Fotovoltaik Elektrik Üreten Paneller

Fotovoltaik Elektrik Üreten Paneller

Dr. Erdener ILDIZ

erdener@ildiz.com.tr

- Ahmet abi, güneşten yararlanarak elektrik üreten paneller varmış, çatılara konuluyormuş, nasıl bir şey bunlar abi?

- Dursun usta, biz mimarlık eğitimi görürken, henüz böyle sistemler yoktu, ben de yeni yeni bu konulara ait bazı haber ve yazılar okuyorum ama çok da fazla bir bilgim yoktur, istersen Cumhur Bey’in odasına bir uğrayalım. O elektronik mühendisi, bu konularda geniş bilgiye sahip.

….

- Merhaba; Cumhur Bey, Dursun Usta güneşten yararlanarak elektrik üreten paneller konusunda bilgi almak istiyordu, ben de seni tavsiye ettim. Bu konularda biraz bilgi almaya geldik, müsaaitmisiniz?

- Buyurun Ahmet Bey, müsaittim.

-Cumhur Abi, bu paneller nasıl bir şey, biraz bilgi verir misin?

- Dursun Usta, bunlara fotovoltaik paneller deniyor. Güneş pilleri (fotovoltaik piller), yüzeylerine gelen güneş ışığını doğrudan elektrik enerjisine dönüştüren yarıiletken maddelerdir. Güneş pilleri fotovoltaik ilkeye dayalı olarak çalışırlar, yani üzerlerine ışık düştüğü zaman, uçlarında elektrik gerilimi oluşur. Pilin verdiği elektrik enerjisinin kaynağı, yüzeyine gelen güneş enerjisidir. Güneş enerjisi, güneş pilinin yapısına bağlı olarak % 5 ile % 20 arasında bir verimle elektrik enerjisine çevrilebilir.

- Desene Cumhur Abi, Türkiye elektrik enerji deposuymuş da haberimiz yok.

- Güneşi bol ülkeyiz, bu sistemler yaygınlaşırsa çok ucuza elektrik üretebilir her ev.

- Nasıl çalışıyor bu sistemler abi?

- Güç çıkışını artırmak amacıyla çok sayıda güneş pili birbirine paralel ya da seri bağlanarak bir yüzey üzerine monte edilir, bu yapıya güneş pili modülü ya da fotovoltaik modül adı verilir. Güç talebine bağlı olarak modüller birbirlerine seri yada paralel bağlanarak bir kaç Watt’tan megaWatt’lara kadar sistem oluşturulur.

- Toz toprak bu panelleri kirletirse ne olacak Cumhur Bey?

- Ahmet  Bey, o konu biraz sorunlu. . Yüzeyin çok az tozlanması bile toplam elektrik akımının azami çıkış gücünü önemli ölçüde azaltabilir. Ayrıca, donatıların üzerine düşebilen kuş pislikleri ve yaprak gibi küçük nesnelerin ortadan kaldırılması da önemlidir. Söz konusu nesneler sadece bazı güneş enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren üniteleri gölgelemekle kalmaz, aynı zamanda üniteler diğer güneş enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren ünitelerin sağladığı enerji ile aşırı ısınmış hale gelebilir ve bu durum her zaman için zarar verebilir. Yine donatının tamamen bir şeylerle karartılmamış olduğundan emin olmak esastır; Küçük bir karartılmış alan bile elektrik akımının azami çıkış gücünü %50’ye kadar azaltabilir.

- Desene Ahmet Abi, sık sık bu panelleri temizlemek gerekecek.

- Evet, Dursun Usta.

-Cumhur Bey, elde edilen enerji hemen kullanılmıyor sanırım, depo edilmesi gerekiyor.

- Evet Ahmet Bey, panellerin oluşturduğu gerilim aküleri şarj eder, akülerle paneller arasında şarjı kontrol eden bir sistem vardır. Bu akülerin şarjının düzgün bir şekilde yapılmasını sağlar. Şarj edilen akülerdeki doğru gerilimi evde kullanabilmemiz için bunun alternatif gerilime çevrilmesi gerekir, bu iş içinde gerilim dönüştürücüler kullanılır. Bunlara da piyasada genellikle “İnverter”  denir.

- Yani bildiğimiz araba aküleri değil mi abi?

- Araba aküleri de kullanılabilir, bu iş için üretilmiş özel akülerde kullanılır. Bunlar daha pahalı ancak daha uzun ömürlüdür. Bunlara “solar aküler”  adı veriliyor.

- Cumhur Bey, bu akülerin kapasitesi ne kadar olmalı?

- Ahmet Bey; Genellikle, akü kapasitesi ev sahibinin günlük elektrik tüketiminin yaklaşık beş katı olmalıdır.

- Cumhur Abi, desene bu iş her çatıcının yapabileceği bir iş değil, çok özel eğitimli ekipler gerekiyor bu iş için.

- Haklısın Dursun Usta, uygun montaj yapılmadı mı kayıplar çok artar ve kurulan sistemin verimliliği hızla düşer , o zaman da aldığın aptes ürküttüğün kurbağaya değmez.

- Her işin esası “ne yaparsan yap, o işi tekniğine uygun olarak yapmadığın takdirde o  işten bir hayır gelmez” Dursun Usta.

- Bu işin maliyetleri ne durumda Cumhur Abi?

- Değişik fiyatlar var piyasada, burada esas olan kuracağın sistemin verimli çalışması ve en azından 4 yıl gibi bir sürede kendini amorti etmesidir. Piyasayı araştıracaksın Dursun Usta.

- Çok teşekkür ederiz Cumhur Bey, biz bu konuda biraz çalışalım, seninde çok vaktini aldık, danışacağımız konular olursa tekrar rahatsız ederiz.

- Her zaman Ahmet Bey, her zaman beklerim.