İhracat mı, zor mu?

Dış ticaret, firmalarımızın rekabetçi oldukları ve dünya ekonomisi içerisinde yer alabildiklerinin bir göstergesidir. Bugün ülkemize baktığınızda, her geçen gün artan ihracatımız umut verirken, ithalatın da artıyor olması eksiklerimiz olduğunu göstermez mi veya sizce dünyanın ilk 20 ekonomisi içine girmiş olan bir ülke için bu ihracat seviyesi yeterli mi? Kime neyi ihracat ediyoruz, katma değer oranları itibariyle inceleme ve karşılaştırma yapıldığında yeterli mi? 

Hayır, benim ülkem için kabul edilir saymıyorum. Dış ticarette bir sürü sorunlar vardır, bu satırlara sığmayacak kadar, ancak en önemli sorun, sanırım kimse beni yanlış anlamaz, eğitilmiş insan kaynağıdır. Ülkemizde un, yağ, şeker çoğunlukla vardır ama Anadolu şehirlerinde bunları bir araya getirecek helva yapımcıları yeterli değildir. Insan kaynağı; hem KOBİ sahipleri açısından, hem de KOBİ çalışanları açısından. 

Mersin Inovasyon Stratejisi (Ris-Mersin) projesi içerisindeki pilot projelerden biri de EXPO333 projesi idi. Ris-Mersin Projesinin doğal sonucu olarak, Ticaret ve Sanayi Odası, Ihracatçı Birlikleri ve Organize Sanayi Bölgesi bir araya gelerek, 45.000€’luk bütçesini paylaştıkları bir proje gerçekleştirdiler. Bu projenin başarılı yankısından sonra Dış Ticaret Eğitimleri yön değiştirdi, bu kadar da iddialı bir projenin sahibi oldular. 

Amaç, KOBİ’leri eğitim programları ve ihracat uzmanları ile destekleyerek yenilikçi fikirler yaratmak ve genç girişimcilere ihracat konusunda eğitim ve ihracat kariyerlerini sürdürme fırsatı vermekti. Okan Üniversitesi profesyonelliğinde, 6 aylık proje süresi içerisinde, 3 KOBİ’e ihracat konusunda eğitimli 6 genç girişimci destek verdi. Önce bu 6 genç küresel vizyonla eğitildi, daha sonra gönüllü olan hiç ihracat yapmamış 3 KOBİ’de teorik eğitimlerini pratiğe çevirme fırsatı buldular. Projenin 333 adı ise tam da buradan gelmektedir, 3 KOBİ, 3 farklı ürün ihracatı ve 3 farklı ülkeye ihracat. Gençler, ön eleme (üniversite mezunu, yeterli İngilizcesi olan, işsiz) ve mülakat ile belirlenmiş ve proje süresince başka yerde çalışmayacağını belirten protokol imzalanmıştır. Firmalar için ön listeler hazırlanarak, teklifler gönderilmiş ve talipli olan 3’ü ile proje süresi içerisinde ortaya çıkan gerekli çalışmaları (web sitesi, tanıtım katalogları, marka tescili, çeşitli belgelerin alınması, fuara katılım v.b.) yapacaklarına dair protokol imzalanmıştır. 6 genç, ikişerli grup halinde 3 firma ile eşleştirilerek, simülasyonlu ihracat eğitimi başlamıştır. Gençler öncelikli olarak, piyasa aktörlerini tanımak amacıyla ihracatla ilgili kurumları ziyaret etmiş, o kurumlarda (Serbest Bölge, Gümrük Müdürlüğü, Mersin Limanı, Deniz Ticaret Odası, Ticaret ve Sanayi Odası, Tarım il Müdürlüğü, Gemi Acentası, Gümrük Komisyoncuları Derneği, Sigorta Şirketi) oryantasyon programlarına katılmıştır. Daha sonra KOBİ’lere SWOT analiz yapan gençler, gönüllü KOBİ’lerimizin verimsiz oldukları alanlardaki eksiklerini tamamlamıştır. Piyasa ve ürün araştırmasından sonra, yabancı olası müşterilerle yazışmalar sonrasında, uluslar arası fuara katılan KOBİ ve gençlerimiz, ilk ihracatlarını gerçekleştirmiştir. Deneysel olarak bir ihracat çalışması içerisinde bulunmak, gerek KOBİ’lerimiz açısından gerekse gençlerimiz açısından özgüven inşa edici olmuştur. Sonuçta, KOBİ’lerden 2’si ihracat yapma durumuna taşınmış, 5 gencimiz ihracat alanında kariyerlerine başlamış, bu proje daha büyük katılımla 2 kere daha tekrarlanmış ve daha iyi örneklerin çıkması için proje kapsamını detaylı anlatan el kitabı basılarak dağıtılmıştır. 

Şimdi, sanırım neden ihracatın zor olmadığını yazdığımı fark etmişsinizdir. Birleşmek, hedef koymak, profesyonelce çalışmak ve çalışmak. M.Kemal Atatürk’ün belirttiği gibi “Tek bir şeye ihtiyacımız var; Çok çalışmak.” 

Bursa, eğitimli gençleri ile dolu bir şehrimiz, ancak işsiz! Devlet İstatistik Enstitüsü’nün yaptığı araştırmaya göre ülkemizde tarım dışı işsizlik oranı %15 iken eğitimli gençler arasındaki işsizlik oranı %27.8! Şimdi kendimize çuvaldızı batıralım. Neden Anadolu Aslanlarından sayılan güçlü şehrimiz Bursa, üniversiteli gençlerimize bir de dış ticaret/ uluslararasılaşma konularında kapı açmaz! 

Bu yazı, Bursa Hakimiyet Gazetesi İnsan Kaynakları için kaleme alınmıştır.