Haberin altındaki yorum

Gazetelerimiz Internet sayfalarında haberlerin okuyucuyla etkileşimli olması için yorum yapılmasına izin veriliyor. Birçok gazetede olduğu gibi Milliyet’te de bu yorumlar bir denetim sonucu yayınlanıyor olmalı.

Bugün bir haber yayımlandı “Liseli Aka kardeşlerin sırrı ne?” başlığıyla (1). Haberde bir intihar olasılığından sözedilmiş ve buna neden olarak tarikat bağlantısı olabileceği yazılmış. Okuduğum zaman kadar 17 yorum gelmiş. İlk yorumlarda tarikat ilişkileri, ülkenin nereye gittiği gibi konular irdelenmiş, aileye sabır dilenmiş. Son yorumları yazanların yalnızca haber metine değil, daha önce yazılanlara da bozuldukları anlaşılıyor. Tarikat olasılığını gündeme getiren gazetecilere saldırıyorlar. Onlara göre, böyle bir olasılık yazılmışsa, kesin yalandır, uydurmadır.

Bir cinayet haberinin altında “haketmiş” anlamı çıkan yorumlar yeralabiliyor, bir tecavüz haberinin altında tecavüze uğrayanı suçlayan imalar bulunabiliyor, bir töre cinayetini savunan yorumlar yazılabiliyor.

Okuyucu yorumlarının, gazetelerin hit sayısının artmasında önemli katkıda bulunduğu için bu kadar toleranslı bir şekilde yayımlanmasına izin verildiğini düşünüyorum. Daha önce birkaç kez yorum yazmama karşın artık yazmamayı tercih ediyorum.

1. Yorum yazanların çoğu rumuz ile yazıyor. Gerçek ad gibi görünenlerin de gerçek olduğu şüpheli.
2. Yazım hatası olmayan yorum yok gibi.
3. Tamamen büyük veya küçük harfle yazanlar oluyor.
4. Daha önce yazılmış yorumlara yanıt olarak yazılmış yorumlar yayınlanıyor. Ancak yorumlar çizgisel olarak göründüğü için bunun hangi yorum için olduğunu anlamak çoğunlukla olanaksız.
5. Hemen haberin altında görünenler dışındaki yorumları okuyanların yalnızca diğer yorum yazanlar olduğunu, bunun da kendi yorumunu ararken olduğunu sanıyorum.
6. Kimi siyasi partilerin ve kuruluşlarda “Gazetelere yorum yazma servisi” olduğu konusunda kuşkularım var. Özellikle iktidar partisine dokunan haberlere tahammül edemiyorlar ve bir yorum bombardımanı başlıyor. Özellikle seçimlerden önce çok yoğundu.

Özenle yazılmış haberlerin altına özensiz yorumlar hiç yakışmıyor. Önce çok daha katı “Yorum Yazma Kuralları” yayımlanmalıdır. Daha sonra bu yorumların çok daha sıkı bir denetimden geçmesinde yarar vardır.

1. Yorumların özenle yazılması gereklidir.
2. Yalnızca küçük veya yalnızca büyük harf kullanılmamalıdır.
3. Başlıklarda ve metinde bilinen noktalama işaretleri gerekli olan sayıdan fazla kullanılmamalıdır.
4. Yorum yalnızca haber yapılmalı, diğer yorumlara yorum veya sataşma yapılmamalıdır. Eğer bir tartıma ortamı isteniyorsa onun için yeni bir format geliştirilmelidir.
5. Yorum bölümünün, şeriatçıların, ırkçıların, magandaların ve vurdumduymazların mesaj alanı haline getirilmesine izin verilmemelidir.

Gazetelerimiz bir araya gelip, Internet sayfalarındaki yorum bölümlerinin etiği konusunda çalışmalıdırlar.

(1) Liseli Aka kardeşlerin sırrı ne?: http://www.milliyet.com.tr/2007/11/25/son/sontur08.asp