Fotoğrafçılıkda uzun pozlama tekniği

-Anlam ve Süresi-

Uzun pozlama fotoğraf makinenizin perde hızının, 1/6 (saniyenin 6 da biri) altında kalan ve dakikalara varabilecek şekilde yapılmasıdır. Bu hızın altında perde açık kaldığı sürece kadraja giren herşey pozlanır. Çeşitli olmak ile birlikte birçok makinenin izin verdiği en düşük enstantene değeri 30 sn. Fakat yine birçok makinede olan “bulb” modu sayesinde bu süreyi istediğiniz kadar uzatabilirsiniz.

Bulb modunun un anlamı deklanşöre ilk basışınızda pozlamanın başlaması ve ikinci basışınızda pozlamanın sizin tarafınızdan bitirilmesidir.. Bulb modunda dikkat edilmesi gereken en önemli konu makinenin deklanşöre basma anında titrememesidir. Uzun pozlama yaparken oluşacak en ufak titreşimler -ki bunlara perdenin açılıp kapanırken oluşan muhtemel titreşimi bile dahildir- fotoğrafın net çıkmamasına sebep olacaktır. Bunu önlemek için eğer bulb modunda çekim yapıyorsanız mutlaka bir uzaktan kumanda kullanmak gerekiyor. İmkanlar dahilinde olduğu için edinilemiyorsa herşeyden çok daha özen göstererek deklanşöre iki kere basmak gerekiyor.

-Uzun Pozlama Zamanı-

Uzun pozlama gün doğumunda ve gün batımında ışığın güçlü etkisini yitirdiği saatlerde yapılabilir. Objektifinize herhangibir ek filtre takmadan gündüz uzun pozlama yapmak imkansızdır. (Hava aşarı bulutlu olmadığı sürece.)

Neden?

Fotoğraf makinenizin perdesi saniyenin altıda biri kadar bile olsa açık kalacak ve ışığın içeriye girmesine imkan sağlayacaktır. Bu da ışığın yoğun olduğu anlarda fotoğrafınızın aşırı olarak parlak çıkmasına sebep olur.

Gündüz uzun pozlama nasıl yapılabilir?

Eğer ışığın güçlü olduğu bir zamanda uzun pozlama yapacaksak ND(Neutral Density) ve Polarize Filtreler kullanmak zorundayız. Bu filtreler ışığı engellemek için kullanılır ve çalışma zamanı konusunda bizlere avantaj kazandır. Işığı engelleme özelliklerine göre piyasada satışa sunulmuş birçok marka ve model bulunmaktadır. Filtrelerin üzerinde 1x, 4x, 8x gibi ışığın ne kadar engelleneceğini gösteren bilgiler bulunmaktadır. 1 x filtereler 1 stop daha fazla, 4 x filtreler 2 stopluk ve 8 x filtreler 3 stopluk ışığığı kesebileceğini belirtir. Bu filtereleri üst üste takarak da çok yoğun ışığın olduğu anlarda kullanılabilir fakat objektifin önüne takılan her ekstra filtrenin fotoğraf kalitesini düşüreceğini unutmamalıyız. Işığın çok güçlü olduğu anlarda filtrelerinde yeterli gelmeyeceğini söylemekte fayda var. Filtreler sadece ideal çekim saatlerinin süreisini biraz daha uzatabilmek için kullanılabilir.

ND ve polarize filterelerin fiyat aralıkları kalitesi ve çaplarına göre 50 TL den 500 TL na kadar çıkabilmektedir.

-Uzun Pozlamada Makina Ayarları-

Birçok fotoğraf makinesinde çekeceğimiz konuya göre otomatik ayarlar mevcuttur. Enstantene önceliği, diyafram önceliği, gece çekimi, portre, spor vs. gibi. Ama hiçbir fotoğraf makinesinde otomatik uzun pozlama ayarı bulunmamaktadır. Bununla birlikte gece modunda ve manzara modunda ışığın düşük olduğu saatlerde çekim yapıldığında makinelerimiz otomatik olarak enstanteneyi düşürerek uzun pozlama tanımı dahilindeki sürelerde çekim yaparak fikir verebilir. Ama en iyi sonuç manuel modda ışığa ve çevre koşullarına göre kendi yaptığımız ayarlar olacaktır.

Diyafram ayarı:

Diyaframın çalışma prensibi göz bebeklerimize benzer. Gözümüze direk ışık tutulduğunda gözbebeklerimiz ışığı azaltmak için küçülür ve daralır. Işığı gözlerimiz daha az alarak bizlere ayrıntıları görme şansını tanır. Güneş gözlüğü taktığımızda çevreyi daha rahat algılamamız gibi. ND ve polarize filtrelerde aslında bunu yaparlar. Diğer yandan fotoğraf makinelerinin diyaframı gözlerimiz kadar mükemmel olmadığı için sınırları vardır. Mantığı şu perde açık kaldığı sürece ışık daha çok girecek ve pozlama üzerinde etkisi artacaktır. Diyaframı ne kadar kısarsak bu olumsuz etkinin o kadar önüne geçebiliriz. Işığın yoğun olduğu anlarda yapılan çekimlerde diyaframı (f değerini) mümkün olduğu kadar kısmalıyız. Şu diyafram değeri doğrudur demek hata olacaktır. Çekim yapılan yerdeki ışık koşullarına ve çevresel faktörlere göre bu değeri deneyerek bizlerin en doğru ayarrı bulması en doğru sonuç olacaktır. Tekniği geliştirmekte her işte olduğu için tecrübe ve zaman ile mümkün olabilir.

ISO Değeri: optik algılayıcının ışığa duyarlılığını belirtir yani ISO arttırkça optik algılayıcı ışığa karşı daha hassas olacaktır. Fotoğrafın olması gerekenden daha karanlık çıktığı durumlarda ISO değerini arttırarak karanlığın önüne geçmek mümkün fakat bu da kumlanma yaratacaktır. Uzun pozlamanında ışığın az oldu anlarda yapıldığı düşünüldüğünde burada enstantene ve diyafram ayarlarını en iyi hangi değerde destekleyeceğini doğru belirlemekte fayda var.

Mümkün olan en düşük değerde tutmak fotoğrafın netliğinin o kadar fazla olması anlamındadır. Yine ortama göre farklılık göstersede eğer uzun pozlama yapacaksak kumlanmaları önlemek adına min. değerde tutmayı tavsiye edebilirim. Eğer fotoğraf karanlık çıkıyorsa ISO yu arttırmak yerine diyaframı açmak çok daha yerinde olacaktır.

Perde hızı: Perde hızınızı ışık koşullarına göre deneme yaparak doğru şekilde ayarlamalısınız. 1 saniye pozlanan bir bir fotoğraf 3 saniye pozlanan bir fotoğrafa göre çok daha başarılı bir uzun pozlama olabilir. Sürenin uzun olması pozlamanın daha başarılı olacağı anlamına gelmemeli. Saat 17:40 da kullandığınız makine ayarları ile mükemmel çıkan bir fotoğraf 17:50 de aynı ayarlar ile vasat bir görüntü verebilir.

Uzun pozlama yapacaksanız mutlaka tripod kullanmalı, titreşimi en aza indirmek adına eğer mümkünse uzaktan kumanda ile çekim yapılmalı, yoksa self timer modu ile de titreşimi min. indirebilirsiniz.