İgman'ı dağ yapan adam

Yağmurlu bir nisan akşamında mermi çığlıkları ve havan topu ışıkları arasında savaşın bütün canavarlığına inat Çedomir'le Adnan sözleşti.

Kuşatma sona erene, savaş bitene kadar İgmandan inmek yoktu.

Sağ kalan ölenin ailesine bakacaktı. İkisi de ölünce yaslandıkları ağacın karşılarındaki düzlüğe gömülecektirler.

Adnan cebindeki küçük not defterini çıkarı. Yaptıkları akdi tarihe not düşüp ölümsüzleştirdi.

Çedomir savaş öncesi eşi Vesla ile birlikte Sarajevo polis departmanında çalışan başarılı bir polisti. Oğlu Teo 10 kızı Sanya henüz 6 yaşında idi.

Çedomir savaştan bir kaç ay önce geçirdiği hastalık yüzünden ameliyat olmak zorunda kalır ve kan için ajanslara ilanlar verilir. Kendisine kan vermek için gelen 9 Bosnalı Müslüman'ı gören Çedomir uzunca bir süre şaşkınlığını saklayamaz.

Artık bombalar patlamaya, keskin nişancılar Saraybosna'yı bir kale gibi saran dağlardan insan avlamaya başlamıştı. Büyük Sırbistan hayaliyle gözü dönen Sırplar akıl almaz savaş suçlarına imza atıyordu. Yüzyıllardır bir arada yaşamış etnik grupların kısa sürede böylesine büyük bir savaşın içinde olması Avrupa'nın,Bm nin büründüğü ölüm sessizliği Bosna da ki savaşın planlanmış bir savaş olduğunun en büyük göstergesiydi.

Polis departmanındaki etnik gruplar ayrışmaya başlamıştı.Hırvatlar katolik dünyanın gücünü arkasına alıp çoktan silahlanmıştılar.Sırplarsa dağılan Yugoslavya‘nın tüm askeri olanaklarını ellerinde bulunduruyordu. Avrupa'nın 4. büyük ordusuydular Sırp polisler Çedomir'in aralarına katılması için baskılarını iyice artırmıştılar fakat Çedomir kendisine kan veren ,onun yaşaması için mücadele eden 9 müslüman Boşnak'ı bir türlü aklından çıkartamıyordur.

Yaşamam için bana kan veren insanların beni öldürmek istediğine inanmıyorum diyerek yanına aldığı 30 Bosnalı müslümanla Yugoslavya döneminden kalma bir silah deposunu basar ve ele geçirdikleri mühimmatla İgman'a çıkarlar.

42 ay kuşatma altında kalan,günde ortalama 2 bin bombanın düştüğü Saraybosna'da,Ilıcanın sırtına yaslanan İgman'da Sırp mevzilerini yararak havalimanına kadar bir koridor oluşturan Çedomir ve arkadaşları açlık ve ölümle sınanan Saraybosna'ya insani yardım girmesinde büyük rol oynarlar.

Yakasında asılan tesbih ve haç Çedomir'in bir ortodoks olduğunu bilenler için çok fazla şey ifade etmeyebilir.Onu bir kahraman yapan davranış insanlık onurunu hayat gayesi edinerek dindaşlarının ve ırkdaşlarının yanına değil mazlumların yanında saf tutmasıdır.

Bunun içindir ki Rachell Corrie'yi anlamanın yolu Çedomir'i ve İgman'ı anlamaktan geçer.
Tıpkı Srebrenitsa Potoçari şehitliğinde ki Hırvat Rudolf Hren'in zalimlerin yanında kahraman ! Olmayı seçmek yerine mazlumların yanında ölmeyi seçmesindeki erdemli ve onurlu duruş gibi.
 

Bakar Suresi 62. ayetin tefsiri gibi…Bir bir düştüler toprağa insanlık onuru yere düşmesin diye.

 

30 temmuz günü Çedomir vurulur.Adnan cenazeyi defnetmek için hayatını tehlikeye atarak Sırp mevzilerine 50 metre uzaklıkta olan bölgeye gider.Ve komutanını vasiyet ettiği yere defneder.

Gecenin içinde patlayan onca mermi ve bomba aydınlatmaya yetmez İgman'daki matemi. Çedomir vasiyet ettiği yerde yıldızların ve onurlu bir kavganın kucağında ebedi yolcuğuna başlamıştır başlamıştır artık.

            Çedomirden 4 ay sonra Adnan Doşliç'te İgman'daki mücadeleye kanıyla hayat verir. Cenazesi Bayramiç şehitliğine götürülür. Eşyaların arasındaki küçük not defteri arkadaşlarının gözüne ilişir. Islanmış sayfalar arasında Çedomir ile yaptıkları ahitleşmeyi gören arkadaşları bunun üzerine Adnan‘ı Çedomir'in hemen yanına defnederler.

Artık iki yiğit koyun koyunadır İgman'da.

Artık İgman dağdır bu yiğitlerin dağ gibi cesareti hatırına.

Kırık bir gül dalı işlidir.Çedomir'in mezarına Bosna'da kırılan kalpleri yok olan hayatları betimler gibi...

Rahat uyuyun İgman'ın yiğitleri. Siz kavga sıranızı savdınız…

Çedomir Domuz ve Adnan Doşliç anısına

Çedomir Domuz 30 Temmuz 1992

Adnan Doşliç 04 Aralık 1992

Adem tuzcu