Google Earth nasıl çalışır

Google Earth, ücretsiz olmasına karşılık, özellikle dünyayı tanımak isteyenler için harika bir program. Dünyanın hemen hemen neresini görmek isterseniz oraya gidebilir, ora halkının arasına karışabilir, resimler çekebilirsiniz. Bir kentin üzerinde yerçekimsiz bir ortamda imiş gibi havada asılı durarak çevreyi gözleyebilirsiniz. Dünyayı parmağınızın ucunda fırıldak gibi döndürebilirsiniz. Programın nasıl kullanıldığını anlatmaya başlamadan önce, Google’dan veya bir arama motorundan programı bilgisayarınıza indirdiğinizi varsayıyorum.

Programı çalıştırdığınız zaman karşınıza bir ipuçları penceresi çıkar. Buradan bazı şeyler öğrenebilirsiniz ama şimdilik onu kapatalım. Bu durumda karşımıza Dünya çıkar. Dünyanın neresinden kaydolduysanız orayı size doğru çevirir. Örneğin İstanbul’dan kaydolduysanız Türkiye’yi görürsünüz. İmleç el biçimindedir, çünkü Dünyayı tutup çevirir. İlk bakışta yukarıda bir menü, bir arama motoru, solda katmanlar ve yerler olarak alt alta iki menü bulunur. Yerler menüsünü sonra göreceğiz. Katmanlar menüsünde isteğinize bağlı olarak bir takım özellikler açılabilir ve kapatılabilir. Örneğin fotoğraflar. Gerçek yaşamda çektiğiniz fotoğrafları Google Earth programında yerine yerleştirebilirsiniz. Bunlar haritada küçük ikonlar şeklinde görünür. Ancak bazı yerlerde o kadar çok resim çekilmiştir ki yeri göremezsiniz. Yada yalnızca yeri görmek istersiniz o zaman menüden fotoğrafların yanındaki kutucuğu tıklayarak ikonların görünmemesini sağlayabilirsiniz. OK imi olan kutular haritada görünür, olmayanlar görünmez. Yollar ve 3B yapılar bize gezinirken rehber olacak, onları açık tutalım. Neyin görünüp neyin görünmemesini bir düzene soktuktan sonra menüyü yukarıda soldaki ilk kutucuktan kapatabiliriz. Kapatalım, böylece ekranda yer kazanmış oluruz.

Klavyeden kullanım:

Page up: dünyaya yaklaştırır.

Page down: dünyadan uzaklaştırır.

Oklar: yukarı, aşağı, sağa, sola kaydırır.

Oklar ‘ctrl’ tuşu ile birlikte kullanıldığında: Olduğu yerde dönerek bakış açısını çevirir.

İmleç kullanımı: İki kez tıklanıp bırakılırsa oraya zum yapar, yani yaklaşır.

İki kez tıklanıp tutulunca görüntü çekerek veya iterek istediğimiz yöne kaydırılır.

Ekranda görülen bir yazıya, örneğin bir yerleşim yerinin adına iki kez tıklanırsa, oraya hızlı bir zum yapılır.

Zum sırasında işlemi durdurmak için ekran bir kez tıklanır.

Ekranın sağında, imleç başka yerdeyken Bir N harfi ve silik halkalar görünür. İmleç üzerine gidince bunlar ortaya çıkar. N harfi kuzey yönünü gösterir. Eğer kuzey tam yukarıda değilse tıklandığı zaman kendiliğinden yukarı gider ve görüntüyü değiştirir.

N harfinin ortasındaki oklar görüntü değişmeden dönmeyi sağlar.

Onun altındaki yuvarlaktaki oklar sağa, sola, yukarı, aşağı kaydırır.

Onun altında bir adam ikonu vardır. Buna iki kez tıklayıp ekranda bir yere bırakılırsa görüntü ‘yer seviyesine’ iner ve sağ üst köşede yeni birkaç ikon çıkar. Bunlardan ‘yer seviyesi görünümünden çık’ ikonunu tıklarsanız bakış yeniden havalanır, yukarıya gider.

