Gizli teknoloji peltier

Gizli teknoloji PELTIER. Aslında gizli saklı bir olay değil. Hatta çoğumuzun gözleri önündeki bir cihaz. Arabalardaki buz dolapları, damacana suyu içtiğimiz dispenser, Deniz akvaryumlarındaki soğutma sistemi. Örnekler çoğaltılabilir. Hatta yeni nesil işlemciler artık dahili olarak peltier olayı ile soğutma yapacak.

İlk defa 1834 yılında Peltier isimli bir bilim adamı, iki metalin birleşim noktalarının ısınması ve akımın ters yönde çevrildiğinde soğutma etkisinin görmesi üzerine bulunmuştur. Aynı olayda bu iki maddenin birleşim noktalarına ısı verildiğinde elektrik üretildiği de gözlenmiştir (‘Termopil’). Oldukça verimsiz olan peltier olayı yerine daha çok thermopil olayı günlük hayatımızda, ısı ölçüm cihazları olarak yer almıştır. Zamanla iki metal yerine silikon teknoljisi kullanılarak daha iyi ısıtma ve soğutma yapabilen elektronik parçalar haline dönüştürülmüştür.

Ev ve işyerlerimizde kullanılan klimalar ve buzdolabı, termal çevrim kullanılarak çalıştırılır. Gazlara bir basınç uygulandığında, yada hacmi küçültüldüğünde “PV/T” formülü uyarınca ısısı yükselir. Bu ısı bir kondansör yardımı ile dışarıya atıldığında (dış ünite) iç üniteye gazın basıncı düşürülerek diğer bir değişle hacmi genişletilerek uygulanır. Isı çevrimi uyarınca kullandığımız gaz soğumaya başlar. Bizde bu soğukluğu iç mekanların ısısını düşürmek için kullanırız. Elbetteki burada gazların cinsi önemlidir. En çok kullanılan gaz FREON adını verdiğimiz gazdır. Bu gaz çeşitli sebelerle bir kaçağa uğrarsa, atmosfere salınırsa OZON deliğini genişletir. Bizleri kıyametin yamacına doğru getirir. Oysa peltier tamamen elektronik enerji transferi olduğundan daha çevreci özelliktedir. Doğayı her gün biraz daha yok eden bir nesil olduğumuz için artık bir çevresel baskı üretmemiz. Üreticilerin daha doğaya uygun üretimler yapmaları konusunda baskı yapmamız bizler ve çocuklarımız için daha hayırlı olacaktır.

Standart bir peltier (TEC-1276T125) model 4*4 cm ebatlarında oldukça küçük bir elektronik parçadır. Voltaj uygulandığında yüzeyinin bir ısınır diğer yüzeyde soğur. Her iki yüzeyin ısısını bir fan ve soğutucular ile dağıtmalısınız. Yüzeyler arasındaki ısı farkı verimini arttırır. Bu arada belirtmeden geçemiyeceğim oldukça nazik bir parça olduğunda mekanik baskıyı fazla kullanmayınız.

Bir peltier ile soğutucu yapmak artık bir çocuk oyuncağı haline geldi. Ortalama bir peltier 35 YTL civarında elektronik parça satıcılarında bulunmaktadır. 4 ila 15 Volt arasında çalışma voltajı ve 4 A gibi akım çeker. Bu hesaba göre bir peltier en çok kullanılan 12V sisteminde yapılırsa 12*4=48 Watt akım çeker. Bunun gibi 10 adet paralel bağlı makenizma ile 480 Watt’lık bir enerji çeken ucuz bir klima yapabilirsiniz.

Daha geniş bilgi için gerekli linkleri aşağıya veriyorum. Doğayı koruyunuz. Saygılar..

- http://temagem.sdu.edu.tr/arsiv/pdf02.pdf

- http://www.skodam.com/forum_posts.asp?TID=9915&get=last

- http://arstechnica.com/news.ars/post/20080110-startup-shrinks-the-peltier-cooler-and-puts-it-inside-the-chip-package.html

- http://www.designer-iii.com/cco/Peltier.pdf