Farklı ortamlar, kişilikler ve biz, kimliğimiz...

Psikolojide birçok kişilik tiplemelerinden biri de özizleme (self- monitoring) özelliği taşıyan insan tipleridir. Bu özelliği taşıyan kişiler, farklı ortamlara kolayca uyum sağlayabilen, aslında kişiliklerinde birden çok kişilik bulundururlar. Tecrübe, kişisel gelişime duyulan merak, başka kimliklere karşı duyulan ilgi ve empati kurabilme yeteneği sayesinde birden çok kimliğe bürünebilirsiniz. Çevrenizde gördüğünüz, hoşuna giden davranışları kimliğinizle bütünleştirebildiğinizi fark ettiğinizde daha zengin bir kimlik altında topluyorsunuz kendinizi. Ama çevrenizden bu değişimleri gözlemleyenlerden anlaşılmayı beklerseniz, zor anlar yaşanabiliyor. Dış etkilerden bağımsız, kalabalıklaşan kişiliğinizle devamlı iletişim halinde olmanız ve farklı tepkilerinizi yorumlamanız ve kaçınılmaz olarak yalnız kalmanız gerekiyor.

Özizleme özelliği, Mark Synder tarafından 70'lerde ortaya atılan bir karakter özelliği aslında. Bu özelliği yüksek olan kişiler, aynı olaya farklı durumlarda farklı tepkiler verebilirler ve ortam değişiklerini yadsımadan uyum sağlarlar. Topluluk içinde ve özel hayatlarında farklı kişilikler sergilerler ve farklı sosyal topluluklardaki arkadaşlarını bir araya getirmeme konusunda itinalıdırlar. Yöneticilik gibi görevlerde başarılı olan bu kişiler, diğer insanları etkileme konusunda da başarılıdırlar.

Özizleme özelliği az olan kişilerin davranışlarında ise kişisel değerlere ve inançlara verilen önem baskındır. Çoğu ortamda aynı tepkileri verirler ve çevresindekileri verdikleri kararlarla şaşırtmazlar. Çoğu zaman hissettiklerini söyledikleri için düşüncelerine güvenilir insanlardır. Araştırma ve proje-bazlı işlerde daha iyidirler.

Aslında iç dünyamızdaki kişiliğimizle, dış dünyaya sergilediğimiz kişiliğin birbirine ne kadar yakın olup olmadığı ile bu özelliği ne kadar taşıdığınızı anlayabilirsiniz. Birden çok email, msn ya da icq adresiniz varsa, farklı kişilikleri inceleyip, farklı kültürlerle iletişimde iseniz, sinemaya gittiği arkadaşı ile, konsere gittiğiniz arkadaşınız farklı ise özizleme özelliğiniz yüksek demektir.

Bunun bilincinde olarak kendinizle ilgili kararlar almanız ise hayatınızı bir nebze kolaylaştıracağını düşünüyorum.