Giyimde tasarruf

Giyimin önemi: İnsan vücudunu dış etkilerden koruma amaçlı giyim, ilave değerler de içermektedir. Elbise ve giyim tarzınız görünüşünüzü etkiler. İyi giyinmeyi, hoş görünmeyi herkes arzular. Vücut, saç, yüz, eller, tırnak temizliği, elbise temizliği, oturuş, kalkış ve duruşunuz vücut dilinizdir. İnsanlar daha çok gördüklerine inandıklarından, giyime önem veren kişiler giyimlerini, kendisini ifade etme ve kişisel imaj aracı olarak kullanır. Güzel giyim, iyi bir tavsiye mektubudur. İyi giyinen bir kişi kendisini fiziksel ve psikolojik yönden rahat hisseder.

Yukarıdaki görüş yanında giyimden ziyade iletişim ve güleryüzün önemli olduğuna değinen ve kişilerin elbisesiyle ve sahip olduğu maddi varlıklarıyla değil; iyi dost  ve arkadaş olmanın daha önemli olduğunu vurgulayan, kişisel gelişmeye, çevresindeki muhtaçlara yardım ve bağışta bulunmaya, hedeflerine erişmek için çalışmaya ve stresden uzak sağlıklı yaşam önemine değinen minimalist  görüşler de vardır. Minimalist “Bu gün ne giyeyim?” diye vakit kaybetmediğini, çabuk karar verebildiğini ve az harcadığını, giysilerini daha maliyet etkin kullandığını (maliyet/fayda oranı yüksek)  belirtmektedir.

İhtiyaç tespiti: Elbise almadan önce dolaptaki elbiselerin bir dökümünün yapılması ve nelere ihtiyaç olduğunun tespit edilmesi faydalıdır. İhtiyaç dışı alışveriş yapmayın. “Az daha çoktur” yaklaşımını hatırlayın. 30 çift ayakkabı, 30 takım elbise ve benzerleri arasında hem nasıl giyineceğinize karar vermeniz güçleşir, hem de bunlar aşırı yer işgal eder ve yıllık temizlik, bakım masrafları yüksektir. Arzu ettiğiniz herhangi bir giysiyi değil ihtiyaç olanı inceleyerek alın. İhtiyacınız için aldığınız giysi hoşunuza gidiyorsa alın, şüpheniz varsa bırakın.

Elbise alırken; vücudunuza uygunluğu, diğer elbiselerle kullanılma imkanı, hoşunuza gitmesi, bakım özellikleri, bulunduğunuz ortamlarda giyebilmeniz ve farklı mevsimlerde kullanma imkanı önemlidir.

Aksesuar seçiminiz uyumlu olsun.Giyiminizi tamamlayan çanta, kemer, şapka, eldiven, kravat, saat, mücevher, takı, şemsiye, ayakkabı ve çorap gibi parçalar aksesuarları oluşturur. İyi ve doğru seçilmiş bir aksesuar giyiminizi tamamlar ve seçiminde özen gösterilmelidir. Giysi seçiminde işlevsellik, aksesuar seçiminde estetik istekler öncelik kazanabilir.

Giyiminizi fiziksel yapınız, sosyal çevreniz, zevkiniz, moda ve alım gücünüz etkiler. Televizyonda binlerce kişinin önüne çıkan bir spikerin giyime vereceği önem, bir belediye masa çalışanından farklı olur.

Elbise maliyeti, bütçenize uygun olsun. Film yıldızı, futbolcu  veya televizyon yıldızları gibi giyinmeyi düşünebilirsiniz ancak ürünün fiyatını Sizin bütçeniz karşılayabilmelidir.

Alışveriş gününüz sakin bir gün olsun. Kalabalıktaki alışveriş, satıcının fikrini öğrenmenizi, tüm çeşitleri yeterince incelemenizi ve sağlıklı düşünüp karar vermenizi olumsuz etkileyebilir.  Alışveriş için müşterinin kıymetli olduğu ay sonunu, mevsim sonunu, tatil satışlarını veya ucuzluk günlerini seçin.

Sezon giyimlerini yüksek fiyatla satın almaktan kaçınmak için bahar ve yaz ürünlerinin sonbaharda, sonbahar ve kış ürünlerinin de ilkbaharda satın alınması bir başka deyişle mevsim dışı giysi tedariki yapılabilir. Bunu yaparken e-posta adresinize gelen giyim haberlerini ve moda yorumlarını takip ederek, mevsimsel eğilimlere uygun tercihler yapmak ve mevcut elbiselerinizin renk dağılımını dikkate almak faydalıdır. En iyi seçenekler sezon başında, en çok indirimli elbiseler ise sezon sonundadır. Örneğin kışlık bir ceketi Mart ayında daha ucuza ve gelecek kış mevsiminde giymek üzere alabilirsiniz. Peşin para ile alışveriş yaparsanız, kredi kartı faizi ödemeyebilir ve istediğiniz yerden ürünü alabilirsiniz.                  

