Hayır Cemiyetleri-1

Bu yazıdan dolayı, bazıları bana söylenmedik laf bırakmayacak.
“Sana ne bu milletin hayr’ından, cemiyetinden” diyenler olacak. Olsun! Yine de ben aklıma gelenleri yazacağım. Söylediklerimle bir milim yol alabilirsem ne mutlu bana…

Anadolu’nun diğer illerinde yapılan, ”Hayır Cemiyetlerinde” durum nedir bilmiyorum.

Yalnız yaşadığım yer olan Yenice’de, (Çanakkale'nin İlçesi) Yenice’nin köylerinde baharla birlikte “cemiyetler” başlar.

Nişan, düğün, sünnet ve hacı hayırları... Hatim Cemiyetleri... Kırk hayırları...
Birbirlerini, kovalarcasına devam eder. Evlerde sokaklarda, kahvehanelerde, komşu oturmalarında, aşağıda yazacağım diyaloglarla karşılaşmamız her zaman mümkündür. Sokuverin belinize goca bi gaşık… Çıkıverin şöööleee Yence’nin malle aralarına…

Bakam, önünüze ne çıkacak...

**
Bir kadın sokakta:
Hatcinge (Hatice Yenge) gelinin Fadime oluna (oğluna) sünnet yapcakmış.

Herbirşinizi tedarik ittiniz mi?

Hatice Yenge:

-Ne bilim gızım. Gelinle olan (Oğlan)evin içinde tıkırdaşıp durula. Arada bi sesleri artıyo azalıyo. Birbirlene bağırıp, hırıldaşıp, dalaşıp duruyola. Gelin mobilyaları perdeleri mecburuz deyiştirme, diyo. Gelinin argadaşları hep mobilyaları değiştirmiş te. Olan para yetmez diyo. Bi de aşa malledeki Yankülak Mamıd’ın olu, olu İsmil’in sünnetinde besili goca bi dana kesmiş, keşkin içinde babıç gibi etle vamıştı. Bizim olanda ben onun kesti danadan daha böyük dana kesmem ilazım, diyip duruyo. Başka bişi dimiyo…

Diğer Kadın:

-E Hatcinge, sizde Mamıddan aşa galman gali canım. Keşki bol etlice yapın. Bizde gaşıksız keşgek yiyem gali. Çocugcaz on kere mi sünnet olcek dimi...?
Hatcinge:

-Tamam diyonda gızım. Elde yok, avuçta yok. Damda bi inek va. Sayada on goyun. Tarlala gıraç, suyumuz muyumuz yok. Bi yerleden aylık gelirimiz de yok.Mayış da almiyoz. Otuz günde alıalıverem paraları. Nasıl olcak bu iş de bakam gızım?

Diğer Kadın:

-Ben bilmem, hem beni de çokcana ilgilendirmez, doru hesap yapın. Evcazınız iyi döşeli olsun. Yeni mobilyala alın. Perdeleniz son moda olsun. Şöle küpür müpür. Keşginizi etlicene yapın. Hoşafı buzlucana yapın. Iscakta eyi gide. Eyicene yapın sünnedinizi. Çalgıcı Kemal’ı tutun. O’nun aletleri eyi ses veriyo. Pari mari acıman. Bak gökyüzünde irenkli ateş çıkaran fişegte attırın, şimdi moda oldu. Mıstafa öretmen iyi fişek patlatıyo. Gül Kuaförin gocası. Hani şu börekcinin damadı. Gökyüzüde şöööle bi şenlensin. Her yercikle parılparıl parıldasın. Köcezimiz panir yeri gibi olsun. Yaptığız hayır on sene sölensin. Elalemin diline düzcenize, öküzün bokuna düşün. Benim dicim buguda. Hadi eyi günle…

**
Bir kahvehanenin önünde;
-Memedeli nerden geliyon len? Ne bu hal böle, yimece mi vadı. Göbin önden fırlamış. Gebe çakal gibi olmuşsun len.olum bu ni ya. Zor yörüyon len gebercin mi ne… Breh ya.göbi bak ya... Haaa...Haahaa.

