Geleneksel Türk takıları

Tarihde insanlar, kendisine yakıştığına inandığı, güzel görünmek, veya dini amaçlarla takı takmaya yönelmiştir. Her milletin kültürü ile ilişkilidir. Yaşadıkları ülkelerin özelliklerine göre çeşitli madeni maddelerden, hayvan kemiklerinden, çeşitli taşlardan, bazı deniz dibinde yetişen canlıların kabuklarından yapılır. Türk Kültüründe sadece kadınlar takı kullanıyor gibi bir bulgu yoktur, kadınlar ve erkekler belli bir düşünce yapısında takı kullanmışlardır. Uygur dönemi fresklerinde kadın ve erkeklerin kulak ve ellerindetakıların bulunduğu görülmektedir. Bu fresklerde erkeklerin de küpe, pazubent, kemerleri takı olarak kullanmışlardır.                   

 

Başlıca Geleneksel Türk Takıları:                                                                                                           

 

Alınlık:Beşlik, onluk altınlar fese alın üzerine gelen kısma sıra ile dikilir.                                        

 

Bilezik: Kollara takılan süs eşyasıdır.                                                                                                     Gerdanlık: Kadınların boyunların taktıkları, çeşitli taşlardan, veya madenlerden yapılan süslü bir takıdır.

 

Hamail: Boyuna çapraz veya normal asılır. Kare, dikdörtgen, yuvarlak, üçgen, bazen de yıldız şeklinde yapılır. Kültürlere göre dileklerin gerçekleşmesi, yazı ve duaların muhafaza edildiği takıdır.

 

Kemer: Türk Kültüründe, küpe gibi önemlidir. Kadın ve erkeklerin süslenme malzemesi olarak kullanılmıştır. Kemerin birleşme yerine Toka denilir, Toka Türkçe bir kelimedir. Anlamı ise iki akarsuyun birleşme yeridir. Tokalar üzerine yerleştirilen taşlar, tarikatlarının alameti olarak sayılmıştır. Yine kültürümüzde yeni evlenen geline kemer takmak, günümüzde gelenek olarak devam etmektedir.

 

Küpe: Erkekler, esnaf ve zeneaatla uğraşanların Ahi Zaviyelerinde, şeyhler ve müridleri bir sanata sahip olduklarının bir alameti olarak, sağ kulaklarına küpe takmışlardır. Eski çağlarda ve günümüzde küpe kadınların vazgeçilmez takısıdır. ''Armud, gül, salkım küpe'' gibi kuyumculukta isimlerini alır.                    

 

Pazubent: Erkek takısıdır. Kolun dirsek ile omuz arasındaki kısma takılır. Pazubent içinde muska, kimlik nişanı, altın mücevher bulunan mahfaza bulunur. İki, dört parmak genişliktedir.   Tepelik: Bir kadın takısıdır. Kadınların fes veya saçları üzerine oturtularak, kullanılmıştır.

 

Tepelikler, kullanıldığı yerin özelliklerini taşır.

 

Yüzük: Yüzükler çeşitli maksatlarla kullanılmışlardır. Üzeri yazılı, güç verdiğine inanılan sihirli yüzükler olduğu gibi üzeri mühür şeklinde düzenlenmiş, kişiye ait mührü taşıyan yüzüklerde bulunmaktadır. Kuyumcu Atölyelerinde tasarımcılarımızın ürettiği ürünlerde ve kurslarda takı yapma tekniğini öğrenenlerin değişik modelleri yaratarak, eser haline dönüştürmeleri bu sanata değer verdiğimizi gösteriyor. Geleneksel takı çeşitlerinin turistik amaçlarla, yeni baştan üretilmesi mutluluk vericidir. Bu sanatla uğraşan herkes yaratıcı gücünü kullanıyor. Sevgilerimle...