Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

08 Nisan '16

 
Kategori
Deneme
 

Genel Kültür Kavramı

Nedir genel kültür? Genel kültür genelde şöyle tanımlanıyor. Yaşamın değişik alanlarıyla (bilim, din, yeme içme, sanat, spor… vd) ilgili üretilmiş temel kavramlar ve bilgiler bütününe “genel kültür” adını vermişiz. Kültür edinme araç ve yollarıysa okuma, yazma, dinleme, izleme, gezme, tartışma, gözlem, inceleme, araştırma ve kişiye özel duygusal duyumlar olarak sıralanabilir. Ben genel kültürü zihni ışıtan enerjinin hammaddesi olarak görüyorum.
 
İçinde bilgiyi barındırıyor olsa da genel kültür sırf bilgi gerçekliğinden ibaret değildir. Bilgisizlik de kültür oluşturabilir; hurafeler kültürü gibi… Cehalet kültürü gerçek bilgiyi inkâr ile beslenir. Öte yanda, cehaleti bilinir yapansa bilincin bilgiyi sorgulama kültürüdür.
 
Bilgi elbette kültürden bağımsız tek başına var olabilir. İnsanlık çerçevesindeki kültürse insan ve insan toplumunun bilgi işlem ürünüdür. Bilgi, insandan önce ve insan tarafından bilinir olmadığı zamanlarda bir varoluş gerçekliği olarak hep vardır. İnsanlık kültürü olsun olmasın, yer çekimi bilgisinin gerçekliği evren döndükçe hep olacaktır. Ancak, var olmak bilinmeye yetmez; bilgiyi bilinir yapan da gene insan kültürüdür.
 
Bilgi, ister insandan bağımsız ister sadece insan ürünü olsun, bilgiyle ancak insanlık kültürü kayıtlı bir yaşam oluşturabilmiştir. Yani, insan yoksa bilgiyle geleceği tasarlamaya yönelik kültürel önem de doğal var-oluşun zoruyla içgüdüsel davranışa indirgeniyor. İnsan varsa bilgiden kültür ve kültürden de bilgi oluşur; insan yoksa bilginin aktarımlı kültürel değeri içgüdüsel görenek ve geleneğe çakılı kalıyor. Hani bazı hayvan topluluklarında olduğu gibi…
 
Şimdilik canlı âlemde sadece insandır doğrudan doğruya düşünme eylemiyle bilgiden bilgi üretebilen. Yani, bilginin bilimselliği ancak insanlık kültürüyle oluşabilmiştir. Bilgi, insanla bilimsel özellik kazanmıştır; fakat bu tespit bilginin somut gerçeklik olgusuyla insandan da önce doğada var olduğunu inkâr etmez.
 
H. Ibsen'in tanımına güvenerek; “Kültür, okuduklarımızdan sonra bizde kalandır” derler. Ancak, kültür sadece bir ansiklopedik bilgi yükü değildir. Burada İbsen'e ek tanım vermeliyiz. “Kültür, okuduklarımızın ve yaşantı deneyimlerinin bizde yaşam biçimine ve zihinsel etkinliğe dönüşmüş kalıntısıdır.” Genel kültür deyince bilgi hamallığından ileri bir şeyler sezinliyor olmam da sanırım bu yüzden. 
 
Gene de bilgili saymadığımıza ‘kültürlü’ demeyiz. Desek desek ‘falanca kültürden’ birisi deriz. Buradan anlaşılacağı üzere kültür başka, kültürlü olmak başka... Yani her hangi bir yaşam biçimi kültüründen olması insanı kültürlü yapmaz. İnsan, daha başka kültürlerin ve de gerçekliklerin genel bilgisine sahip oldukça anca kültürlü olmaya başlar...
 
Bilgiyi bilgiye bağlayarak yeni bilgi bileşenleri üretmek insanın düşünme etkinliğidir. Bu bağlamda genel kültür, geniş yaşam alanlarındaki genel bilgi sahipliğiyle düşüncenin alt yapısını oluştursa da, her kültürlü sayılan insanın düşünce üreteceği varsayılamaz. Fakat bilirim ki, düşünsel başarı için mutlaka sınanmış bilgiyle donanımlı genel kültür ile kültürlü olmak gerekir…
***
Muharrem Soyek
 
Toplam blog
: 363
: 1765
Kayıt tarihi
: 04.08.08
 
 

Parasız yatılı Darüşşafaka Özel Lisesi'nde iki yılı hazırlık sınıfı olmak üzere yedi buçuk yıl ok..