Memedeli:

-Sen otur dur burada anguduk herif. Biz attık olum keşki, çektik hoşafı… Adam ne keşgek yapmış yav, etle babıç gibi nah böyle… Bu keşgek elli sene unutulmaz. Valla bu hayır Hacı Ramazanın, hacı hayrından çok guvvatlıydı be… Kaveci bi soda gönder bakim. Ulen taskebabı da iyidi be. Fazla gacırdık yav.Gıyyyykkkk.

-Bu ıscakta bu gada yinir mi? Kerkenez guşu. Yirsen bi gün tansiyon yakalasa tepe taklak gidesin, hiç annıyamazsın. Valla seni Doktur Erol Bey’de gurtaramaz. İmam beklip duru bak... İmamın gayı bekliyo… Bincek adam arıyo… Hooohoo.

-Hadilen mallenin aç köpi. Düne gidemedim. Keşgek yiyemedim diye çekemiyon di mi. Hasetkar tilki. Gonuşup durma hade yürü len.. Çırcır böçi... Oh be... Bi çınar altı bulupta gölgesinde kaykılmalı...vıyyyy. Hadin len İdris Dayı çeşmesine çam açlarının altına gidip yatimde tam olsun…Yok mu o tarafa giden bi beleş araba yahu…

**
Bir köyde;
-Ule Üsin köyün içinde yabancıla dolaşıyo. Ellende çantala. Bi sürü kayıt.. Kim len bunla.

Üsin:
-Hasan Dayı İcracımış u gelen adamla. Kırbaş Osman’ın oluna gelmişle.

-Niye len?

-Ya dayı Osman Dayı’nın olu hatim cemiyeti yaptıya. Unla bunla sidik yarıştırdı ya… Parası yokmuştu. Bankadan kredi mi ni almış. Günü geçmiş ödememiş. Borç olmuş anasının dini… Ödencek gibi dilmiş.

-Sünnete aldı mobilyaları, perdeleri, halıları, kilimleri, buzdolabını, çamaşır makinesini evden dışarı çıkarmışla. Yımışla avlının içine. Evin içi cascavlak galmış. Sona da bi kamyonla alıp gitceklemiş. Gene de borcun yarısı galıyomuş.

-Allah! Allah! Olum bunla istanbul’da gökdelen mi almışla böle. Hatimde topladığı küçük altınla yetmemişmikine. Ne günlere kaldık. Eskiden camide bi mevlit okurduk. Şerbet içedik. Hatim bitedi. Şimdi şu cümbüşe bak.. Mobilya, perde merde ni bu ya... Allah ıslah etsin cümlemizi.

-Allahın salakları, kim dimiş onlara bi çok masarif yapın diye. Şatafatlı hatim yapın diye. Benim garı söledi. Aldıkları eşyala o kadarda iyi dilmiş. Keşgeklenin içinde de et yoktu. Pilafın yağida azcanaydı. Masarif çok, düğünde iş yok... Hesab bilmeyen gasab bunna...

Bana mı danışmışla düğün yapakene ya. Bana ne be?!...

“Araba bozuldu mu, yol gösteren çok olurmuş”, derler.
Bir de, ”Ayağını yorganına göre uzat” var.
Araba bozuldu, lastik patladı. İçinde kimse kalmadı.
Yorgan olmadığı için, kısa mı uzun mu? Bilmiyoruz.
Onun bunun gazına gelip, yarışmayı bırakın.
Gelenek ve göreneklere uygun bir, ”hayır cemiyeti”ya da düğün yapacaksanız.
Kendi hesabınızı, kendiniz yapın.
Sizin hesabınızı başkası yapmaz.
Yiyip içtikten sonra, kalan sizin borcunuzdur.
Üstüaçık Köyü’nden Apdi Ağa gelip, borcunuzu ödemez.