FAO – ICA İlişkileri ve Kooperatifler

Dünyanın en eski ve büyük sivil toplum örgütü Uluslararası Kooperatifler Birliği  (ICA) ile devletlerin üyesi olduğu BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) ilişkileri son yıllarda önemli gelişmeler göstermektedir. Dünyada izlenen yanlış ekonomi ve çevre politikaları sonucu artan küresel sorunlar her iki uluslararası örgüt arasındaki işbirliği ve dayanışmayı adeta zorunlu kıldı.  Global sorunların sadece devlet yapısı içinde çözümünün mümkün olmadığını gören FAO kooperatiflerle olan ilişkilerini daha da geliştirmeye, ulusal düzeyde olduğu kadar uluslararası alanda Uluslararası Kooperatifler Birliği (ICA) ve kooperatiflerle bağlarını güçlendirdi. Çünkü ICA’nın global sorunlara bakışı ile FAO’nun yaklaşımı bir noktada birleşiyordu. Açlık, yoksulluk ve küresel ısınma dünyanın geleceğini tehdit ediyordu. Bu gidişe bir çözüm bulunmalıydı.

Dünyayı serbest piyasa ekonomisinin tek yanlı ve siyasi oyunlarla donatılmış, gerektiğinde hükümetleri bile yönlendiren çok uluslu şirketler ve onlarla birlikte hareket eden sermaye çevreleri ne insanı ne de çevreyi düşünmüşlerdi. Çalışanlar taşeronlaşırken, her türlü sosyal hakları ellerinden alınırken, çevreyi kirletenler hiç umursamadan dağlara, denizlere ve akarsulara zarar vermeye devam etmişlerdi. 80’li yıllarda başlayan global ekonomik doktrinleri ile dünyaya sahte pembe tablolar sunanlar dünyanın içine sürüklendiği global kriz karşısında suspus olmuşlardı.  Dünyada yoksulluk ve açlık tehlikesi artıyordu. Daha kötüsü değişen iklim meydana gelen doğal afetler dünyayı ve gıda üretimini tehdit ediyordu. 

Kooperatifler özellikle tarımsal amaçlı kooperatifler dünya gıda üretiminde ve pazarlanmasında küçümsenmeyecek bir sahibiydi. Gelişmiş ülkelerde gıda pazarında % 50’leri aşan hatta bazı alanlarda % 80’in üzerinde pay sahibiydi. Kooperatiflerin ortaklarının büyük kısmını küçük işletmeler ve aile çiftçiliği yapan işletmeler oluşturuyordu. Kooperatifler dünyanın her yanında, özel sektörün yatırım yapmakta çekindiği ve karlı görmediği alanlarda bile yatırımlar yapıyor ve yörenin ürününü işliyor, pazarlıyor ve istihdam imkânı sağlıyordu. Daha da ötesi kooperatif işletmeler bulundukları bölgenin insanının malıydı. Bölgelerini küçük hesaplar nedeniyle terk etmeleri mümkün değildi. Kooperatifler yörelerinde fakirliğe karşı küçük üreticilere güç veren toplumun sigortası idi. Özellikle geri kalmış ve gelişmekte olan ülkelerde kalkınmakta etkili olan en büyük araçtı.

Birleşmiş Milletlerin 2012 yılını Uluslararası Kooperatifler Yılı ve 2014 yılını Uluslararası Aile Çiftçiliği yılı olarak ilan etmesinde bu işbirliği ortamı etkili olmuştu. ICA Başkanı Bayan Pauline Green katıldığı her genel kurul ve toplantılarda kooperatif hareketinin insani ve çevre değerlerine olan duyarlılığını ifade ediyor ve kooperatiflere bu değerlerin dikkate alınması konusunda görüşlerini aktarıyordu. Ayrıca ICA’nın sektör örgütlerinde ve tematik çalışma gruplarında konu tartışılıyor ve değerlendiriliyordu.  ICA 2013 yılında FAO ile işbirliği anlaşması imzaladı. Bu anlaşma ile sivil toplum örgütü olarak ICA’nın FAO ile gelişen ilişkileri bir bakıma belgelendirildi.

Bu kapsamda ICA’nın, sektör örgütü Uluslararası Tarım Kooperatifleri Örgütü(ICAO)  FAO binasında bir ofis açtı. Görevlendirilen bir temsilci ile FAO çalışmalarını yakından takip etmeye başladı. ICAO üyesi kooperatiflerden temsilciler FAO’nun tarım komitesi toplantılarına ve çalışmalarına iştirak etmeye başladılar. Bu kapsamda ilk olarak Eylül ve Ekim 2014 aylarında düzenlenen komite toplantılarına ICAO üyesi kooperatiflerden temsilciler katıldılar. İlgili platformlarda görüşlerini sundular ve tarım komitesinin çalışmalarını yakından izleme fırsatı buldular. Böyle FAO ile ICA arasında ortak çalışmalar için ilk önemli adım atılmış oldu. Kooperatiflerin FAO çalışmalarını yakından takibi bakımından bir fırsat elde edildi.

FAO ile ICA’nın ilişkilerinin geliştirilmesi ICA’nın duyarlı olduğu konularda FAO’nun da çalışmalar yürütmesi dünyanın geleceği için önemli bir adımdır. Global sorunların çözümünde dünyada kooperatiflerinin de oynayacağı roller vardır. Özellikle diğer ülkelerde proje yürütme ve fonlama gücüne sahip olan kooperatiflerin FAO projelerini ve faaliyetlerini desteklemeleri mümkündür. ICA ve üyesi kooperatiflerin FAO ile ilişkilerinin gelişmesi dünyada son yıllarda kaybolan demokrasi, insan hakları ve çevre duyarlılığının geliştirilmesi bakımından da toplumda kaybolan ümidin yeniden doğmasına destek olacaktır. FAO-ICA işbirliği dünyadaki uluslararası örgütler arasında sivil toplum örgütleri ile olan örnek bir işbirliği modeli oluşturacaktır. 

http://www.fao.org/partnerships/civil-society/details-news/en/c/202830/