II.Mahmut dönemindeki ilk ordunun Kurucaşileli askerleri

Bu gün II.Mahmut döneminde oluşturulan Osmanlı Devletinin modern anlamdaki ordusunun Kurucaşile'nin  o dönemdeki  ilk askerlerini sizlere tanıtmayı hedeflemekteyim.  Kurucaşileli  hemşehrilerimiz aile soy lakaplarını bildikleri takdirde ve dönem içinde aile lakapları da değişmemiş ise; bu yazımızda  sunduğumuz bilgilerden  Asakir-i Mansure-i Muhammediyye'de  asker olan kendi yakınlarını öğrenecebileceklerdir.

Osmanlı Devletinin kuruluşundan kısa bir sonra sadece iyi eğitim almış güçlü kuvvetli devşirmelerden oluşturulan Yeniçeri Ocağı Osmanlı Devletinin gelişmesinde askeri birlik olarak büyük hizmetler etmiş, büyük görevler üstlenmiştir. Ancak; 16.yüzyıldan sonra Padişah’a ve Hanım Sultan’a yakın bazı yetenekleri kısıtlı kişilerin ocağa alınmasından sonra bozulmaya başlamıştır.

Osmanlı devletinin bu askeri teşkilatı eğitimsiz kişilerin neden olduğu doğrudan siyasete giren, devlet adamlarını atamasını sağlayarak, bazen de bunların görevden alınmasına sebep olarak,  bazen  de padişahları dahi tahttan indiren ya da tahta çıkaran bir kuvvet halini almıştı.

Osmanlı Devletinin gerek Balkanlarda gerekse Ortadoğu’da kazandığı tüm savaşlarda bizzat Padişahlar ordunun başında bulunurdu. Bu gelenek 16. yüzyılın sonlarında tamamen bozuldu ve Padişahlar sefere çıkmamayı adet haline getirmişlerdi. Ganimet gelirleri azalan Yeniçeriler Sultan’ın aldığı bazı ekonomik ve siyasi tedbirlere karşı çıkarak Sultan’ın tepkisini çeker olmuşlardı.

Yeniçeriler bu dönemlerde askerlikle ilgili olmayan ticari işlere girmişler, hamam işletmeciliği, kayıkçılık, kahvehane işletmeciliği gibi sektörlere el atmışlardır. Avrupa devletlerinin deniz ticareti yoluyla sömürgeciliğe yönelmesi, ardından uzayan İran ve Almanya savaşları devletin mali durumunu oldukça bozmuştu.

Anadolu ve Rumeli eyaletlerinde Ayan sınıfının ortaya çıkması ile savaştan geri dönen veya savaşa katılmayan yerel beylerin sayısı artmış, padişahın savaşa katılmaması neticesinde kendisine bağlı Kapıkulu Ocağının da savaşa katılmayışı, savaş esnasında Osmanlı Ordusunun vurucu gücünü azaltmıştır. Yeniçeriler, çeşitli nedenlerden dolayı da 17. ve 18. yüzyıllarda sık sık ayaklanmışlardır.

Yeniçeri Ocağı Osmanlı Sultanı II.Mahmut döneminde alınan ve adına “Vaka-i Hayriye ” denilen bir kararla 15 Haziran 1926 yılında ortadan kaldırılmıştır. Bu arada direnen Yeniçerilerin üzerine II.Mahmut tarafından  topçulara top ateşi emri de verilerek, hiçbir Yeniçeri’nin kurtulmasına imkan vermemeye çalışmışlardır.Kaçabilen Yeniçeriler yakalandıkları yerde öldürülmüştür. Yeniçeri Ocağının kaldırılması ile yerine dönemine göre oldukça modern bir ordu kurulmuştur.İşte kurulan bu ordunun adı “Asakir-i Mansure-i Muhammediyye 'dir.