Onun altında bir ucunda + bir ucunda – işareti bulunan bir çubuk vardır. Bunlardan – işaretine tıklarsanız, imleci orada tuttuğunuz sürece görüntü uzaklaşır. + işaretine tıklarsanız aynı şekilde imleci orada tuttuğunuz sürece görüntü yaklaşır.

Tıklama yoluyla veya ‘page up’ tuşunu kullanarak dünyaya çok yaklaşırsanız, sonunda görüntü kendiliğinden yer seviyesine iner.

Dünya, tümüyle uydu görüntülerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Bazı yerlerde çok güncel, bazı yerlerde birkaç yıllıktır. Görüntü, bilgisayarı yormamak için ancak yaklaşıldığında netleşir. Bunun da belli bir sınırı vardır.

Arama motoru oldukça kullanışlıdır. Gitmek istediğiniz bir kent, sokak, cadde adını, görmek istediğiniz bir yapının adını, bir restoranı, çiçekçiyi girerseniz program sizi doğrudan oraya götürür. Kısaca birkaç harf yazıp altta çıkan seçenekleri de tıklayabilirsiniz. Eğer o isimden birden fazla sayıda varsa her birini kırmızı bir nokta olarak gösterir.

Yukarıdaki menüde, sarı ataş imini, bir yeri bulup kaybetmemek için kullanabilirsiniz. Başka bir yerde veya uzakta iken yerleştirdiğiniz ataşı tıklarsanız doğrudan oraya gidersiniz. Daha sonra silmek isterseniz üzerine gelip sağ tıklayın seçeneklerden silin. Bu sarı ataş eklentileri kapalı durumda bulunan menüde depolanır.

8 ikonu geçelim. Satürn’e benzeyen ikonda incelenecek yer seçeneği vardır. Bunlar, Dünya, Mars, Ay ve gökyüzüdür. Bunlardan birini seçerseniz orayı Dünya gibi görebilirsiniz.

Yanındaki cetvel ikonu ile uzaklıkları ölçebilirsiniz.

Sondan ikinci ikonla bakmakta olduğunuz görüntüyü ‘jpeg’ dosya şeklinde kaydedebilirsiniz.

Google Earth bu kadar değil. Dikkat ettiyseniz başlangıçta yolları ve 3B yapıları açık bırakmış veya tutmuştuk. Bir arazide yer seviyesine inerseniz büyük olasılıkla yalnızca bir düzlük görürsünüz. Ama bir kentte daha inmeden yer seviyesine yaklaşırsanız büyük olasılıkla yapıları gerecekmiş gibi üç boyutlu olarak görürsünüz. Bu yapılar kullanıcılar tarafından yapılıp oraya eklenmiştir, yani bir çok kişinin katkısı ve emeği vardır. New York, Paris, Tokyo gibi kentleri tümüyle üç boyutlu olarak görebilirsiniz. İstanbul kısmen üç boyutludur ama üç boyutlu yapılar sürekli olarak artmaktadır.

Şimdi en zevkli yerine geliyoruz. Yolları açık tutmuştuk değil mi? Yollar açık tutulunca sokaklar ve caddelerde sarı veya beyaz çizgiler görünür. Eğer bu çizgilerden birinin üzerinde yer seviyesine inerseniz, görüntü birden gerçek resimlere döner. Bu Google Earth’ün en büyük özelliklerinden biridir. Bütün sokak ve caddelerden resim çekilmiş ve programda doğru yerine yerleştirilmiştir. Resimleri çeken kamera çok özel bir yapımdır. Bir aracın üzerine yerleştirilmiş bir çubuk üzerinde, küre biçiminde bir kameradır. Araç yürürken, diyelim her üç  metrede bir resim çeker. Fakat bu resim yukarı, aşağı ve 360 derece çevresine kesintisiz dönecek biçimde panoramik bir resimdir ve insana büyük bir gerçeklik duygusu verir. Bu resimler –biraz sıkıntılı da olsa- peş peşe dizildiğinde, kendinizi oraya gitmiş gibi hissedebilirsiniz.

Bu kamera genellikle yollarda dolaştığı için genellikle yolların görüntüsü vardır. Ancak nadiren dükkan içlerine girebilir. Örneğin Viyana’da böyledir. Nadiren deniz taşıtına da yüklenmiş olabilir. Chicago’da da böyledir.

