Fotoğraf ve fotoğrafçı (II)

Nience, Daguerre ve Frederick Scott Archer’ in fotoğrafçılık tarihine katkılarını yazmıştık bir önceki yazımızda ve rastlantıların bilim ve sanat dünyasındaki bir örneğini vermiştik.

Modern fotoğrafçılığın başlangıcı olarak kabul edilen gümüş iyodür levha üzerinde görüntünün sabitlenebilme olayı ve ardındaki rastlantısal gelişmelerin ardından yıl 1851’ e geldiğinde dünya, Frederick Scott Archer' in görüntüyü cam bir levha üzerine negatif olarak sabitlemeyi başarmıştı. Kimyasal karışım ile kapyanmış bu cam levha kamera içine tutuluyor ve kurumadan ışığa tutuluyordu. Bu çalışmaları yakından takip eden bir bilim adamı vardı İngiliz William Fox Talbot. “ Bu işin daha kolay bir yolu olmalı” dedi ve Frederick Scott Archer’in cam levha üzerinde yaptığı çalışmaları biraz daha geliştirerek kağıt üzerine kapladığı kimyasallar ile negatif görüntüyü kağıda aktarmayı başardı. Hemen ardında bu negatif görüntünün arkasına ışığa duyarlı bir kağıt koyarak ve görüntü üzerine ışık tutarak pozitif görüntüyü elde etmeyi başaran ilk isim oldu Fotoğrafçılık tarihinde.Onun bu çalışmaları sanat dünyası tarafından ilgiyle izleniyor ve büyük destek veriyordu. Grek alfebesinde “ Güzel resimler ” anlamına gelen Kolotip adını verdiği bu buluşu 1853 yılında Kırım Savaşı sırasında uygulandı ve Kırım Savaşı dünya’nın ilk sabit görüntülenebilen savaşı ünvanını aldı.

Fotoğraf sanatı yaygınlaşması ve gelişmesini de rastlantılara borçlu . Sayın Şükran Kaleci bu olayı bir yazısında aynen şöyl eaktarıyor okuyucusuna “ Fotoğraf sanatının yaygınlaşması , George Eastman sayesinde oldu. Birlikte tatile çıkmayı teklif eden ve bu arada fotoğrafçılığı denemek istediğini söyleyen arkadaşının teklifini kıramayan Eastman, beş dolar karşılığında, tanıdığı bir fotoğrafçıdan, tatile gitmeden önce küçük bir ders aldı. Doğrusu fotoğrafçılık hoşuna gitmişti. Bu konudaki yenilikleri yakından izlemeye başladı. Çok geçmeden annesinin mutfağı labrotuvar haline geldi.Kendi levhalarını kendi yapmak istiyordu. Uzun denelemelerden sonra kuru levha hayali gerçek oldu ve yıllarca biriktirdiği parayı bu işe yatırarak, kuru levha üreten küçük bir fabrika kurdu”

Eastman ilerleyen yıllarda İngiltereye giderek kuru plak formülünü satın alıp ardından makaraya sarılabilen fotoğraf filmini geliştirdi.

Peki kimdi bu George Eastman? O günler de dahi zekalı ve ticari düşünceli bir Amerikalı. Ya bugün ? Kodak Fotoğraf Makinesi’ni 1888 yılında ilk üreten kişi. Ve bugün binlerce dönüm üzerinde kurulu, bir kent görünümündeki Kodak fabrikalarının temelini atan kişi...

Fotoğraf makiesini ve filmlerini seri bir biçimde üretme kararı aldığında yıl 1889 idi. Herkesin rahatça elde taşıyabileceği basit bir kutu içine yerleştirilen mekanizma ile 25 dolar karşılığında herkesin alabileceği şekle gelmişti Fotoğraf makineleri. 25 dolar verip alan müşteri makine ile birlikte 100 pozluk filmde alıyor, bittiğinde makineyi getirip içindeki filmi 10 dolara değiştirebiliyordu.

Yıllar ilerledikçe teknoloji geliştikçe şekilden şekile giren fotoğraf makineleri onlarca marka ve teknik ile amatör ve profesyonel olarak üretilir oldu. Bir sanayi halini alan Fotoğrafçılık beraberinde sanatı da oluşturdu. Uzun bir süre sanat olarak kabul görmese de 20 yüzyıl başlarında Güzel sanatlar içine dahil edildi ve Fotoğrafçılığın bir sanat olduğu kabul gördü.

Bizim tarihimizde ilk matbayı kim getirdi dendiğinde ilköğretim beşinci sınıf öğrencileri dahil olmak üzere öğrenim görmüş herkesin tereddütsüz bildiği bir isim vardır İbrahim Müteferrika.. Peki İlk Fotoğraf makinesini kim getirdi? Diye soracak olsam büyük çoğunluk cevabı bilmediğini söyleyecektir.

Osmanlı döneminde ilk fotoğraf makinesi II.Mahmut döneminde girdi. Ancak osmanlı topraklarında fotoğrafçılığın yayılması ve kullanımı II Abdülhamit tarafından gerçekleştirildi. O dönemlerde de günümüzde olduğu gibi ne yazık ki bilim ve teknolojiye ‘Şeytan İcadı’ diyerek yaklaşmayan Müslümanlar bu sanata uzak kaldılar ve gayri müslim denilen hristiyan dinine bağlı guruplarca ilgi gördü.

Osmanlı topraklarında çekilen ilk fotoğraf ise İstanbul’da türk kadınları olarak boğaz kenarında peçeli olarak çekildi.

Günümüzdeki Fotoğraf makineleri ile ilgili bilgiler zaten herkesçe malum. Teknoloji öylesine ilerliyor ki ona yetişmek bazı alanlarda mümkün olamayabiliyor.

Ve bugün milyonlarca insan bu konularda çalışma yapıyorlar.

Peki sizce bu işi ilk başlatan Fransız fizikçi Joseph Niepce, iş arkadaşı louis Jacques Daguerre nin anne ve babası kadar gurur duyan kaç anne ve baba vardır.

Dilerim çocuklarınız 1820 li yıllarda anne ve babalarına bu onuru yaşatan birer Nience ve daguerre olurlar...Ancak şunu da biliyorum ki onlar dahi olmasalarda size gurur yaşatacak güzel bir Türkiye için Atatürk’e yakışır birer yurttaş olacaklardır.