Hüner ve seyir

Ön notlar:
* Yazıda belirtilenler kesin yargılar gibi görünse de aslında yazı küçük bir deneme mahiyetindedir.
* Yazıda geçen oryantal kelimesi "doğuya ait olan, doğuya özgü olan, doğu kaynaklı" anlamında kullanılmıştır
* Folklorik danslar gibi topluca-koreografik yapılan danslardan değil, bireysel danstan bahsedilmektedir.
* "Türk" olarak nitelenmesi, çevremizde olması sebebiyledir.  

Modern kent kültürüne sahip olduğunu iddaa etse bile Türk kadınının dansı oryantal tadlar içermektedir.
Dansını elinden gelen en estetik fakat kontrollü bir cinsellik şeklinde yansıtan Türk kadını, icrası esnasında izlendiğinin farkında veya düşüncesindedir. Çünkü doğuda dans hüner ve seyir ikilisi çerçevesindedir.  

Sunumunun bir giriş, gelişme ve sonuç aşamalarına sahip olduğu gözlenebilir.
Tek başına, hemcinsiyle veya karşı cinsle piste doğru yol alırken bir utanma havası içerisindedir. İzleneceğinin farkındadır, ve tüm hazırlığını bunun için yapmıştır. İlerlerken genelde başı öndedir. Başlamadan önce ve sanki bir kabahat işleyecek olmanın gizli sıkıntısını taşır üzerinde. Meydan okumaz, bir anlamda teslimiyet yansıtır. Dansa geçtiğinde kontrollüdür ama iktidarını yavaş yavaş ortaya koymaya başlamıştır temaşa edenlere. Bu iktidar, bir odak olmaktan kaynaklanmakta ve dikkatlerin efendisi olanın hakimiyetin de efendisi olduğu fikrini yansıtmaktadır:  

"Beni izliyorsanız, iktidar benim" veya
"Ritme hakim olan topluluğu yönetir"  

Hareketleri yumuşaktır. En keskin ritmlerde bile aero-dinamik yumuşak hatlı yapıyı bozmaz. Çünkü gelecek tehlikelere karşı korunaklı ve mekanize olmalıdır. Yani gidişi, kaçışı kolay olmalıdır. Bu sebeple vücut ritmin keskinliğine uysa bile son çare olarak eller yumuşak salınımlarını bırakmaz.  

Teslim olmayacaktır asla. Çünkü yaptığı şey aslında bir iştir genetik olarak. O güne veya geleceğe yönelik bir profesyonellik. Bu noktada birkaç örnek verilebilir: İçki ortamında eskilerin "tepside dans" adını verdiği dans veya saray erbabı huzurunda yapılan danslar tamamen profesyonel, köy ortamında kalabalığın ortasında dans ise geleceğe yönelik profesyoneldir. Seçilecektir orada o akşam çünkü. Ve hünerlerini ne kadar iyi sergilerse iyi bir talibinin çıkma olasılığı da o denli yükselecektir.  

Dansın sonuç aşamasına gelindiğinde ise kadın utanmanın doruk noktasındadır artık. Dansını noktalar, hızla uzaklaşır. Arkadaşlarının, sevgilisinin ya da ailesinin yanına döndüğünde saçma sapan davranabilir. Gereksiz sarılabilir, öpebilir hatta isterik bilinçsiz kahkahalar atabilir. Bunlar bilinçaltındaki kirlenmiş olma yanılsamasından dolayıdır ve toplum tarafından aklanmayı ummaktadır. Bir süre sonra normale döner.  

Artık bir sonraki seansın gelmesini hem çok istemekte hem de hiç istememektedir.