Giysinizi mutlaka deneyin. Giysinizin rahat olup olmadığını kontrol edin. Bir arkadaşınız mümkünse üzerinizde görsün ve aynaya bakın. Giysinizi denerken; düğmelerinin iyi dikilmiş ve karşıtı deliklerle hizalı olduğunu, yakanın dar veya çok geniş olmadığını, ceplerin delik olmadığını,  pantolon paçasının uygunluğunu, fermuarlarının düzgün çalıştığını mutlaka kontrol edin.

Ani alışverişten kaçının. Mağazada dolaşırken bir kazağı gördünüz, ucuzluğa girmiş ve beğendiniz. Ancak kendinize sorun ve gardıropta benzer bir kazağınız varsa almayın, paranız cebinizde kalsın.

Size yakışan giysiyi seçin. Üstünüzde iyi duran, hareketinizi sınırlamayan, Sizi rahatsız edecek kadar dar veya bol olmayan uygun elbiseyi seçin. Elbise renginizin, saçınıza ve deri renginize uygun olmasına dikkat edin. Bu giyiminizi uygun parçalarla çeşitlendirmenize yardımcı olur. Örneğin siyah bir kazak aldığınızda herhangi bir gömlekle veya ceketle her zaman kullanabilirsiniz.

Klasik veya moda/geçici yenilik tercihi: Genel olarak klasiklerden ayrılmamak, tüketimi teşvik eden reklâmlara kapılmamak cebinize faydalıdır. Moda olan giysilerin ömrü klasiklere göre daha kısadır. Altı aylık ömre sahip moda giysiyi seneye giyemeyebilirsiniz. Mağaza ortamından etkilenerek ve içinizden gelen arzuyla yapacağınız ani alışverişten kaçının. Satıcı elbiselerin  modaya uygun, klasik, iyi dikilmiş, kaliteli, doğal gibi muhtelif özelliklerden hangilerini içerdiğini, indirim oranının çok iyi olduğunu, haftaya istediğniz ölçüde kalmayacağını hatırlatarak Sizi etkilemek hedefindedir. Dinleyin ama karar Sizin olsun ve etki altında kalmayın.

Giyimde birinci yaklaşım: Tasarruf için çok sayıda indirimli elbiseye sahip olmak yerine,  kaliteye odaklanmanız, sevdiğiniz ve ihtiyacınız olan elbiseyi satın almanızdır. Mali gücünüzün yettiği kaliteli elbiseleri satın alın. Hoşunuza giden, kaliteli elbiseleri uzun süre zevkle giyerseniz zamanla giyim başına maliyeti düşer ve paranızı heba etmemiş olursunuz.

Giyimde ikinci yaklaşım: Hoşunuza giden ucuz ürünleri alın. 100TL’ye iki  (2) yıl kullanacağınız gömleği satın aldınız varsayalım. Arkadaşınız aynı  renkte benzer 50TL’lik gömlek giyiyor. İkinizin gömleği lekelendi ve yenileyeceksiniz. Arkadaşınız daha avantajlı olabilir mi? Şartlara bağlı olarak evet. Bu iki yaklaşımdan herhangi biri çalışma şartlarına göre tercih edilebilir.

İndirimleri takip edin. Giyim amaçlarınıza belirli bir bütçe ile erişmek için indirimleri takip etmek, indirim sırasında ihtiyaç olan ürünleri satın almak faydalıdır. İndirimde olan ancak ihtiyaç olmayan ayakkabı, çanta, elbise, manto, palto gibi tüm ürünleri satın almak ekonomik davranışa uygun olmaz. Özellikle aldıklarınızın yaşam tarzınıza, vücudunuza uygun olması ve üzerinizde iyi durması önemlidir. Çok iyi bir terziniz olmadıkça,  örneğin pantolonun boyunun, ceketin kol boyunun ayarı gibi basit işlemler dışında, aldığınız ürünleri fazla değiştiremezsiniz. Size uygun olmayan bir elbiseyi alıp, terzinizin uygun hale getireceğini düşünmeyin.

