Hayatı yönlendiren defterler (1)

Cep telefonu kullanma ve taşıma alışkanlığıyla tanışalı (1993 senesini milat kabul edersek) aşağı yukarı 15 yıl kadar olmuş. Her türlü iletişim hızı ve konforunun yanına birde ulaşmak istediğimiz kişilere ait telefon bilgilerini “Rehber” bölümüne kaydetme kolaylığını da ekleyebiliriz. Eskiden telefon ahizesinin yanında hep bir “Telefon Fihristi” olurdu. Şimdilerde ne yazık ki, kırtasiye dükkanlarının tozlu raflarında şaş kaza alınıp kullanılmayı bekliyorlar. Çin mallarının cici bicilerinden de nasibini almış bu fihristler o kadar güzelleşti ki, insan eline alıyor, bakıyor, bakıyor ve tekrar ait olduğu tozlu raflara geri bırakmak zorunda kalıyor.

Fihristlerin en önemli özelliği alfabetik oluşudur. Şimdi şöyle düşünün. Okul çağımızda 2.sınıftan itibaren bir çok dersle karşılaşırız. Bu derslere ait kavramların önce anlamlarını öğrenmeye yani sözlük çalışmasına başlarız. Bir hikâye okuduğumuzda bir çok bilmediğimiz kelimeyle tanışırız. Bazı kelimeler deyim, atasözü ya da mecaz anlamlı kullanılmış söz veya kelime gruplarıdır. 4.sınıfta sosyal, fen, matematik, din, trafik derslerinin okuma metinlerinde de birçok anlamı öğrenilecek kelime vardır.
İşte size bir “püf” noktası. Gelin eskiden olduğu gibi yeni öğrendiğimiz kelimeleri düz çizgili defterler yerine, yıllardır kullanılmayı bekleyen telefon fihristlerine yazalım .Gidelim kırtasiyeye ve diyelim ki:

-Telefon Fihristi var mı?

Satıcı yüzüne şaşkınlık belirten bir gülümseyiş kondurduktan sonra:

-Evet, desin.

Biz de onu en yakınımızdaki bir eğitim alan için hediye olarak alalım. Ona nasıl kullanacağını anlatalım. Anlamını bilmediği kelimenin geçtiği cümleyi de yazdığı anlamın altına eklemeyi unutmasın. Böylece yıllarca elinden düşmeden yeni öğrendiği kelimeleri ve cümleleri biriktirebileceği bir sözlük fihrist defteri ya da sözlük kelime defterine sahip olmuş olacak. Yani kendi bilinmeyen kelimeler sözlüğünü kendisi oluşturacak.

Aslında, günlük hayatta karşılaştığımız yeni kavramların anlamlarını ve yeni kelimenin içinde geçtiği cümleyi yazacağımız bir fihrist defterine hepimizin ihtiyacı olabilir. Hem de bu nedenle, cep telefonunun unutturmuş olduğu eski dostumuz telefon defterleriyle hasret giderme mutluluğunu yaşama fırsatını kendimize tanımış oluruz. Hele bir de biraz kalınca bir defter bulabildiysek değmeyin keyfimize. Yıllarca biriktir biriktirebildiğin kadar.

Saliha Ebru TÜTÜNCÜ
Eğitimci