Hergün Öğretmenler Günü

Nedir öğretmenler günü?

Kökeni neye dayanır?

Öğretmenler günü hangi gündür?

5 Ekim'i öğretmenler günü ola­rak kutlayanlar var. 16 Mart'ı öğretmenler günü olarak değer­lendirenler var. Bir de 24 Kasım, öğretmenler günü olarak yaşanıyor.

Gerçek öğretmenler günü hangisi acaba? Böyle bir gün var mı?...

 Ülkemizde İlk Öğretmen Okulu

Ülkemizde ilk öğretmen okulu 16 Mart 1848'de, İstanbul'da açıldı.

1980'e kadar 16 Mart günü, ülkemizde öğretmen okullarının kuruluş yıldönümü olarak değerlendirildi.  Bu gün adeta bir bayram havasında kutlandı.

Yeter sayıda öğretmen yetiştirmenin yollan aranı. 1868'de İlköğretmen Okulu açıldı. Sınavla alınan 20 öğrenci ile derslere başlandı.

1870'te kız okullarının öğretmen ihtiyacını karşılamak için İstanbul'da Kız Öğretmen Okulu açıldı. Bunu, 1874'te İstanbul Darülmuallimini'nin açılışı izledi.

1880'den başlayarak İstanbul dışında da öğretmen okulları açıldı. 1900'lü yılların başında ülkemizde 30'dan fazla öğretmen okulu açılmıştır.

Ne var ki bu okullar ülkemizin öğretmen ihtiyacını karşılayamaz. Medreseliler, subaylar, yabancılar, devlet memurları, din görevlileri zaman zaman öğretmen eksiğini gidermek amacıyla öğretmen olarak görevlendirilir.

Her dönemde öğretmenler topluma öncülük görevini üstlenmişlerdir.

Ülkemiz topraklan işgal edildiğinde: kadın, erkek, genç, yaşlı, bütün öğretmenler işgallere karşı çıkmış, bunun için mitingler düzenlemiş, coşkulu konuşmalar yapmıştır.

Ülkemiz saldırılara maruz kaldığında, buna karşı çıkmak için derneklerin kuruluşunda önemli görevler üstlenen öğretmenler, ülkenin kurtuluşu için savaşmak gerektiğinde de en ön sıralarda yerlerini almışlardır.

Sivas Kongresi'ne katılan delegelerden biri, Erzurum Kongresi'ne katılan delegelerden beşi öğretmendir.

23 Nisan 1920'de açılan TBMM'de 337 milletvekilinin yaklaşık 30'u öğretmendir.

Kongreler okullarda toplanmış, TBMM'ye sıralar Ankara'daki okullardan getirilmiş, Meclis Zabıt Kâtipliği görevini öğretmenler yürütmüştür.

Öğretmenler fiilen cephede savaşa katılmıştır. Kimi öğretmenler gündüz eğitimin aksamaması için derslere girmiş, gece ise güvenlik için nöbet tutmuştur…

Gazi Orta Muallim Mektebi

1924'de, müzik öğretmeni yetiştirmek için, parasız yatılı eğitim veren Musiki Muallim Mektebi açılır.

1926 yılında Gazi Orta Muallim Mektebi, Konya'da, ahşap bir binada 16 öğrenciyle öğretime başlar. 1 yıl sonra Ankara'ya taşınan okul, 1929'da Gazi Muallim Mektebi ve Terbiye Enstitüsü adını alır.

Bir üniversite gibi olan bu kurumda değişik alanlarda başarılı öğretmenler yetişmiştir. Bu kurum, Cumhuriyet dönemi sanatçı kuşağının yetişmesine de katkıda bulunmuştur. Gazi Eğitim mezunlarının bir kısmı, edebiyat, resim, müzik gibi sanatın değişik alanlarında başarılı ürünler vermiştir.

Mustafa Necati ve Öğretmenler

Mustafa Necati'nin bakan olduğu günler Cumhuriyet dönemi eğitim yaşamında atılım ve ışıltılarla dolu bir dönemdir.

"Genel eğitim sorunlarında danışmasız hiçbir karar vermemek ve her zaman en genç öğretmenden en büyük üstadlara dek bütün meslektaşlarımızın görüşlerini toplamak temel ilkelerimizdendir." (22 Nisan 1928) diyen Mustafa Necati, döneminde çıkarılan 789 nolu yasayla öğretmenliğin meslek olmasını sağlar:

"Maarif hizmetlerinde aslolan öğretmenliktir."

Öncü, atılımcı Maarif Vekili; genç arkadaş, genç muallim, yavrum, diye seslendiği öğretmenlerle, bire bir iletişim kurmayı başarır, öğretmenlere her zaman, bir dost, ağabey, bir baba sıcaklığıyla yaklaşır.

Bilindiği gibi Mustafa Necati'nin Maarif Vekilliği günleri, eğitim tarihimizin atılımlarla dolu bir dönemidir.

