Her Şey Zamanında Güzel

(Köy Hayatı)

Bir başkadır köy hayatı. Sessiz sakin hayat, doğal ürünler, stresten uzak yaşam, tertemiz hava... Üçü bir arada hayat kanyağı bunlar. Ömrün uzar, neşen açılır, kendini gelirsin köy ortamında… Köylerde akrabası olan veya bir şekilde yolu köye düşen hemen herkes köy hayatı ile ilgili değişimlerin farkındadır. Değişim, canlılar için kaçınılmaz bir süreçtir, bundan kurtuluş da yoktur.

Şehir hayatında yaşayıp ta! köy kökenli olanlar hangi köye giderseniz gidin, köylerimizin yaşam tarzının ve beslenme alışkanlıklarının çok değiştiğini görürsünüz. Kendi ürettiklerini tüketme yerine, şehir hayatının veya hızlı yaşamanın beraberinde getirdiği alışkanlıklardan olan yeme-içme kültürünün bugün en ücra köylerimizin mutfaklarına ve sofralarına kadar girdiğini görebilmekteyiz.

Oysa ki bu eskiden böyle miydi? Havanın tertemiz, gürültüsüz ve yeni doğan güneşin merhaba dediği bir sabahın seherinde, sakız gibi beyaz çarşaflı yatağından kalkıp, pencereyi açarken o tertemiz oksijeni solumak, ardından inekten sütün sağıldığını görmek. Tavukların altından aldığımız haşladığımız tazecik yumurtaları tokuşturma zevkini tatmak bunları köyde yaşarsan bilirsin…

Tertemiz köy havasında gökten yağan yağmurun hali bir başkadır. Yağmur yağdığında toprağın ve yağmurun birleşiminden çıkan o eşsiz kokuyu şehirde duyamazsın... Bahçede yetişen biberler, domatesler, salatalar... v.s. Köyde yaşam bir başkaydı… Güzelliğini anlatsam, öteki güzelliği beni unuttunuz mu diye hesap sorar insana.

Biz ve bizden önceki kuşaklar çok iyi anımsarlar. Yediğimiz, tükettiğimiz tüm besinleri zamanında tüketirdik. Hem de doğal olarak.” Kış meyve ve sebzesini ‘kışın’, yaz meyve ve sebzelerini de ‘yazın’ yerdik”. Günümüzdeki gibi zamanlı zamansız sebzeler, meyveler tüketmezdik. Hatırladığım kadarıyla 60-70 hatta 80’li yıllara kadar tüketilen meyve, sebze gibi besin maddeleri mevsimine göre üretilir ve tüketilirdi. Hele büyüklerimiz anlatırlardı daha eskiden tüketilen meyve ve sebze gibi ürünler kendi topraklarında yetişmiyorsa pazarda da görseler alıp yemezlermiş. Kör boğazı ne versen gider alışmasın midelerimiz diye dönüp bakmazlarmış.

O yıllarda kış pazarlarında, yazın yetişen domates, biber vb. yaz sebzeleri ve meyvelerin hiçbiri olmazdı... Zaten yaz ayından o tür besin maddeleri kurutulur ve kışa hazırlık yapılırdı. Kışın genelde narenciye ürünleri yenirdi. Eğer kendimizde yok ise kış ürünlerinden lahana, pırasa, havuç, marul, ıspanak gibi ürünler ancak alınırdı. Zaten köy yaşamı gereği de bu tür ürünler kendi toprağımızda yetiştirilirdi.

Sadece sınırlı olarak narenciye ürünleri pazardan alınırdı. Elmamız, kavunumuz yenisi çıkana kadar bozulmadan durur ve tüketilirdi. Diğer meyveler yazdan kışa kurutmak suretiyle saklanırdı. Ama doğal olarak tüketme olanağın vardı. Yazın kendi yeğimiz sebzelerin tohumlarının çekirdeklerini saklar ve zamanı gelince de tohumundan fide haline getirip fidanlarını söküp tarlamızı bahçemizi diker yetiştirirdik. Tüm meyve ve sebzeler güneş ışığını tam olarak aldığından tadı lezzeti bir başka olurdu.

Düşünün bir kez, güneş ışığını tam almadan seralar da zamansız üretilen, mevsimsiz tüketilen ürünler, zamanında, doğal ortamda yetiştirilenlerle hiç tat, lezzet olarak bir birini tutuyor mu? Bence tutmuyor. Peki, böyle olmasına karşın tüketmiyor muyuz? Tüketiyoruz. Çünkü çocuklarımız ve şimdiki ebeveynler bu tür mevsimsel ürün tüketimini bilmiyor.

Eskiden sebze bahçesinin yanından geçerken burcu burcu domates, hıyar, biber kokardı. Şimdi aldığımız bu sebzeleri burnumuzun içine soksak yine de o mis kokuyu alamıyoruz. Meyveleri dalından koparıp yemenin tadını markette ki hormonlu meyvelerden bulabilir miyiz?…

Öyle ise her şey zamanında güzel, her şey zamanında tüketilmelidir. Bilinçli ve sağlıklı beslenmek dileğiyle…..