Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

09 Nisan '08

 
Kategori
Değerleme
 

Gayrimenkul değerlemesi ve değerleme mesleği

Gayrimenkul değerlemesi ve değerleme mesleği
 

GAYRİMENKUL DEĞERLEMESİ VE DEĞERLEME UZMANI


Değerleme kelime anlamıyla bir şeyin varlığı ile yokluğu arasındaki farkın tespitidir. Gayrimenkul değerleme sektöründeki anlamı ise gayrimenkul veya gayrimenkul projesinin bir değerleme gününde hukuki, fiziki ve ekonomik yönden incelenerek normal piyasa koşulları altında ve bağımsız olarak, uluslararası kabul görmüş değerleme standartları ve değerleme yöntemleriyle değerleme raporu üretilmesidir. Gayrimenkul değerlemesi; İpotek teminatlı kredi alımlarında, bayilik işlemleri kapmasında ipotek teminatlarında, gayrimenkullerin alım satım fiyatının belirlenmesinde, adil mülk paylaşımında, kentsel dönüşüm projelerinde değer tespitinde, şirketlerin birleşmesinde veya şirket aktiflerinin değerlemesinde, özelleştirmede, kamulaştırmada, vergilendirme ve birçok uygulamada ihtiyaç duyulmaktadır.

Gayrimenkul değerlemesi gayrimenkulün alım satımına herhangi bir engel bulunup bulunmadığı araştırılması, yapının imar yönetmeliğine göre uygun yapılıp yapılmadığının araştırılması, inşaat ruhsatı, mimari proje ve yapı kullanma izninin varlığının araştırılması, gayrimenkulün incelenmesi, emsal araştırması ve uluslararası kabul görmüş değerleme yöntemleri ve standartlarıyla değerleme raporunun oluşturulması aşamalarından oluşur.

Ülkemizde gayrimenkul değerleme alanında faaliyette bulunabilmek için 4 yıllık üniversite mezunu olunması, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından düzenlenen lisanslama sınavlarından başarı elde edilmesi ve gereken tecrübe koşulunun sağlanması sonucunda lisans alınması gerekmektedir. Ülkemizde ihtiyaç duyulan lisanslı değerleme uzmanının mevcut olmamasından dolayı lisans sahibi olmayan kişiler de aktif olarak gayrimenkul değerleme hizmeti vermektedir. Değerleme uzmanı lisansı kişilere daha iyi emsaller bulmasını, daha iyi değerleme raporu hazırlaması ve daha iyi sonuçlar üretmesini sağlamaz. Değerleme uzmanı; mesleki eğitimini tamamlamamış, sürekli öğrenmeye ve kendini yenilemeye açık olan, etik değerleme uygun olarak hareket eden, doğru bilgileri bulmak için bütün imkanlarını zorlayan bir meslek adamıdır. Lisans belgesine sahip olması kişinin teorik bilgi bakımından belirli bir düzeyde olduğunu ve pratikte değerleme tecrübesine sahip olduğunu göstermektedir.

Lisanslı değerleme uzmanı olabilmek için Sermaye Piyasası Kurulu tarafından düzenlenen lisanslama sınavlarında başarılı olmak gerekmektedir. Ülkemizde yaklaşık 730 kişi değerleme uzmanlığı sınavını kazanmıştır. Başarı oranı %1 – 3 arasında değişen değerleme uzmanlığı lisanslama sınavları konut değerleme uzmanlığı ve gayrimenkul değerleme uzmanlığı olarak düzenlenmektedir.

