- Kategori
- Felsefe
İbn-i Rüşt – Averroes Aristo’nun düşünce sistemini İslam ile kaynaştırmaya çalışmış bir âlim…
İbn-i Rüşt
Onun kitapları İtalya ve Fransa Üniversitelerinde Ders Kitabı olarak okutulmuş.
*
Endülüslü-Arap felsefeci
Hekim, bir felsefe, fıkıh, matematik ve tıp âlimi.
Aristo'nun eserlerine şerhler ve bir tıp ansiklopedisi yazdı.
*
İnsan vücudunu
"yaratılışı itibariyle Allah'ın olağanüstü eseri"
olarak gören İbn-i Rüşd; "incelemek üzere vücudun kesilip parçalara ayrılması inancı kuvvetlendirir."
Ben İslam Âlimlerini sıkça dile getiririm. Buluşlar, önemli tanılar ve kayda değer bu önemli şahsiyetler nedense bizlere hep yabancılar gibi gelir…
Sanki her şeyi onlar bulmuş, icat etmişler!
Elbette onların yaptıkları var, elbette çok. Benim yazmak istediğim dile getirdiğim İslam bilim adamlarının da yaptıklarının hiçte azımsanacak kadar olduğu…
Aslında Arap âlimleri incelediğinizde; bir çokların ilk önce Müslümanlar tarafından bulunduğunu – yapıldığını – yazıldığını anlıyorsunuz ki!
Özellikle Endülüs’te yaşamış olan bilim adamlarının bilime katkılarını anlatmak gerek.
Bunu da sıkça yapmaya bu konularda araştırmalar yapıp sizlere aktarmaya çalışıyorum. Çünkü çoklar ve çok önemliler…
İbn-i Rüşt veya Avrupa’lıların onu tanıdıkları isim; Averroes çok önemli bir İslam Âlimi… Onun hayatını incelerken, yaptıklarını araştırırken çok önemli bir noktayı tesbit ettim. Bu da Antik Yunan felsefecisi Aristo ile olan bağlantısı…
Aristo’yu biliriz o Antik Yunan felsefesinin önemli adlarından biri ve ona takılan bir de isim varmış; gerçekliğin babası deniliyormuş sebebi felsefede gerçekliğin ve mantığın öncüsü olduğundanmış.
İbn-i Rüşd,Aristo’nun yeniden keşfedilmesini sağlamış. Eserlerinde düşüncelerine ve felsefesine yer vermiş. Bu kitapları; 12. yüzyıl’da latinceye tercüme edilmiş. Ondan sonra çağlar boyunca hem doğuda hem batıda düşünceleri etkilemiş.
O şunu yapmış:
Aristo’nun düşünce sistemini İslam ile kaynaştırmaya çalışmış…
İbn-i Rüşt, önemli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiş. Onun ailesi maliki mezhebinden fakihler yetiştirmiş.
Dedesi;Ebu El-Velid Muhammed Murabıtlar hanedanının Kurtuba'daki en yüksek dereceli hâkimiymiş.
Babası;Ebu El-Kasım Ahmed, aynı makamı Muvahhidler'in 1146'daki hâkimiyetine kadar o sürdürmüş.
Batı dünyasında Averros olarak tanınmış Endülüslü felsefe, fıkıh, matametik ve tıp adamı yâda tıp âlimi olan İbn-i Rüşd’ün:
En önemli eseri Çelişkilerin Çelişkileri’dir ki – (Tehâfüt-ül Tehâfüt)
Kitapları on ilt olarak İtalya’da basılmış.
İtalya ve Fransa üniversitelerinde ders kitabı olarak okutulmuş.
Buluşları, yazdıkları ve tesbit ettikleri:
İbn-i Rüşd,
Nöroloji ve nörobilim dalında;
Parkinson hastalığının varlığını ve fotoreseptör özelliklerin retinaya ait olduğunu ortaya koymuş…
Fizik alanında;
"maddesel bir varlığın kinetik durumunu değiştirmede işin yapılma hızı" olarak tanımlayan ve ölçen ilk kişi.
"kuvvetin etkisi ve ölçümünün, maddesel olarak dirençli bir kütlenin kinetik durumundaki değişiklik"olduğunu iddia eden ilk kişi…
İslam âliminden çok önemli insanlar etkilenmişler.
Bunlardan bazıları:
Musevi bilgin İbn Meymun,
Hıristiyan düşünür Akinolu Thomas,
Protestan reformcu Martin Luther…
Sizlere onları ve bütün alimleri tanıtmaya gayret edeceğim…
Nazan Şara Şatana
&
İbn-i Rüşd
14 Nisan1126- ö. 10 Aralık1198), Endülüslü-Arapfelsefeci, hekim, fıkıhcı, matematikçive tıpçı.
Kurtuba'da doğdu ve Marakeş, Fas'ta öldü.
İbn-i Rüşd'e göre biricik filozof Aristo'ydu.
İbn-i Rüşd en çok Aristo'nun eserlerinden yaptığı, bugün Batı'da pek çoğu unutulmuş, tercüme ve şerhleriyle ünlüdür.
1150'den önce Avrupa'da Aristo'nun eserlerinin birkaç tercümesinden başkası yoktu ve bunlar da din adamlarınca rağbet görüp, incelenmiyorlardı.
Batı'da Aristo'nun mirasının yeniden keşfedilmesi, İbn-i Rüşd'ün eserlerinin 12. yüzyıl başlarında Latince'ye tercümesiyle başlamıştır.
İbn Rüşd'ün Aristo üzerine çalışmaları otuz yıllık bir dönemi kapsar ve bu dönem içinde, erişemediği "Politika" dışında bütün eserlerine şerhler yazmıştır.
Eserlerinin İbranice tercümeleri de, İbrani Felsefesiüzerinde kalıcı bir etki bırakmıştır.
İbn Rüşd'ün düşünceleri, Hıristiyanskolastikgelenekten, Aristo'nun mantık çalışmalarına değer veren (Brabant'lı Siger), Thomas Aquinasve bilhassa Paris Üniversitesi'ndeki diğerleri tarafından özümsenmiştir.
Thomas Aquinas gibi meşhur skolastik filozoflar, ona ismi yerine "Şârih" (Yorumcu) ve Aristo'ya da "Filozof" diyerek yüksek derecede önem veriyorlardı.
İslam dünyasında bir okul bırakmamış ve ölümü Endülüs'teki serbest düşünce hayatının sonunu işaret etmiştir.
Edebiyatta İbn-i Rüşd
Orta Çağ'ın Avrupalı skolastiklerinin kendisine gösterdikleri saygıdan ötürü,
Danteİbn Rüşd'ü İlahi Komedya'da diğer büyük paganfilozoflarla beraber,
"iltifatın üne borçlu olunduğu" Limbo'da öne sürmüştür.
Felsefe üzerine iki eseri vardır;
Tehafütü't Tehafüt
Makela fı'l Mizac(alıntı)