Görüntü olarak bölgeler birkaç kategoriye ayrılabilir.

• Hiç 3B yapı olmayan veya kısmen olan, sokak görüntüsü olmayan yerler. Örneğin Irak-Erbil böyledir.
• 3B yapı olan, sokak görüntüsü olmayan yerler. Örneğin Viyana böyledir.
• Hiç 3B yapı olmayan veya kısmen olan, sokak görüntüsü olan yerler. Örneğin ABD-Princeton, İstanbul böyledir.
• 3B yapı olan, sokak görüntüsü olan yerler. Örneğin New York, Tokyo böyledir.

3B yapılar uzaktan iyi görünür ama yakına gittikçe görüntü bozulur. Bazı engebeli yerlerde yer görüntüsü de üç boyutludur. Örneğin Rio De Janeiro böyledir. Resim görüntüleri olsa bile resmin çekildiği yerlere inmezseniz resim görüntüleri göremezsiniz.

Dünya başlangıcı, yani sıfır noktası Londra Greenwich yapısı olmak üzere 360 derecelik açı içinde meridyenlere, ekvatordan kuzey ve güney kutuplarına kadar 90 derecelik açı içinde paralellere ayrılmıştır. Bu sistem dünyadaki her noktaya özel bir  koordinat noktası verilmesini sağlar. Google Earth’de de aynı biçimde bütün noktaların koordinatı vardır. Bu koordinat noktası ekranın sol alt köşesinde K, Kuzey (North), B, Batı (West) olarak yazılmış durumdadır. Yeriniz değiştikçe koordinatlar da değişir. Ayrıca yükseklik ve göz hizası da belirtilir ancak bunların arasındaki farkı anlayabilmiş değilim. Yükseklik deniz seviyesi sıfır kabul edilerek verilmektedir.

Püf noktası: Yer seviyesine indikten sonra çıkmak isteyince yükselemezseniz ctrl+aşağı okla bakışınızı öne eğin, sonra çıkın.

Google Earth tablette de kullanılabilir. Komutlar hemen hemen aynıdır. Zum yapmak için ekrana dokunup parmağınızı kaldırmadan yukarı ve aşağı kaydırmanız gerekir.

Ay ve Mars’ın bütün olarak yüzey haritaları çıkarılmış ve Google Earth’e girilmiştir. Orada da aynı şekilde kullanabilirsiniz. Ay’da astronotların iniş yaptığı yerleri bulabilirsiniz.

Gökyüzü için ise, Andromeda galaksisi ve Magellan bulutsusu dışında görünebilen bütün yıldız ve uzay olayları Samanyolu galaksisi içinde bulunmaktadır. Oralara bakmak için pek fırsat bulamadım ama ilginç olacağına kuşku yok.

Google Earth’e çektiğiniz resimleri yerleştirebilirsiniz. Bunun için mevcut resimlerden birini tıklayın. Resmin yanında ‘upload your photos’ sekmesi görünecektir. Onu tıklayınca bir gmail e-posta adresi ve şifre isteyecek. Bunları girince sizi Panoramio’ya yönlendirecek. Burada bir kullanıcı adı belirleyin. Bu ad Google Earth programında sizin adınız olacak. Burayı da geçince ‘Panoramio’ya hoşgeldiniz’ başlıklı bir sayfa gelecek. Aşağıda görünen Fotoğraflarınız yükleyin sekmesinden fotoğraflarınızı yükleyebilirsiniz. Yalnız burada dikkat edilmesi gereken bir nokta var. Resmin koordinatları resmin çekildiği yere uygun olmalı. Yoksa çok farklı yerlerde görünür. Resmi yüklerken çıkan haritada zum yapabilirsiniz. Resim yanlış bir yerde görünüyorsa sürükleyip bırakabilirsiniz. Hatalı bir giriş yaparsanız daha sonra düzeltebilirsiniz.

Google Earth’de daha keşfedilecek çok şey var. Menüdeki ‘diğer’ sekmesi altındaki seçenekleri tek tek açıp kapayarak görebilirsiniz. Yine ücretsiz olan Google Earth Pro’da yalnız uzaklık değil, alan, yükseklik ve hacim hesapları yapabilirsiniz.