Füreya Koral ve sanat

Bir süredir Denizbank Yayınlarının hazırladığı sanat albümünü inceliyorum. Geçmişten günümüze sanatçıların verdiği emek ve kazandığı başarıları okuyorum. Okurken en çok yazmak istediğim isimlerden oldu Füreya Koral.

***

Türkiye’nin ilk kadın seramikçisi ve çağdaş seramiğin öncüsü olan Füreya Koral, 1910 yılında İstanbul’da dünyaya geldi.

1927 yılında Nòtre Dame De Sion Fransız Lisesi'nden mezun oldu. Bir süre İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde Felsefe Bölümü’ne devam etti.

1947’de sağlık nedeniyle İsviçre’ye gitmesi üzerine teyzesi tedavi süresince oylanması için ona bazı malzemeler gönderdi. Ve böylece sanatçının seramiğe ilgi duymasına vesile oldu.

İsviçre ve Paris'te resim, heykel ve seramik çalışmaları yaptı.

Lozan'da, Paris'te ünlü Serre'nin atölyesinde çalışmalarını sürdürdü. Haziran 1951'de J. Lassaigne ve Estiene'in de ilgisiyle Paris M.A.I. Galerisi'nde, Kasım ayında da Maya Galerisi'nde açtığı ilk sergilerinden sonra Türkiye’ye döndü ve İstanbul'da kendi seramik atölyesini kurdu.

Füreya Koral'ın yapıtlarının en büyük özelliği seramiğin ana malzemesi kili, özgün yorumunu iletmede bir araç olarak kullanmasıdır. Onun bu tutumu, 1950'li yıllara kadar Batı dünyasında bile yaygın değildir. Sanatçının çağdaş öncülüğü bu anlamda önemlidir. Ayrıca kurduğu Batı düzeyinde donanımlı atölyesinde Alev Ebüzziya, Birgül Başarır, Binay Kaya, Tüzüm Kızılcam gibi sanatçıları yetiştirdi.

Çalışmalarıyla seramik sanatımızı dünyaya açan Füreya Koral, ayrıca çini sanatımızı da çağdaş bir yorumla Türk mimarisine yeniden kazandırdı.

Özellikle duvar dekorasyonu, pano ve şömine üstüne çalışmalar yaptı, 1960 yılında da Ankara'daki bir otel için büyük bir pano yaptı. Sanatçının diğer eserleri arasında, 1963 yılında Ankara'da Ulus Çarşısı'na, İstanbul Manifaturacılar Çarşısı'na, 1966 yılında İstanbul'da Ziraat Bankası'na, 1969 yılında İstanbul Divan Oteli'ne yaptığı panolar sayılabilir. 1951’den günümüze kadar yurt içinde ve dışında 32 sergi açtı.

Koral, 1981'de Kültür Bakanlığı ödülü, 1986'da Sedat Simavi Vakfı Plastik Sanatlar Ödülü'nü de lâyık görüldü. Koral, 26 Ağustos 1997’de 87 yaşında İstanbul'da öldü.

Sanat aşığı Füreya hayata gözlerini yumdu ve ardından hala bakmaya kıyamadığımız bir çok eser bıraktı.

Bugün seramik çalışması denince hala akla ilk gelen isim. Ve bundan sonrada öyle olacağı kesin.

Üreten ve ürettiklerini paylaşıp başarı elde eden bayanlara sonsuz saygılarla…