Hammurabi kanunları

İnsanlık tarihinin ilk yasa derlemesi olduğuna inanılan Hammurabi Yasaları'yla anımsanır.

 Fırat ırmağının kıyısında kurulu Babil'in o dönemdeki kent devletinin altıncı kralı olan Hammurabi, ülkesini M.Ö. 1792 ila M.Ö. 1750 yılları arasında yönetti.

 Arkeolog Jean Vincent Scheil’in 1901'de Susa, Elam’da bulduğu (bugünkü Huzistan, İran) ve Fransa’ya taşıdığı Hammurabi Kanunları’nın yazılı olduğu stel, Louvre Müzesi’nde sergilenmektedir.

Yaklaşık iki metrelik silindirik bir taşın üstüne çivi yazısı ile yazılmış olan kanunlar tam 282 maddedir, ancak bu maddelerin 30'u (madde 66–99) şu anda okunamayacak durumdaymış.

13 sayısı uğursuz sayıldığı için 13. madde yazılmamış.

Hammurabi KanunlarıDünya tarihinin yasalarını temsil etmiş.

Bir kral düşünün asırlar önce yasalar yazdırmış ya da çıkartırmış ya da bir şekilde onun emri ile yazılmış olsun ve o yasalar asırlar geçmesine rağmen hala birçok devlette kullanılsın… Şaşırtan o zamandan bu zamana gelmiş yasaların olabileceği! Oysa zaman değişti, insanlar değişti. Teknoloji birçok olayı başından sonuna kadar değiştirdi. Daha çağdaş, daha düşünür insanlar olduk. Bu bizde böyle de dünyada da böyle değil mi?

Hala Hammurabi kanunlarını kullanan ülkelerin olduğu açıkçası bana çok enteresan geldi.

Bu ülkelerin Hammurabi kanunlarını hala var saymalarına sebep ya kanunların gerçekten çok geçerliliği olması ya da aynı düşünce yapılarının devam etmesinden kaynaklanıyor olabilir. Fakat şunu da ilave etmeden geçmemek gerek. Tarihçiler bu kanunların hemen – hemen her ülkenin yasalarında bir şekilde birkaç maddesinin olma olasılığının varsayıldığını yazıyorlar.

Anlamak kolay değil. Anlamak için ilk başta 282 madde halindeki Hammurabi kanunlarını okumak gerekiyor. Ben şimdi öyle yapacağım. Bunu yapmadan önce:

Okuduklarımdan yine aklımda kalanlarla, bazı yazıları da bire bir sizlere aktaracağım.

Hep birlikte öğreneceğiz neymiş bu Hammurabi kanunları?

&

Hammurabi yasaları, ilk eğitime başladığımızda öğrendiğimiz yasalardı. Bilirdik ama ne kadarını bilirdik o tartışılır. Sonra detaylarını öğrenmiştik tabi… Bir kez daha tekrarlamaktan ne zarar görürüz ki…

Hammurabi’nin Babil kralı olduğunu biliyoruz. Bu kanunları da onun değil de onların güneş tanrısı Samaş’ın yazdırdığını da, Babil’in koruyucu tanrısı Marduk adına yapılan Esagila Tapınağına dikilen bir taş üzerine Akatça dilinde yazıldığını da…

Kanunların da tanrı sözü olarak düşünüldüğünü tabiî ki bilmiyorduk. Bunların hepsini çok yeni zamanlarda öğrendik. Biraz daha detaylandırırsak;

• Hammurabi yasaları, M. Ö. 1760 yılı civarında Mezopotamya’da yaratılan, tarihin en eski ve en iyi korunmuş yazılı kanunlarından biri.

Hammurabi hakkındaki bilgiler:

• Hammurabi, Babil’in altıncıkralıymış.
• Hammurabi, Sümerve Akkadlarıfethederek, Babil İmparatorluğu’nun ilk kralı olmuş.
• Babillerin Mezopotamyaüzerinde hegemonyasını kurmuş…
• Iraksınırlarında bulunan bölgede, Fıratırmağının kıyısında kurulu Babil‘in o dönemdeki kent devletinin altıncı kralı olan Hammurabi, ülkesini M.Ö. 1792ila M.Ö. 1750 yılları arasında yönetmiş.

Hammurabi çok güçlü bir kralmış. Fazla güçlü olması onun kendini tanrı gibi hissetmesini sağlıyormuş. Yaptıkları arasında iyi olanlar kadar kötü olanları da varmış.

İlk başta çok büyük bir imparatorluk kurmuş.

Komşuları Larsa, Mari, ve Asurile 30 yıl boyunca savaşmış.

İrankörfezinden Diyarbakır‘a ve Zagros’dan Batı çöllerine kadar uzanan bir imparatorluk yaratmış.

Hâkimiyetindeki toprakları merkezi bir sistemle yönetmiş.

Resmi yazışma düzenini kurmuş.

Ayrıca ilki İran’da kurulan posta teşkilatını ülkesine getirtmiş, polis teşkilatını ve ilk belediye sistemini kendi iktidarında oluşturmuş.

Polis teşkilatı şehrin iç güvenliğini sağlıyormuş. Bir ayaklanma ya da suç olduğunda derhal müdahale edip suçluları yakalıyorlarmış.

Yakalanan bu suçlular oluşturulmuş mahkemelerde kendi yazdığı 282 maddelik kanunlara göre cezalandırılıyormuş. Genelde bu cezalar çok ağırmış.

Belediye reisini Hammurabi kendisi atıyormuş.

Kurduğu belediye sistemi günümüzdekilere benziyormuş.

Şehrin düzenlenmesi, onarılması ve temizlik işlerine belediye bakıyormuş.

Kurduğu Posta teşkilatı sayesinde şehri, mahalle, sokak ve ev numaralarına göre ayırtmış…

Postalar istenilen doğru adrese bu şekilde ulaşıyormuş.

Bu sistemin yapılan arkeolojik buluntular sayesinde ilk kez Hammurabi zamanında yapıldığı kesinleşmiş…

Hammurabi bilime ve sanata çok önem vermekteymiş.

Özellikle de mimari konulara.

Bunun da en büyük ispatı ünlü Babil Kulesi ve Babil Asma Bahçeleriymiş.

İktidarı süresince kendisini tanrılaştırmış ve kralların tanrısı olarak ilan etmiş.

Erkeklerin varis olabileceği mutlak monarşikurmuş.(alıntı)

Hammurabi kanunlarını incelerken kanunlar kadar başka şeylerde dikkatimizi çekmedi değil.

• Babil’in asma bahçeleri,
• Babil kulesi…

Bunları da araştırmalı, yazmalıyım karar verdim.

Nazan Şara Şatana

 http://www.facebook.com/#!/profile.php?id=100002892442552

 https://twitter.com/#!/nazansarasatana