Dindarların tepkisini azaltmak için Muhammediyye ismi eklenmiştir. Asakir-i Mansure-i Muhammediyye'nin  başına ilk olarak 'Serasker' ünvanıyla eski yeniçeri ağalarından Ağa Hüseyin Paşa getirildi.

Asakir-i Mansure-i Muhammediyye 'tertip' adı verilen sekiz birlikten meydana gelirdi.  Her tertibin başında 'Binbaşı ' adında bir komutan bulunurdu. Bu binbaşılar 'Başbinbaşı 'ya bağlıydı. Her tertip 16 'Saf'tı. Her saf bir  Yüzbaşı'nın  komutasındaydı. Her yüzbaşının iki 'Mülazim ' yardımcısı vardı. Her tertipte bir top bulunurdu.

Toplara 'Topçubaşı 'denilen bir subay komuta ederdi. 16 saftan oluşan tertipler sekiz sağ ve sekiz sol olmak üzere ikiye ayrılmıştı. Bunlara 'Sağ Kolağaları ' ve 'Sol Kolağaları ' atanmıştı. İki yıl sonra bu örgüt yeniden düzenlenerek 'tertip'lere 'Alay ' ve komutanlarına 'Miralay ' dendi. 'Saf ' terimi 'Bölük' olarak değiştirildi. Her alay, binbaşı komutasındaki üç taburdan meydana getirilmişti.

Sol ve sağ kolağası adını alan iki subay, bir kâtip, bir sancaktar, her bölüğe 'Yüzbaşı ' ve 'Mülazim 'lerden ayrı olarak bir 'Başçavuş ' ve bir 'Bölük Emini ' atanmıştır. Her alayda 'Miralay ' yardımcısı bir 'Kaymakam ' bulunurdu. İki alay bir 'Mirliva'nın ve üç alay bir 'Ferik'in komutası altındaydı. Miralayın üstü subaylara 'Paşa ' denirdi. Asakir-i Mansure-i Muhammediye'nin en büyük komutanı 'Müşir 'di.

II.Mahmut döneminde oluşturulan Asakir-i Mansure-i Muhammediyye   ordusuna o dönem divanlar biçiminde Amasra Kazasına bağlı Kurucaşile Divanı-Tekkeönü Divanı-Çambu Divanı-Taşlıca Divanı’ndan toplam olarak kırk yedi askerimiz bulunmaktaydı.Burada yeni  oluşturulan Osmanlı Devletinin ilk modern anlamdaki ordusunun Kurucaşile  bölgesinden olan askerlerinin listesini sizlerin bilgisine sunmuş oluyoruz. Burada Kurucaşile  Divanından 21 asker, Tekkeönü Divanından 14 asker, Çambu Divanından 1 asker, Taşlıca  Divanından 11 askerin isimleri verilmiştir.

KURUCAŞİLE DİVANI ASKERLERİ

(Şile-Ömerler-Kargacak-Şeyhler-Demirci-Hacı-Kirlik Müslim Hoca-Kapısuyu-Yeniköy(Çardak Meydanı)-İlyasgeçidi-Kale(Kızıl Kilise)-Ziyaret- Kömeç köyleri)