Tasarımcıların adını taşıyan elbiseler ve çantalar oldukça pahalıdır. Çok az insan 500TL’lik çanta ile 50TL’lik çanta farkını bilebilir. Bir tasarımcının elbisesini aldığınızda elbiseye ilave olarak, reklâm ve tasarımcı için ödeme yaptığınızı bilin.

Kişinin değeri bir kesirle ifade edilecek olursa; payı gerçek kişiliğini,  paydası kendisini ne zannettiğini gösterir. Payda büyüdükçe kesrin değeri küçülür. Tolstoy

Çocukların ihtiyaçları: Okul zamanı çocuklarınıza herşeyi sıfırdan almak yerine önce çocuğunuzun elbise dolabını kontrol edin, çocuğunuza uyabilen ve uyamayan giysileri görüp eksikleri yazın. Okullar açılınca, hangi elbiselerin moda olduğunu inceleyin, görün ve takiben alışverişinize karar verin. 

Bakım masrafı kontrolu: Kuru temizleme gerektiren yünlü, ipek giysiler yerine makinede yıkanabilir, dayanıklı, buruşmayan  pamuklu, sentetik giysilerin tercihi faydalı olabilir. Kuru temizleme maliyetini dikkate alın. 100TL’ye pantolon aldınız. Dokuz (9) TL her altı ayda bir temizletirseniz iki (2) yılda 36TL, %36 maliyet eklersiniz. Bu basit hesap giysilerin dikkatli kullanılması ve muhafazasının önemini anlatmaktadır. Kot pantolon ve açık renkli giysilerinizi gerektikçe yıkayın, aşırı güneşte bırakıp soldurmayın.

Aldığınız ürünün değiştirme garantisi olsun.Kuralın uygulanırlığını özellikle indirimli ürünlerde sorun.

Faturanızı muhafaza edin. Mağazada beğendiğiniz ürünü evde tekrar denediğinizde farketmediğiniz bir eksik özelliğini görebilirsiniz. Aldığınız elbise çok kısa sürede bozulabilir. İade şansınızı, faturanızı elinizde tutarak, devam ettirin.

Markalı ürünleri ucuza sattığını belirten alışveriş mağazalarında “outlet",  aradığınız ürünü ucuza bulabilirsiniz. Ancak bu ürünlerde ufak üretim hataları “Defo” olabileceğini bilin. Ayrıca, bazı mağazalar stokdan veya kalite kontroldan kalan gerçek marka ürünleri değil, outlet'de satılmak amacıyla üretilmiş düşük kaliteli ürünleri  "indirilmiş fiyat" değil "teklif edilen fiyat" etiketiyle satabilmektedir. Diikkat edin.

Internet ortamında alışveriş: Gerçek zamanlı “online” alışverişlerinizi güvenilir sitelerden ölçülerinize uygun ürünler olması durumunda yapabilirsiniz. Mağaza masrafı olmayan bu internet alışveriş şirketleri daha ucuz olabilmektedir. Ancak fotoğrafta yayımlanan ile gün ışığındaki elbise görüntülerinin farklı olabileceğini hatırınızda tutun. İade hakkınızı kullanabileceğinizi teyid edin. Görerek satın almak, taşrada değilseniz daha faydalı olabilir.

Modayı satın alabilirsiniz. Şıklığa Siz sahip olmalısınız. E. Woolman Chase

Giyimde harcanan paranın kontrolu: Giyimde planlama yapmak ve zaman ayırmak gereklidir. Elbiseleri hoş bir görünüm için yatırım aracı olarak görebilir ve tercihlerinizi mali gücünüze uygun yapabilirsiniz. Ortalama olarak tek çocuklu üç kişilik bir aile  yıllık kazancının %4-%6’sını giyime harcamaktadır. Yıllık geliri 40bin TL olan aile için bu masraf yaklaşık olarak 1600TL ile 2400TL’dir. Sık giydiğiniz giysilerin özellikle kaliteli olması için çabalayın. Kalite zamanla kendini belli edecektir.

Kiralamak daha ucuz çözüm olabilir. Bulunduğunuz yerde imkan varsa kutlama ve benzeri olaylar için  bir akşam giyeceğiniz elbiseyi kiralayabilirsiniz.

Eski bir elbiseyi yeni bir modele çevirmek: Kullanılmayan bir giysiyi, terziniz iyiyse, tekrar giyebilecek şekile dönüştürmek ekonomi sağlayabilir.

Modayı hiç takip etmedim. Üzerime yakıştığını düşündüğüm elbiseleri giydim. Bettie Page

Yararlanılan kaynak:

Giysi Seçimi, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2689, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1655, Editör: Yrd. Doç. Dr. Füsun Curaoğlu