Google ne yapmaya çalışıyor

Derin okumalar yapıyordum geçen akşam. Bilmediğim kavramlar için Google' a bakayım diye altlarını çizdim sözcüklerin. Sonra da üşendim anlayacağınız. Gidip bilgisayara o kelimeleri yazıp arama yapmaktansa, heyecanlı okuma serüvenimi sürdürmeyi yeğledim. Özlediğim tarz bir okumaydı. Neler olduklarını şu an unuttuğum kelimeler ve belki de tarihler ve kişi adları da, doğal olarak "bilgi dağarcığıma" katkı yapamadan geçilmiş oldu.

Okuduğumuz herşeyi anlayabiliyor muyuz ya da nasıl kavrıyoruz? Bunlar ayrı bir yazının konuları olabilir. Burada değinmek istediğim Google'ın gelecekte beklenen yapay -zeka kavramının dünyaya açık uygulamalarını yavaş yavaş gerçekleştirdiği konusunda okuduğum diyemeyeceğim de göz attığım bir makalenin* esintisi çerçevesinde yaptığım küçük düşünme egzersizi.

Googleplex'i google mabedinin en yüksek aşaması olarak işaretleyen makalede, oradaki dinin de tıpkı Taylorizm kurallarına uygun olarak işlediğini benzetmesi yapılmış.

Taylorizm nedir, tam emin olmak için -elbette google da- aradığımızda sourtimes sözlükte çıkan ilk tanımlamayı kısa ve ciddi olduğu için kapıveriyoruz.

"Bir kapitalist üretim biçimidir. liberalizm`'in babası olan Adam Smith'ten etkilenen Amerikan işadamı Frederick Winslow Taylor, üretimi spesifik parçalara bölerek zamana ve mekana göre hesaplama yoluna gitmiş ve böylece de üretim hızını arttırmıştır. Taylorizm, kendisinden sonra gelecek olan fordizm'e de zemin hazırlamıştır diyebiliriz." **

Daha pek çok tanım ve pusulamı etkileyecek başka bilgi öbeklerinin çekici alanından kurtularak başka bir deyişle, o sayfada verilen başka linklere pek de girmemeye çalışarak o google makalesine geri döndüm ki genelde yapamam. Yani tam sörf halleri ile okyanusta küçücük bir ceviz kabuğundaki kazazede gibi dalgaların (linklerin) ilgi alnımdan başlayarak, sonunda beni getirdiği kıyılara olan hayretimden aklım başına gelinceye değin dolanır dururum.

İlginç bilgiler ilginç kazanımlar oldu diyerek yorgun argın bilgisayarı kapatırken hangi duraklarda gezindiğimin sadece birkaçı kalmıştır aklımda. Unuturum. Çoğu zamanda bu gezintilerde elde ettiğim kazanımları küçük bir seyir defterine-tabii o da bilgisayarda açılan bir dosya olacak - yazayım derim bir iki denerim ama zaman kaybı gibi gelir, ertelerim ve ihmal ederim.

Aslında bir iki kez denedim ve hangi aramalardan hangi sözcüğün hangi düşüncelere neden olduğuna, nereye geldiğime bakarak üzerinde kafa yordum. sanki gerçek üstü yazılar yazıyormuşçasına yapılan sörfler...Tabii bunu dışardan hiç bir etkenin olmadığı, kendi kişisel tercihlerim doğrultusunda seçilen bir iz olarak düşünmüştüm ki yanılgım burada başlıyor.

İşte Taylorizm tarzı çalıştığı iddia edilen google mabedinde yapılan tam da benim yapmaya çalıştığım ama üşengeçlikten uygulayamadığım seyir defteri vakası gibi bir şey. .Google'ı kullanan kişiler bazında mı bilmiyorum - öyle olması da akla yatkın geliyor- aranan sözcükleri izole ederek hangi ardıllıkta arandığını, hangi alanlardaki kişilerin aradığını falan sınıflandırarak çalışıyorlarmış mabeddekiler.

Evet bu çalışmanın nasıl bir yapay zekaya evrileceğini makaleyi okuyup kavramak gerek. Ancak bizlerin de google a şu anda üç kiloluk taşınır bilgisayarlarımızda her an hazırda bekleyen bir yardımcı bellek ya da " çantada keklik" olarak baktığımız da bir gerçek.

Kartvizitin adres defterinin yerine bile geçti Google.

Zeka genelde karar verme mekanizmalarını etkileyen o mekanizmaların kendisi olan şey değil mi? Yoksa yanılıyor muyum. O bellek dediğim Google ya da başka arama kutuları karara varma mekanizmalarını da etkiliyor mu?
Yazarın haklı kuşkuları ne kadar fazla bilgi öğreniyoruz diye diye, kutularda şunu bunu yazıp aramalar yaparken izi sürülen insanlığın bilinçli olarak belli alanlara ve belli cam fanuslara hapsedildiği yönünde. Benim çıkarsadığım bu. Belki bugün sadece tüketim alanına yönelmiş gibi kaygılanılan bu yönlendirme, altında derin katmanlar içeren bambaşka kavramlar olarak da ortaya çıkabilir ve gerçekten sözün tam anlamıyla "yapay" zekayı da kurgulayabilir. Orwell ya da Zamyatin tarzı...

Google taramaları sonucu maillerin yanında çıkan sözcükler bile ilginç. Maili açtığınızda içeriği okumadan önce yandaki ilanlara bakınız.

Ama Google'sız da olmuyor değil mi? Herşeyin bir bedeli olduğu gibi, bu sörflerin de bir bedeli olacak kuşkusuz. Aysberg'in görünen yüzü şimdilik "alışkanlık" ya da gönüllü kölelik...






http://64.233.183.104/search?q=cache:bGVlXuf0I10J:www.theatlantic.com/doc/200807/google+is+google+making+us+stupid&hl=tr&ct=clnk&cd=1&gl=tr

http://sozluk.sourtimes.org/show.asp?t=taylorizm