Hayrettin İvgin' in " Derin Mitaloji" kitabını okurken

Bilmiyorum önce Mit ve Mitoloji kelimesi üzerine durmak istiyorum: Mit: İs, Fransızca olup, Geleneksel olarak yayılan veya toplumun hayal gücü etkisiyle biçim ile ilgili hayali, alegorik bir anlatımı olan halk hikâyesi, halk masalları gibi. Örneğin mitos olarak tarihimizde söylene gelen Ergenekon Efsanesi gibi.

Mitoloji: İs. Fransızca olup mythologie sözcüğünden gelmektedir.1-  Mitleri, doğuşlarını, anlamlarını yorumlayan, inceleyen bilim anlamında kullanılmaktadır. Örneğin ünlü yazar Haldun Taner bir sözünde: “Tezini mitolojiden hazırlayan gözlüklü bir delikanlı” diye vurgular. 2- Bir ulusa, bir dine özellikle Yunan, Latin uygarlığına ait mitlerin, efsanelerin bütünü anlamına gelmektedir. Bir de kimi zaman mitoloji olarak da kullanılmaktadır. Örneğin Yunan Mitolojisi gibi.( TDK. Sözlüğü S:1571)Şimdi Hayrettin İvgin’in bana armağan olarak gönderdiği Derin Mitoloji kitabı üzerinde bazı düşüncelerimi vermek istiyorum.

Hayrettin İvgin bir öğretmendir, bir eğitimci ve aynı zamanda deneyimli bir halk bilimci  (folklorcu) bir araştırıcı yazardır. Üretken ve çalışkandır. Bugüne kadar kaleme aldığı ve yayımladığı kitapların sayısı 57 civarındadır. Bunlarla kalmayarak gerek yurt içinde ve gerekse yurt dışında yapılan halk bilimi ( folklor) konulu çeşitli sempozyumlara katılmakta ve bilimsel bildiriler sunmaktadır. Bu verimle çalışmalarından birçok ödül ve armağanlar da almaya hak kazanmıştır. Bunların sayısını belki kendisi de bilmiyor.Ayrıca beş yıldan bu yana kendi imkanlarıyla çıkardığı Kültür Çağlayanı  Eğitim, Kültür ve Sanat Dergisiyle  Türk  folkloruna ve Türk kültürüne de   katkıda bulunmaktadırlar. Adı geçen dergi   bugün 25 . sayısına ulaşmıştır. (  Ocak- Şubat 2014 ).

Rusya'da düzenlenen "Puşkin Altın Madalya ve Edebiyat" ödülüne  sahip olan ilk Türk yazarıdır. Bu ödül Birleşmiş Milletler Sosyal Ödüller Şurası adına Rus Edebiyat Akademisince verilen “Puşkin Atın Madalya ve Edebiyat” ödülüne layık görülen ( Prof. Dr ) Hayrettin İvgin, geçen Aralık ayında ( 2013) Moskova'da düzenlenen bir törenle kendilerine verilmştir. Edebiyat ve halk bilimi alanında 44 kitabı ve 2 bini aşkın yazısı bulunan Prof. Dr. İvgin, BM'ye bağlı “Uluslararası Ödül Komitesi”nin, madalya, nişan, üstün nişan gibi ödüllerinin sahibidir.Bunlardan  başka ödülleri daha vardır...

Şimdi sizlere tanıtmaya çalışacağım “ Derin Mitoloji” ( İnançlarda- Söylencelerde- Folklorda- Geleneklerde ) adı geçen bu değerli yapıtı kendisinin kurmuş olduğu Ankara’da Kültür Ajans Yayınları (224) arasında Kasım 2013 tarihinde günışığına çıkarılmış olup, eserin ilgi çekici kapak tasarımı (kompozisyonu), sevgili evladı Erhan İvgin tarafından hazırlanmış olup,264 sayfadan ibarettir. Kitabın ustaca bir baskısı ve basımı gerçekleşmiştir.

