Geleceğin Muhtemel Problemi "Uzay Çöpleri"

Bir an için kendinizi gelecekte düşünün!.. Bir uzay gemisiyle dünyadan ayrılırken camdan dışarı bakıyorsunuz. Ardınızda kalan gezegendeki fırtına bulutlarına güneşin ışıkları vuruyor. Uzay gemisinin içerisindeki bilgisayarlar harıl harıl çalışıyorlar. Ve aniden şiddetli bir çarpma sesiyle irkiliyorsunuz. Ödünüzün patlamasına bir de tıslama sesi ekleniyor. Tabii ki bu ses hiç de iyiye işaret değil!.. Geminin duvarında küçük bir delik tespit ediyor ve acil kurtarma kapsülüne doğru koşuyorsunuz. İçerisinde bulunduğunuz uzay gemisi, uzayın en büyük tehditlerinden birinin, bir uzay çöpünün kurbanı oldu...


Neyse ki tüm bunlar sadece kötü bir rüya, bir kâbus... En azından şimdilik!!!


Uzay gemisine çarpan, eski bir roket parçası veya bir astronotun elinden kayıp giden, bir somun anahtarı olabilir. Belki de bir uydudan koparak ayrılan bir parça... Bunlar uzay boşluğunda akıp giden nesnelerin sadece birkaçı. Bilimadamları üşenmemişler, bugüne kadar tam 12.000 parça saymayı başarmışlar. Üstelik bunlar en az 10 santimetre genişliğinde olan parçalar. Bunların dışında sayısız küçük parça var.


Uzayda şu anda görev yapan 900 civarında uydu bulunmakta. Bunlar dünyanın çevresine telefon ve televizyon sinyalleri gönderiyorlar, farklı ülkeleri gözlüyorlar, bilimadamlarının uzay ve hava durumu üzerinde araştırmalar yapmalarına yardımcı oluyorlar...


Bu uyduların haricindeki her şey uzay çöpüdür. Uzay çöpleri arasında çalışmayan uydular, roketlerin yakıt depoları ve eski uzay gemilerinden kopan metal parçaları da bulunur. Dünyanın yörüngesine, her sene birçok şey gönderilir. Gönderilenlerin bir kısmı bizler için yararlı olsa da, birçoğu yalnızca çöptür.


İnsanoğlunun uzaya çöp atmaya başlaması 1957 yılında, Sovyetler Birliği'nin ilk insan yapımı uydu olan Sputnik'i uzaya göndermesiyle başladı. Sputnik'ten bugüne insanlar, uzaya 5.000 uydu fırlattılar. Lâkin bunların bir kısmı uyduysa da, büyük çoğunluğu uymadı!.. Bugün bu uyduların 4.000 tanesi çalışmıyor, yâni görev yapmıyor. Peki başlarına ne geldi dersiniz?.. Önce yavaşlamaya başladılar ve yörüngeden çıktılar, sonra dünyanın atmosferinde yandılar.


Asıl sorun bu işlemin kısa sürede gerçekleşmemesi. Bir uydunun yörüngeden çıkması aylar, hattâ yıllar alır. Uydu bu süreç içerisinde herhangi bir şeye çarpabilir. Üstelik tek sorun bu eski uydular da değil. Uyduları yörüngeye oturtmak amacıyla kullanılan roketlerin, yörüngeye oturan son parçası içerisi yakıt dolu, gereksiz bir metal parçasıdır artık. Ancak seneler sonra patlayabilir ve yüzlerce tehlikeli parça uzaya yayılabilir.


Bazen de insanlar uzayı bilerek kirletirler. Rus kozmonotlar, uzay istasyonundaki çöpleri ne yapacaklarını bilemediklerinden uzaya atmışlar. Ayrıca Sovyetler Birliği ve ABD, silah denemeleri yaparken eski uyduları patlatmışlar. Sonrasında oluşan uzay çöpünü varın siz düşünün...


Geçen sene Çin'de aynı şeyi yapmış, üstelik Çinliler'in patlattıkları meteoroloji uydusu, daha evvel patlatılanlara oranla çok daha büyükmüş ve bundan ötürü uzayda birçok büyük parçaya ayrılmış.


Artık bilimadamları, uzaydaki çöp katmanları konusunda hayli endişeliler. Uzay çöplerinin gelecekte fırlatılacak uyduları parçalamalarından korkuyorlar. Korkulan olursa eğer, uzayda daha da fazla çöp oluşacak demektir. Kimbilir, belki de bu yüzden, gün gelecek uzay gemisi gönderilemeyecek. Zira uzayda süzülen serseri çöpler, uzay gemilerini parçalayacaklardır!



Kaynakça >>> Natıonal Geographıc