İdari Örgütlenme Biçimlerine Göre Devletler

İdari örgütlenme biçimlerine göre devletleri sınırlandırmaya kalktığımızda kamu otoritesinin ağırlığına göre bir sınıflandırma gerçekleşir.

Merkeziyetçi Devletler ile Âdem-i Merkeziyetçi Devletler iki ana ayrımı oluşturur.

Merkeziyetçi Devlet, kamusal hizmetleri merkezde toplayan ve bu hizmetleri merkez ve merkezin hiyerarşisi içinde yer alan kuruluşlarca yürütülmesine olanak sağlayan devletlerdir. Türkiye, Yunanistan, Bulgaristan, Fransa, Ortadoğu ve Afrika ülkeleri merkeziyetçi olarak tanınan ülkelerdir.

Âdem-i Merkeziyetçi Devletlerde, kamusal yetkiler ve kaynaklar başkentte yani devletin merkezi organlarında değil, yerel organlardadır.

Federal devletler yapıları gereği âdem-i merkeziyetçi bir örgütlenme gösterirken; üniter devletlerin daha merkeziyetçi bir görünümü vardır.

Ayrıca üniter olup âdem-i merkeziyetçi yapıda yönetim tarzı gösteren ülkeler vardır. İngiltere ve Japonya buna en büyük iki örnektir.

Âdem-i merkeziyetçi devlet, kamusal hizmetleri daha çok yerinden yönetim sistemiyle yürütür. Yerel yönetimler bu tip ülkelerde ülkenin güçlü yapı taşları olarak görülürler. Günümüzde ABD, İskandinav ülkeleri, İngiltere, Almanya, Japonya, Belçika, Hollanda, Lüksemburg, Hindistan, Kanada, Avustralya, Brezilya ve Danimarka gibi ülkeler yerinden yönetim felsefesini benimsemişlerdir. Yine bu ülkeler kendi içlerinde yönetim anlayışı bakımından farklılıklar göstermektedirler.

Ahmet Buğra TOKMAKOĞLU

Abtokmakoglu@gmail.com