Hiperbarik oksijen tedavisi

Hiperbarik Oksijen Tedavisi (HBOT) bir basınç odasında tümüyle basınç altına alınan hastaya aralıklı olarak % 100 oksijen solutmak suretiyle uygulanan medikal bir tedavi yöntemidir. HBOT 6000 den fazla çalışma ile desteklenmiş modern ve bilimsel bir tedavi yöntemidir.

Tedavinin uygulanış şekli ise basınç odası çelikten yapılmış, içerisine hava verilerek basınçlanabilen, içeride bulunan kişilere % 100 oksijen soluma olanağı sağlayan kabinlerdir. HBOT uygulamalarında hastaların büyük çoğunluğu normalde içinde bulunduğumuz atmosferik basıncın 2-2,5 katı basınç altında oksijen solurlar. Basınç odasının yanlarında lumboz olarak adlandırılan dışarıdan içerinin, içeriden dışarının gözlenmesine yarayan pencereler mevcuttur. Basınç odası içinde hastaların rahat bir biçimde oturmaları için koltuklar bulunmaktadır. Hastalar sedye üstündeki hastalar yatar vaziyette de tedaviye alınabilirler. HBOT uzman doktor ve tıbbi personel gözetiminde yapılır. Tedavinin “dalış” olarak adlandırılan ilk dakikalarında hastalar içerideki basınç artışını, tıpkı bir uçak yolculuğundaki iniş sırasında ya da yüksek dağlardan aşağıya inerken hissettikleri gibi, kulaklarında hisseder. Hastalara artan basınç esnasında kulaklarındaki basıncı nasıl eşitleyecekleri anlatılır. Bu genellile basitçe yutkunarak, ya da burnu kapatıp hava üfleyerek gerçekleştirilir. Bu işlem sadece dalış esnasında, tedavi basıncına gelene kadar yapılır. HBOT her yaştaki hastaya uygulanabilir. Hastalar basınç odasına kendilerine verilen özel pamuklu kıyafetlerle girerler. Bir HBOT seansı, olguya göre değişmekle birlikte, genellikle 1,5-2 saat sürer. Hastaların büyük bir bölümü günde bir seans tedavi görürler. Ancak bazı acil durumlarda günlük seans sayısı dörde kadar çıkabilmektedir. Toplam seans sayısı hastalığa gore değişmektedir. En sık görülen yan etki basınç değişikliğinin kulak ve sinüslerde yaptığı etkidir. Bu durum tehlikeli olmayıp, basınç eşitleme yöntemlerinin öğrenilmesiyle önlenebilir.

Hiperbarik tedavi nasıl etki eder diye düşünürsek buda; HBOT sırasında hastaların plazmasında maksimum düzeyde oksijen çözünür ve dokulara giden oksijen miktarı artar. Hiperbarik oksijen tedavisiyle; Plazmada çözünen oksijen miktarı artar, Hipoksik dokuların oksijenasyonu sağlanır, Anaerobik bakterilerin üremesi durdurulur. Bazı antibiyotikler ile sinerjistik etki sağlanır, Vazokonstriksiyon sayesinde ödem azalır, Karbonmonoksit ve siyanid zehirlenmesinde sitotoksik etkiyi önler, Yara bölgesindeki lökosit aktivasyonu güçlenir. Yara bölgesinde yeni damar oluşumunu (angiogenesis) sağlar, Yara bölgesinde konnektif doku oluşumunu uyarır.

T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından 1 Ağustos 2001 tarihinde yayınlanan hiperbarik oksijen tedavisi ile ilgili yönetmelikte aşağıdaki hastalıklar HBOT endikasyonu olarak bildirilmiştir.

Dekompresyon hastalığı (vurgun)
Hava ve gaz embolisi
Karbonmonoksit, siyanid zehirlenmesi, akut duman inhalasyonu,
Gazlı gangren
Yumuşak dokunun nekrotizan enfeksiyonları (derialtı, kas, fas, fasya)
Crush yaralanmaları, kompartman sendromu ve diğer akut travmatik iskemiler.
Yara iyileşmesinin geciktiği durumlar (diyabetik ve non-diyabetik)
Kronik refrakter osteomiyelit
Aşırı kan kaybı
Radyasyon nekrozları
Tutması şüpheli deri flepleri ve greftleri
Termal yanıklar
Beyin absesi
Anoksik ensefalopati
Ani işitme kaybı
Retinal erter oklüzyonu
Kafa kemikleri, sternum ve vertebralakarın akut osteomiyelitleri

Bu küçük araştırmamı sizlerle paylaşmak istedim inşallah okuyan herkese faydalı bilgiler verebilmişimdir saglıcakla kalın.