Kitabın giriş bölümünde Hayrettin İvgin şunları yazıyor:

Mitoloji….Bugüne kadar her çağda, her toplumda birtakım vasıtalarıyla varlığını sürdürdü. Belki, dünyanın geleceğinde de mitoloji yer alacaktır. Birtakım vasıtalar dedik, En uygun vasıta edebiyat olmuştur. Din olmuştur, bu vasıtalar efsane, hikâye, tören ve ayinlar, tarih olmuştur. Özellikle edebiyat, mitosun dünyasını. Onun çok renkliğini derinliğini ve zenginliğini kullanmıştır. O nedenle mitolojiyi araştıranlar genellikle edebiyatçılar arasından çıkmıştır.(….) Mitoloji, bir ulusun toplumsal hafızasıdır. Eğer mitolojiniz yoksa toplumsal hafızanız., hatta ulusal bilenciniz de yok demektir. Mitoloji, medeniyet hafızasının müzesidir. Bu müze, toplumların halk belleğinde saklıdır ve o bellekte sergilenmiştir” diye tanımlıyor… 

Kitapta yer alan mitolojik konular derinlemesine araştırılmış, yazılmış ve konularla ilgili birçok kaynaklardan yararlandığını görüyoruz. Diyeceğim şu ki “işte yazdım burada bitti” demiyor, konularını seçerken ve yazarken A’ dan Z’ ye kadar konularla ilgili ne denli yazılı kaynaklar varsa hepsini tarihleriyle eser sahipleriyle ortaya koyduğunu görmek olasıdır. Bundan da anlıyoruz ki ele alınan mitolojik konular rastgele ele alınan konular, sık dokunmuş ve ince elenmiştir. Bundan da anlıyoruz ki Hayrettin ivgin konu seçme ve yazmada çok hassastır. Kalıcı ve nitelikli bilgilerle eserini ortaya koyuyor. Kitapta yer alan belli başlı mitolojik konular.

Türk Mitolojisinde Deniz, Anadolu Halk Kültüründe Lokman Hekim İnanışı, Anadolu İnançlarında Ateş İyesi, Nuh Tufanında Gemiye Binmeyen “ Ucubilik”lerle İlgili Mitolojik Anlatılar, İnanışlarda, Kutsallıkta 7 Sayısının Sembolik Anlamları, Türk Dünyası Kültüründe Bazı Mitolojik Hayvanlar,Dâbbütü’l –Arz,Mitolojik Çıkışlı Geleneklerle ilgili Bahar Bayramları,İnanışlarda, Söylencelerde Turna Kuşu ve Göç Yolları,Mitolojik Vak vak Ağacı ve Kültürel Yansımalar,Hıdrellez ve Mitolojik Kökleri,Ashab-I Kehf (Mağara Arkadaşları )Yedi Uyurlar,Miraç ve Kâb-I Kavseyn,Erbain’den Nevruz’a Nevruz’dan Hıdırellezz’e  gibi zengin kaynaklı  mitolojik  konularla   bitiyor.

Sözün özü Prof. Dr. Hayrettin İvgin “Derin Mitoloji” adını taşıyan eseriyle   açık, yalın ve duru bir Türkçe ile İnançlar, Söylenceler, Folklor ( Halk Bilimi ) ve  yaşanan gelenekler  ve adetlerimizle ilgili   geçmişten günümüze  birçok mitolojik konularda  bir pencere açmıştır.

Bu pencereyi açarken her mitolojik konularla ilgili en az yirmiden fazla yazılı kaynaklarla birlikte resim ve birçok minyatürlerle kitabını zenginleştirmiştir. Kalıcı ve nitelikli bilimsel bir eser ortaya çıkartmışlardır. Türk Halk bilimine birçok eserler kazandırdığı gibi bu özgün ezeriyle de Türk halk Bilimine büyük yararlar sağladığını görüyorum. Sayın Hayrettin İvgin’in Türk halk bilimine yaptığı bu takdire değer hizmetler her türlü takdirin üstündedir ve hiçbir zaman yadsınamayız…

 Bundan dolayı sevgili kadim dostumuz Prof. Dr. Hayrettin İvgin ‘i bu değerli kitabından dolayı candan kutluyor, sağlık ve başarılı dileklerimle daha nice kitaplara imza atmasını diliyorum. Yüreğine sağlık ve ömrüne bereket diyorum.

Meraklısı için.Kültür Ajans yayınları 

Konur sk. No:66 / 7- Kızılay - ANKARA 

Abdülkadir Güler 

05.05.014- Söke