Gayrimenkul değerleme uzmanı lisansına sahip olabilmek için gayrimenkul değerleme uzmanlığı sınavının kazanılması ve 3 yıl boyunca değerleme konusunda tecrübe sahibi olmanız gerekmektedir. Gayrimenkul değerleme uzmanlığı sınavı değerleme esasları, mesleki mevzuat ve etik kurallar, inşaat muhasebesi, temel finans matematiği ve ilgili vergi mevzuatı olmak üzere beş dersli bir sınavdan oluşmaktadır. Lisans sınavında her dersten alınacak puanın en az 60 puan olması gerekmektedir. Bütün derslerin ortalaması ise 70 puan olmalıdır. Dersler birbirinden bağımsız olarak değerlendirilmektedir. Sınavda birkaç dersten başarılı olduğunuz takdirde bir daha ki sınavda başarılı olduğunuz derslere girmeniz gerekmeyecektir. 2 yıl içersinde 5 dersten geçemediğiniz takdir de geçtiğiniz derslerde iptal olacaktır.

Mevcutta bulunan değerleme uzmanları sayısının Mortgage sistemiyle birlikte ihtiyaç duyulan sayıya erişilemediği için konut değerleme uzmanlığı sınavı düzenlenmiştir. Konut değerleme uzmanı sadece konut alanında yetki sahibidir. Konut değerleme uzmanı lisansına sahip olabilmeniz için konut değerleme uzmanlığı sınavında başarılı olmanız ve 1 yıl boyunca konut değerlemesi konusunda tecrübe sahibi olmanız gerekmektedir. Konut değerleme uzmanlığı lisansı için aranılan tecrübe süresinin daha kısa olmasından dolayı lisanslama sınavlarına yeni hazırlanacak kişilerin tercih edilmesi beklenmektedir.

Gayrimenkul değerleme sektörüne ait olan altyapı ülkemizde üniversitelerin harita mühendisliği, inşaat mühendisliği, mimarlık, şehir ve bölge planlama, ekonomi bölümlerinde verilmektedir. Fakat lisanslama sınavları için dört yıllık bir üniversiteden mezun olunması yeterlidir. Lisanslama sınavlarına açık öğretim üniversiteleri, öğretmenlik ve birçok farklı branştan kişiler müracaat ettiğinden dolayı sınavların başarı oranları oldukça düşüktür.

Değerleme sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin lisanslı olabilmeleri için beş adet lisanslı değerleme uzmanına, belirli bir miktarda sermayeye ve Sermaye Piyasası Kurulu tarafından başvuruların kabul edilmesi gerekmektedir. Ülkemizde 2007 yılı başlarında sekiz adet lisanslı değerleme şirketi varken Nisan 2008 tarihlerinde otuzbeş adet lisanslı değerleme şirketi bulunmaktadır.

Ülkemizde mevcut mevzuatın tam anlamıyla değerleme sektörünü tanımlayamamasından dolayı değerleme hizmeti verilirken belirli sıkıntılarla karşılaşılmaktadır. Lisansız bir şekilde faaliyet gösteren değerleme uzmanlarının yapıya ait bilgi edinirken yetki sahibi olduğunu belgelenmek konusunda problemler çıkmaktadır. Uygulanan değerleme yöntemleri ve değerleme standartlarının firmalar tarafından farklı yorumlanması sonucunda bir gayrimenkule ait önemli derecede değer farklılıklarına sahip raporlar oluşmaktadır. Öte yandan lisanslı ve lisanssız değerleme uzmanları ve değerleme şirketlerinin fiyat tarifesinde büyük farklılıklar bulunmaktadır. Sektörde yaşanan problemlerin azalması ve ortadan kalkması için Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği’ nin kurulması önemle beklenmektedir.

Yeni gelişen ve gelişmekte olan gayrimenkul değerleme sektörü ülkemizde geleceğin meslekleri olarak gösterilmektedir. Sektörün sistematik bir şekilde uygulanması için belirli bir süre geçmesi gerekmektedir. Bu süreç sonucunda ülkemiz yeni bir meslek koluna sahip olacak, iş istihdamı artacak, Mortgage sistemi ülke ekonomisinde önemli bir yere sahip olacaktır.

Hüseyin KARADAĞ

 
Toplam blog
: 18
: 7150
Kayıt tarihi
: 24.03.08
 
 

Harita Mühendisi - Gayrimenkul Değerleme Uzmanı..