Fındıkta küllenme!

Karadeniz ekonomisinin biricik ürünü fındığın başına gelmeyen kalmadı. Yıllardır üreticinin yüzünü güldürmeyen fındıkta umutlar yeni yeni yeşermişti ki; şimdilerde yeni bir hastalık türedi. Küllenme hastalığı bunun adı. Herkes konuşuyor, ziraat odalarından sanayiciye kadar herkesin dilinde  bir küllenme kelimesi aldı başını gidiyor. Bu küllenme benim bildiğim çocukluğumdan bu yana var ama hiç bu kadar dillendirilmemişti. Bana öyle geliyor ki spekülatörler yine iş başında ve yine istedikleri gibi at oynatıyorlar piyasada.  Sel, fırtına, zirai don gibi doğal afetlerden nasibini alan fındık son birkaç yıldır üreticinin boynunu büktü. “Aman fındığım dona maruz kalmasın” diyen üretici ne zahmetler çekti; gece bahçede nöbet tutan, araba lastiği yakan üreticiler hiç hak etmediği değerle karşı karşıya kaldı. Sezon başında 14 – 15 liradan alıcı bulan bu biricik ürün sezon süresince sürekli geri adım attı.

Üretici özellikle geride bıraktığımız şu birkaç yıldır fındığa küstü adeta, hele ki bu sene bahçeye girmeyi düşünmeyenler de var. Kimse üreticiyi düşünmedi, kendi haline bırakıldı emek, alın teri. Taa ki 2016 yılında Trabzon’da bölgenin tarımsal ürünlerinin konuşulduğu toplantıya kadar boynu bükük durdu üretici. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik bölgesel toplantıya katılmış, piyasa spekülatörlerine seslenmişti. “Daldaki fındık ile raftaki fındığın farkı nereden çıkıyor? Kim fındıkla oynuyorsa bu oyunu bozacağız.” demişti. Dedi demesine ama fındık fiyatı o dönemden sonra git gide geriledi. Bakanın söylemlerine umut bağlayan üretici baktı ki yine çare yok, ziraat odalarına yöneldi tekrar. “Bize sahip çıkın” dediler ziraat odaları başkanlarına. O da kurtarmadı ziraat odaları bölge milletvekillerine çeşitli fındık raporları sundular. Sosyal medya hesaplarından boy boy fotoğraflar paylaşıldı “Fındık bakanda, fındığı bu sefer çözüyoruz.” iletileriyle. Ama olmadı, çözülmedi. Bu sefer gözler 13 Nisan 2017’de yapılacak olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Ordu mitingine çevrildi.

16 Nisan Yeni Hükümet Sistemi halk oylaması öncesinde Ordululardan ‘Evet’ desteği isteyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, fındık sorununa bir kelime dahi değinmedi. Üretici acaba kandırıldı mı? Hani ziraat odası başkanları konuyu milletvekillerine taşmış, raporlar sunmuştu! N’oldu sosyal hesaplardan paylaşılan bürokrasi kareleri?

Derken referandum hükümet tarafında sonuçlandı, Ordu da ciddi bir destek verdi. Zaman sonra bölge milletvekilleri basın açıklamaları yaparak alan bazlı gelir desteğinin devam edeceği gibi müjdeler vermeye başladı. Bu müjdeler artık klişeleştiği için üretici yine gülemedi.

Tartışmalar sürerken fındık 9 liradan aşağı inmeye başladı. Her ne kadar Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş, fındığın 12 lira seviyesinde olduğunu söylese de fındık 9 liraydı o sıralar. İlgilenilmediği bu kadar belliydi işte.

Bir haber geldi Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından. Denildi ki; TMO fındığa müdahale edecek, üreticinin elinde kalan fındık 10 lira seviyelerinden alınarak depolara doldurulacak. Üretici güldü geçti! Çünkü lisanslı depoculuk Ordu’da denenmiş fakat başaramamıştık. 24 Nisan itibariyle TMO depoları 10 liradan fındık almaya başladı. Üretici elinde kalan fındığı fiyatı yine beğenmese de götürdü devlet eline teslim etti.

Fındık artık devlet kontrolünde dedik ki demez olaydık. Tam para edecek zamanda bir afet daha! Küllenme afeti. Yeşil çotanağın üzerinde kireç türü bir yapı, küllenme hastalığı gündemde şu sıralar. Herkes bunu konuşuyor. Fındığın verimi düşecekmiş, rekolte çok olsa da kalite olmayacakmış falanmış filanmış. Allah fındığa zeval vermesin inşallah da üreticinin yüzü bu sefer gülsün. Ben artık üreticinin moralini bozacak bir açıklama duymak istemiyorum. Sıradaki spekülasyonların bahanesinin ‘Küllenme’ olmaması temennisiyle. Fındığına sahip çık Ordu!

Talip Kocakoç - 2017