Gidenler gelir mi?..

Yüzyılın deneyini yürüten CERN, bir proton parçacık demetini 27 km uzunluğundaki çarpıştırıcı tünelinde birkaç dakika döndürdü.
Yıldızların parlaması, atom bombasının patlaması, nükleer enerji, benzinin yanması suretiyle motorların çalışması, bitkilerin güneş enerjisinden besin elde etmesi (fotosentez) gibi enerji ile maddenin birbirlerine dönüşmesi E=mc2 eşitliğine göre oluşmaktadır. (E=enerji, m=kütle, c=ışık hızı). Einstein’ın bulduğu bu formül, maddenin ışık enerjisi şekline geçişini bildirir.
Bu eşitliğe göre ışık, vakum içinde maddeye dönüşür mü?
İki foton çarpışınca bir elektronla bir pozitron doğabileceği teorisinin gerçeğe dönüştürülebilmesi için bu iki fotonun enerjilerinin çok yüksek olması gerekir; örneğin sıradan lazer ışınlarının fotonları maddeye çevrilemez. Bu bakımdan çok ustaca bir deney hazırlanması gerekir.
*
Kütle-enerji eşitliği var ise ki var;
Bütün maddeler sıkıştırılmış enerji midir?
Enerji de maddeye dönüşebilir mi?
İşte 20’nci asrın büyük fizikçileriyle, asırlar öncesinin ölümsüz mutasavvıflarının birleştikleri nokta, gördüklerimizin madde değil “bir enerji hareketi” olduğuydu ve varoluş yasalarının değişmez kurallarını ters yüz edemeyeceğimizdi.
*
Son deneyle parçacıklara kütlelerini verdiği düşünülen, varlığı henüz bilimsel olarak kanıtlanmamış “Higgs” parçacığına çok yaklaşıldı.
İsviçre'nin Cenevre kentindeki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'ndeki (CERN) Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'ndan (BHÇ) elde edilecek sonuçlar merakla beklenirken, dünyanın bu en büyük parçacık çarpıştırıcısından elde edilen veriler geçtiğimiz günlerde açıklandı.
Bilim adamları, BHÇ yardımıyla 14 milyar yıl önce evrenin oluşumuna yol açtığına inanılan "Büyük Patlama" ortamını yeniden yaratmayı amaçlıyor.
Fizikçi Peter Higgs'in, temel parçacıkların kütle kazanmasını açıklayan kuramından adını alan Higgs parçacığı, 1993 yılında Nobel ödüllü fizikçi Leon Lederman tarafından "Tanrı Parçacığı" olarak da adlandırılmıştı.
*
Geçen yıl BHÇ tekrar çalıştırılmış ve bu denemelerin başarılı olması halinde deneyin ne zaman yapılacağı açıklanmamıştı, hatırlayacaksınız.
Ve nihayet geçtiğimiz aylarda tünel boyunca ayrı yönlerde iki proton huzmesi verildi.
Bu ışın demetleri ayrı istikametlerde,
Işık hızına yakın bir süratle halka şeklindeki tünelde yol aldı.
Proton ışınlarının birbiriyle ve büyük bir enerjiyle çarpışmasının ardından, bilim adamları, kozmosun doğasını kavramaya yarayacak yeni parçacıklar (-yani maddecikler) görmeyi umdular.
Geldiğimiz noktada BHÇ deneyinde araştırmacılar 4 Temmuz 2012 tarihinde uzun zamandır aradıkları Higgs Bozonu atom altı parçacığı ile uyuşan bir parçacık bulduklarını açıkladılar. Higgs Bozonu için yıllar önce ünlü fizikçi Murray Gell-Mann bulunamayan bir parçacık olduğuna atıfta bulunmak amacıyla “başımızın belası parçacık” şeklinde bir tabirde bulunduktan sonra bunu bulmak için “Tanrı yardım etsin” deyiverince Higgs parçacığı “Tanrı Parçacığı” şekilde ifade edilmeye başlandı.
*
Merakla beklenen “Büyük Patlama” için böylece düğmeye basıldı.
Yani, kütle-enerji eşitliğine göre tüm maddeler sıkıştırılmış enerji ise; “enerji maddeye dönüşebilir mi?”
Yani, gidenler geri gelir mi?
Bekleyeceğiz, göreceğiz.