Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

06 Haziran '13

 
Kategori
Gündelik Yaşam
 

Güvenilir insanın özellikleri

Güvenilir insanın özellikleri
 

Güven karakter özelliği değil, diğer özelliklerin ve yaşam olaylarının sonucudur. Örneğin kişi çalışkandır. Parasını kazanıyordur. Başkalarına ihtiyacı yoktur. Paranızı çalmaz, sizden para istemez;  aldığı zaman vaktinde geri verir. Veya kişi çalışkandır. Parasını kazanıyordur ama müsriftir ya da aç gözlüdür. Yine başkalarının parasına ihtiyacı olur. Sizden para ister, aldığı zaman vaktinde geri vermez, veremez.

Yani söylenmek istenen güvenilir insan ya da güvenilmez insan yoktur; bir kişinin güvenilir ya da güvenilmez oluşunu onun diğer karakter özellikleri ve yaşam şartları belirler. Fakir olmak güvenilir olmayı riske sokar, fakir birisi kafadan ihtiyacı olacağı için paranızı çalabilir, alıp zamanında geri vermeyebilir/veremeyebilir. Ama işte kişinin diğer karakter özellikleri iyiyse (dürüst, sabırlı, hakkına riayet eden) yine de güvenilir olur. Keza zaafları olan ama kontrol edemeyen kişilere normalde hiç güvenilmemesi gerekir. Yani örneğin cinsel dürtülerinin esiri olmuş birinin yanında ahlak ve namusunuz ne kadar güvende olabilir ki. Ama işte bu kişide yüksek bir ahlak ve namus duygusu gelişmişse size zararı dokunmaz. Örnek verdiğimiz fakirlik ve cinsellikle ilgili kişi aç ve mahrum kalırsa istediği kadar karakterli olsun güvenilmezlik söz konusu olmalıdır.

Ciddi kişilerin daha güvenilir olduğu söylenir. Yani sözünde duran, söz ve davranışları ölçülü, titiz, düzenli kimseler toplumda güvenilir olarak görülür. Bence bu önemli yanlışlardan biri. Örneğin ben hayatımdaki bütün kazıkları ciddi denen bu insanlardan yedim. İnsan yapısı gereği şakacı, gevşektir, sözünde duramayabilir, ölçülü, titiz ve düzenli değildir ama yine de bir zararı dokunmayabilir. Bu saydıklarımız pek güzel özellikler değil ama kasıtlı kötülük de değil. Zayıf karakterli sözünde duramayan biridir ama insaniyeti yüksektir gerektiğinde kendini zorlar.

Bazen hayat şartları kişiyi güvenilmez yapar. Hayat mecbur etmiş, çevreye karşı gelememiş, ya da hata yapmış, istemediği biriyle evlenmiş üstelik ayrılamayan kimse eşini aldattığında güvenilmez olur ama burada kişinin suçu yoktur. Ya da borç almış, ödemek istiyor ama belalar da yakasını bırakmıyor. Burada da kişiye güvenilmez diyemeyiz.

Zengin insanların güvenilir olduğu doğru değildir; zaten adam zengin netsin benim paramı diyemezsiniz. İki şey aynı anda olacak; kişi karakterli olacak ve ihtiyacı olmayacak. Yani karakterli zengin yalnızca maddi bakımdan güvenilirdir.

Güven konusunu sadece parasal olarak düşünmemek lazım; maddiyatın söz konusu olmadığı konularda da insanlar birbirlerine kazık atarlar. Ama sonuçta örneğin birini evlenme vadiyle kandırmak da ondan yararlanma amacı taşıdığından bu da bir menfaat sayılır. Karakteri zayıf ya da kötü, insani duyguları gelişmemiş birisi üstelik ihtiyaç içindeyse, ihtiyaç içinde değil ama müsrif ya da aç gözlüyse sözlerini/davranışlarını hiç dikkate almamak gerekir, ona güvenilemez.

