Gelecek Bilim yazıları-1 / Bir Bilim dalı olarak gelecek Bilim ( Futuroloji)

Gelecek bilim ya da uluslarararası adıyla futurolojinin ( futurology) birkaç şekilde tanımını yapmak mümkündür. Türk Dil Kurumu Büyük Sözlüğe göre “Küresel bir bakış açısıyla geleceği öngörmeye çalışan bilim dalı “ olarak tanımlanmaktadır. Daha geniş bir şekilde gelecek bilimi; “ Elimizde mevcut verilerden yola çıkarak insanlığın geleceği hakkında neler bildiğimizi ve bu bilgileri arzulanan hedeflere ulaştırabilmek için nasıl kullanmamız gerektiğini araştırmaya çalışan bir disiplindir” şeklinde tanımlayabiliriz. Bu tanımda dört unsur öne çıkmaktadır:

 

- Gelecek kavramı : henüz yaşanmamış bir zaman dilimi olarak gelecek kapsamış olduğu süreye göre yakın gelecek, orta vadeli gelecek, uzak gelecek olmak üzere üç şekilde sınıflandırılabilir. Uzunluk açısından bu süreler :

 

Yakın Gelecek : 5-10 yıl

 

Orta Vadeli Gelecek : 10-20 yıl

 

Uzak Gelecek : 20-50 yıl

 

şeklinde bir ayrıma tabi tutabiliriz.

 

Bu açıdan bu satırların yazıldığı sırada 2016 yılında bulunduğumuza göre:

 

Yakın Gelecek : 2021-2026 arası

 

Orta Vadeli Gelecek : 2026-2036 arası

 

Uzak Gelecek : 2036 -2066 arası'dır.

 

- Gelecek hakkında bildiklerimiz: İnsanlık tarihinin her döneminde içinde bulunduğu duruma bakarak, elinde bulunan somut ve hatta soyut verilerden yararlanarak gelecek hakkında fikir yürütmeye, heleceği tasarlamaya çalışmıştır. Gelecek bilim bir ilmi disiplin olarak ortaya çıkmadan önce bu tür çabalar kehanet ve müneccimlik yapmak olarak ve çoğu zamanda kötücül olarak kabul edilirdi. Ancak gelecek bilimin bir bilimsel disiplin olarak ortaya çıkmasıyla birlikte önemli bir gelecek bilim öğesi olmuştur.

 

Konu ile ilgili bir örnek vermek gerekirse günümüzde robotik alanında kaydedilen gelişmeler bir veri olarak kabul edilerek bu teknoloji dalının gelecekte alacağı şekil ve hayatımızda meydana getireceği değişiklikleri tasarlayabilmek mümkündür.

 

- Gelecekte arzulanan hedefler:

 

Kişilerin gelecekten bekledikleri birbirinden çok farklıdır. Kimileri huzurlu ve mütevazı bir hayat yaşamayı isterken kimileri de zenginlik ve eğlence içinde yüzmeyi düşler. Aynı şekilde insan toplulukları da dünya görüşlerinden kaynaklanan tercihlerle gelecekten farklı şeyler umarlar. Söz gelişi en büyük insan topluluğu olarak milletleri göz önüne alırsak gelecek hedefleri ve beklentileri birbirinden çok farklıdır.Söz konusu farklılıklar o millete egemen olan ideolojiye, tarihi ve jeopolitik potansiyele, varmış olduğu kalkınmışlık seviyesine göre değişecektir.

 

Mesela ülkemizin tarihte oynadığı rolü, jepoplitik önemini ve zorluklarını çok iyi değerlendiren Amerikalı gelecek bilimci Prof. Davit Passig'in bu kanıdaki yargısı şöyledir: “ Türkiye kanında akan süper güç olma hissini yeniden yaşayacak mı? “

 

- Bilgilerin arzulanan hedef - gelecek için kullanılması : Elimizin altında hazır bir halde bekleyen bilgi ve teknolji stoğunu tasarladığımız geleceğe uygun olarak nasıl kullanmamız gerektiği gelecek bilimin temel konuları arasındadır. Doğaldır kı bu nasıl bir gelecek istediğimize göre değişecektir. Yine ülkemizden örnek vermek gerekirse tam anlamıyla “Yurtta sulh, cihanda sulh” ilkesine bağlı kalarak dış dünyaya pek karışmayalım mı diyoruz? Aksine Passig'in de dediği gibi damarlarımızda dolaşan süper güç olma hissini her daim hissederek, bölgemizde hatta küresel çapta söz sahibi bir devlet olma hedefimiz mi var? İşte gelecek algımız ve tasarılarımız buna bağlı olarak şekillenecektir.