Onun dönemindeki çalışmalarla, çağdaş eğitim anlayışının yerleşmesi, eğitim örgütünün kurulup geliştirilmesi, layık insanların iş başına getirilmesi, öğretmenlik mesleğinin de saygınlık kazanması sağlanmıştır.

25 Ağustos 1928, Ankara, Muallimler Birliği Dördüncü Kongresi. Maarif Vekili Necati Bey'in gelmesiyle çalışmalara başlanır. Öğretmenler, her yurttaşı yeni harflerle okutup yazdırıncaya kadar büyük öncünün açtığı bu yeni yolda yılmadan çalışacaklarına, herkese yeni Türk harflerini öğreteceklerine dair and içerler.

Kasım'da Öğretmenler Günü

Kurslar açılır, özel dersler verilir. Ordu ve benzeri kuruluşlarda, ülkenin dört bir yanında okuma yazma seferberliği ilân edilir. Harfler Marşı bestelenir, halka açık yerlerde dinlenir. Bu alandaki en önemli çalışmalardan biri de millet mekteplerinin kurulmasıdır. Halkın kısa zamanda okuma yazma öğrenmesini sağlamak amacıyla ülkenin her yanında bu halk okullarının açılması tasarlanır.

Millet Mektepleri Talimatnamesi'nin yayımlandığı 24 Kasım 1928 günü, ulu önder Mustafa Kemal Atatürk de, bu okulların başöğretmenliği görevini üstlenir.

Atatürk'ün Başöğretmenlik unvanım kabul ettiği bu günü, 1980li yıllardan beri öğretmenler günü olarak kutluyoruz.

Aydın Olmanın Gereği

Öğrencilerimiz gibi yetişkinlerin de bizi izlediğini unutmamalı, davranışlarımızla çevremize örnek ol­malıyız.

Her şeyden önce öğretmenin mesleğinde yeterli olması, mesleğini ve öğrencilerini sevmesi gerekir. Toplumumuzun aydın bir üyesidir öğretmen; her yerde, her zaman, kazanmak umudu ve azmiyle, karanlıkla savaşır.

Bir araya gelme, birleşme, yardımlaşma, dayanışma, bütünleşme kaçınılmazdır. Ancak bunun da kimi bilgi ve becerileri gerektirdiğini unutmamalı, kendimizi bu alanlarda da geliştirmeliyiz.

Meslek örgütü, dernek, sendika nedir; amaçlan ne olmalıdır; bu örgüt üyelerinin neleri yapması beklenir; Dünyada bu alanda ne gibi gelişmeler olmaktadır? Günümüz öğretmeni bütün bu alanlarda bilgili olmalı, kendini geliştirmelidir.

Öğretmenin başka kültürleri de anlaması, tanıması, gelişen dünyanın sorunlarından haberdar olması gerekir.

Dünya her geçen gün değişiyor, gelişiyor. Bunun dışında kalamayız. Bu uyumu sağlamanın yolu ise eğitimdir.

Çevremizin, ülkemizin, bütün dünyanın sorunlarına duyarlı olmalı, sorunların çözümünde ilgililerle uyum içinde çalışmalı­yız.

Dünyanın her yanında öğretmen; bir yıldız gibi, bilgili, özverili, çalışkan, başarılı, uzlaşmacı, umutlu, sevgi dolu, aydın, barışçıdır.

Bugün ülkemizde 600 bin dolayında, dünyada ise 40 milyondan fazla öğretmenin çoğu güç koşullarda görev yapmaktadır.

ILO/ UNESCO ortak çalışmasıyla, farklı ülkelerde de olsalar öğretmenlerin ortak sorunları bulunduğu olgusundan hareketle, "Öğretmenlerin Statüsü Tav­siyesi" ortak belgesi 5 Ekim 1966’da oy bir­liğiyle kabul edilmiştir. O günden beri, 5 Ekim Dünya Öğretmenler Günü olarak değerlendirilmektedir.

***

Bazı rastlantılar var. Bunları düşünenler, yüksek sesle dile getirenler olabilir.

24 Kasım, (Yahudi adı Baruch olan)Benoit Spinoza'nın doğum günü, hem Mustafa Kemal Atatürk'ün sonsuza göçtüğü 10 Kasım'a yakın bir tarih.

16 Mart, aynı zamanda İstanbul'un işgal günü.

5 Ekim, Dünya Hayvanlar Günü'nün bir gün son­rası.

En iyisi, öğretmene senede bir gün armağan etmek, onu ayda yılda bir düşünmek yerine, süreç içinde düşünmek; onun karşılaştığı sorunların çözümü için her zaman, her durumda içten çaba göstermek. Ancak o zaman öğretmenler canla başla çalışabilir, kendilerini bütün benlikleri ve birikimleriyle yeni neslin eğitimine verebilirler.

Mademki eğitim öğretim kesintisiz bir süreçtir. Değimli ki hayat dağda, bayırda, ovada devam ediyor. Neden her gün öğretmenler günü olmasın?...