Hafıza nedir?

HAFIZA(BELLEK) NEDİR? NASIL GÜÇLENDİREBİLİRİZ?

Uzmanlara göre, birçok kişi beyninin sadece yüzde 4–8 arasındaki kısmını kullanıyor. Beynimizin nasıl öğrendiği konusunda yıllardır uzun süren çalışmalar yapılmaktadır.

Hafıza ile beyin işlevleri arasında çok sıkı bir ilişki olduğu bilinmektedir.

Peki, hafıza nedir?

Hafıza yaşam boyu öğrendiğimiz bilgilerin, davranışların, anıların saklanması ve hatırlanmasıdır. Bu süreç yaşam boyu devam eder.

Bellek, duyu organları yoluyla kazanılan algıları, simgelere dönüştürür ve bunları beynin belirli bölgelerine yerleştirip biriktirir.

Kuramsal olarak belleğin iki bölümünden söz edilebilir;

*Tüm yaşamdan edinilen simgelerin, davranışların, izlenimlerin saklandığı; depo bellek

* Diğeri; algı yoluyla yeni bilgilerin alındığı anlık bellek(tespit hafızası)

Depo bellek uzun süreliyken, anlık bellek kısa sürelidir.

Bir de bunlara ilave olarak, duyum belleğinden söz edilebilir. Böylece; görme, duyma, dokunma, korku ve tat alma yoluyla algılanan dış dünyanın izleri belli bir süre bellekte kalır.

Kısa süreli bellek; bilgileri tutma süresi 30 saniyeden kısa olan bellektir.

Mesela yolda gördüğümüz bir aracın plaka numarası, ya da yeni öğrendiğimiz bir kelimeyi o an için aklımızda tutarız fakat birkaç saniye sonra hatırlayamayız.

Bunun için yapmamız gereken, öncelikle öğrenmeye çalıştığımız şeye, önem vermeliyiz sonra bir yere not etmeliyiz. Çünkü yeni duyulan, öğrenilen bir sözcüğün, yeni tanışılan bir insanın adının, kısa süreli bellekte kalabilmesi için, tekrarlanması gerekir.

Tekrarlandıkça bilgi içindeki düzen daha kolay görülür.

Kısa süreli belleğin sınırlarını geliştirmenin yolu gruplamadır. Mesela telefon numaralarını, böldüğümüz gibi.

Kısa süreli belleğe kaydedilen bilgi, unutulduktan sonra bir daha hatırlanması söz konusu değildir.

Uzun süreli bellek; Bu belleğin sınırları ve kapsamı çok geniştir. Alınan bilgi, uzun süre hafızada kalır. Bu zaman aralığı, 30 saniyeden başlayarak, organizmanın tüm yaşamı boyunca sürebilir.

Uzun süreli belleğin kapsamı, çok geniştir. Bunun genişliği, yani kişinin ne kadar hatırlanabilir bilgi tutuğu, zekâ ve bellek testleriyle ölçülür. Zekâ testlerindeki sorulardan bir bölümü belleğe ilişkindir.

Uzun süreli belleğin kapsamı, sınırları birçok değişkenin etkisi altındadır. Bunlar, öğrenilmiş malzemenin hatırda tutulması; özellikle başlangıçta malzemenin iyi öğrenilmesine, malzemenin anlamlılığına ve öğrenilmiş başka malzemelerin bulunmamasına bağlıdır.

Öğrenmek istediğimiz şeyi tam olarak öğrenmek, bize hatırlama ve geri getirmeyi kolaylaştır.

Peki, hafızamızı nasıl güçlendirebiliriz?

İngiltere’de Guy’s Hastanesi ve Kings College Üniversitesi doktorları, beynin egzersiz, vitamin ve mineral içeren besin maddelerine ihtiyacı olduğuna dikkat çekerek, hafızayı güçlendirmenin 10 yolunu şöyle sıralıyor;

1. Soya: Soyadaki doğal östrojen hafızayı hem kuvvetlendiriyor hem kıvraklaştırıyor.

2. Hafıza mineralleri: Vücutta demir ve çinko azlığı, belleği zayıflatıyor, çünkü azalan hemoglobin nedeniyle beyne yeterince oksijen taşınmıyor.

3. Kahve: Kafein zihin performansını, hafıza ve konsantrasyonu artırıyor.

4. Zihin egzersizi: Zihnini aktif tutanlarda bellek daha kuvvetli.

5. Vücut egzersizi: Haftada üç kez yarım saatlik egzersiz, hafızayı zayıflatan stresi azaltıyor.

6. Sakız çiğnemek: Sakız çiğnerken beynin ‘hippocampus’ bölümü daha iyi çalışıyor.

7. Bil oba: Aynı adlı ağaçtan elde edilen madde, damarları açıp beyne daha fazla oksijen taşıyor.

8. Yağlı balıketi: Haftada üç kez yağlı balık veya üç gün 330 mg. balık yağı hapı, hafızayı güçlendirecek ‘Omega 3’ yağ asitlerini almanız için yeterli.

9. Adaçayı: Zihin yorgunluğu için en iyi çare. Adaçayı familyasından limonun yağından elde edilen esansın da konsantrasyonu arttırdığı keşfedilmiş.

10. B vitamini: Beyni serbest radikallerden koruyup beyne daha fazla oksijen gelmesini sağladığı için Niacin, B3, B13 vitaminleri bellek için çok önemli.

Saygılar.