Bazı meslekler, inançlı olmak ve sorumlu mevkilerde bulunmak güvenilir olmayı gerektiriyor ve insanlar da bunlara kayıtsız şartsız güveniyorlarsa bu hatadır. Bir öğretmene çocuğunuzu gönül rahatlığı ile teslim edersiniz; çünkü öğretmen güvenilir insandır. İmanlı kişiliği nedeniyle imam da güvenilirdir. Oysa ne kadar eğitimli olursa olsun her mesleğin kötüsü eşittir. Bir başbakanın güvenilmez olması kabul edilebilir mi? Ama güvenilmez başbakanlar vardır.

Birine illa da güvenmeniz gerekiyorsa önce o kişinin sağlam karakterli olup olmadığına bakacaksınız. Yani doğruyu söylüyor, sözünde duruyor, dürüst ciddi ve tutarlı. Ama bu o kişiye güvenmemiz için yeterli değildir. Aşırı ihtiyaç içinde olmayacak. Bir dilenci dürüst olamaz; çünkü aç. Ayrıca bir şeylere aç ve mahrum bırakılmış, görmemiş insanlara da güvenilmez. Ağır zaruret halinde bulunan kimse bir de kişiliği sağlam değilse her şeyi yapabilir. Kendilerini çok akıllı sanan uyanık insanlar ve hele de gizli amaçları/planları olanlara da kuşkuyla bakmak lazım.

Doğru sözlü kimseler sırf bu nedenle güvenilir olamazlar. Bana hayatımın kazığını atan kimse 15 yıl boyunca hiç yalan söylemedi. Keza sözünde duran kişi de sadece bu özelliği nedeniyle güvenilir değildir. Bir kişiye güvenebilmek için birkaç özellik birden  gerekir. Sağlam karakterli olacak, sizden ya da başkalarından alacağı şeylere ihtiyacı olmayacak, aç ve mahrum (her konuda) bırakılmamış olacak ve gizli niyet ve planları olmayacak. Yoksa işte dindarmış, öğretmen, imam mış, başbakanmış, şunun oğluymuş, onun kızıymış, dürüstmüş, sözünde dururmuş… Bunların hepsi hikâye.

Yine de bazı anekdotlar var; cebinde parası olana olmayandan daha fazla güvenirim örneğin. Bir dinin başkanı din uğruna, dava adamı dava uğruna sizi harcayabilir. Bir inancın ya da davanın ateşli taraftarlarına ateşte yanmayı göze alıyorsanız güveneceksiniz. Küçük yerler, kenar mahalleler, mazbut insanlar daha fazla güvenilir değildirler. Bazı şeylere aşırı düşkünlük (zafiyet) kişiyi güvenilmez yapar. Ayyaş, bir şişe rakıya sizi satar.

Bu yazdıklarımızı herkesin zaten bildiği söylenecektir ama bir kişiye güvenmek için yeterli görmediğimiz örneğin sözünde duran kimseye bu ülkedeki insanların yarısı güvenir. Hele de doğru söyleyene herkes güvenir. Biz ise güvenmemeniz gerektiğini söylüyoruz. Kişinin karakteri ve içinde bulunduğu şartlar güven konusunda belirleyicidir. Hapishaneden çıkmış ve kadın yüzü görmemiş birinin güzel bir kadınsanız ve onunla yalnız kaldığınızda size namuslu davranmasını bekleyemezsiniz. İnsanların cinsel ihtiyaçları karşılansaydı taciz hiç olmazdı. İnsanlarımız bugün olduğu gibi sadece doğru konuşuyor diye güvenirlerse, sözünde duruyor diye güvenirlerse, imam diye, öğretmen, başbakan diye güvenirlerse aldatılmaya, kandırılmaya ve kazık yemeye devam ederler.

 
Toplam blog
: 6332
: 653
Kayıt tarihi
: 21.09.08
 
 

Sadece sayfalarda kalan yazılar şaheser olsalar bile önemsiz ve anlamsızdır. İnsanlara ulaşan ve ..