1-Köse Halil oğlu Halil bin Mehmed, tahminen 20 yaşında

2-Karaoğlan oğlu Süleyman, tahminen 16 yaşında

3-Veli  oğlu Ahmed bin Mustafa , tahminen 24 yaşında

4-Veli oğlu Mehmed bin İbrahim , tahminen 18 yaşında

5-Bettal oğlu Halil bin Süleyman , tahminen 32 yaşında

6-Ömer oğlu Mehmed bin İsmail  , tahminen 25 yaşında

7-Ali Usta oğlu Mahmud bin Halil , tahminen 22 yaşında

8-Laz oğlu Mahmud bin Osman , tahminen 25 yaşında

9-Uzun İbrahim oğlu  Ahmed bin Veli , tahminen 19 yaşında

10-Hatib  oğlu Hüseyin bin Abdullah, tahminen 18 yaşında

11-Kara Yusuf oğlu Mehmed bin Mahmud, tahminen 25 yaşında

12-Hızır oğlu Ali bin Mehmed , tahminen 25 yaşında

13-Alay oğlu  Mehmed bin Mehmed, tahminen 28 yaşında

14-Hacı İbrahim oğlu Mehmed bin Feyzullah, tahminen 14 yaşında

15-Çolak oğlu Halil bin Abdurrahman, tahminen 24 yaşında

16-Reis oğlu Mehmed bin Abdullah, tahminen 30 yaşında

17-Kayalı oğlu Osman bin Mustafa , tahminen 28 yaşında

18-Öksüz Hasan  oğlu Halil bin Mehmed, tahminen 18 yaşında

19-Molla Hasan oğlu Mustafa bin Mehmed , tahminen 20 yaşında

20-Molla Mehmed oğlu Hasan bin Mustafa , tahminen 20 yaşında

21-Kirli Hasan oğlu Hüseyin bin Hasan , tahminen 18 yaşında

TEKKEÖNÜ  DİVANI ASKERLERİ

Uğurlu(Cumalaz)-Danişment-Alapınar(Kompos)-OvaTekkeönü-Ömerler-Hisar-Curunlu-Çayaltı(Turabi)-Aydoğmuş-Kavaklı-Başköy Köyleri

1-Kürd oğlu Emin bin Hasan, tahminen 18 yaşında

2-Kürd oğlu Ahmed bin Hasan, tahminen 12 yaşında

3- Kalafat oğlu Ali bin Osman, tahminen 25 yaşında

4-Mahmud Reis oğlu Ali bin Mahmud , tahminen 25 yaşında

5-Hacı oğlu  Süleyman bin Salih , tahminen 28 yaşında

6-Molla Kadir oğlu Mehmed bin Hasan, tahminen 23 yaşında

7-Süleyman oğlu Mehmed bin Veli , tahminen 20 yaşında

8-Molla oğlu Mahmud bin Mahmud, tahminen 22 yaşında

9-Enlik oğlu Mehmed bin Mehmed, tahminen 25 yaşında

10-Osmancık oğlu Osman bin Mustafa, tahminen 25 yaşında

11-Dirik oğlu Kadir bin Mehmed, tahminen 22 yaşında

12-Musa oğluHasan  bin Ahmed, tahminen 20 yaşında

13-Mizan Usta Oğlu Hüseyin bin Hüseyin, tahminen 30 yaşında

14-Ayıcı oğlu Mehmed Ali bin Mehmed, tahminen 32 yaşında

ÇANBU DİVANI ASKERLERİ

Karaman-Meydan-Kanatlı(Uğurnas) Köyleri

1-Ese oğlu Veli bin Mustafa, tahminen 20 yaşında

TAŞLICA DİVANI  ASKERLERİ

Dizlermezeci-Paşalılar-Elvanlar-Sarıderesi Köyleri

1-Kör oğlu Mustafa bin Mehmed, tahminen 30 yaşında

2-Hacı Oğlu Veli bin Mehmed, tahminen 25 yaşında

3-Meğrili oğlu Ahmed bin Ahmed, tahminen 16 yaşında

4-İslam oğlu Yetim Mustafa bin Hüseyin, tahminen 10 yaşında

5-Şamsul oğlu Hasan bin Halil, tahminen 25 yaşında

6-Molla oğlu Yetim Mustafa bin Ali, tahminen 15 yaşında

7-Şaban oğlu Abdullah bin Mustafa, tahminen 20 yaşında

8-Yassı oğlu Hüseyin bin Mehmed, tahminen 23 yaşında

9-Keleş oğlu Recep bin Ahmed, tahminen 25 yaşında

10-Kandıralı oğlu Ali  bin  Ali, tahminen 25 yaşında

11-Kara Halil oğlu Ali bin Süleyman

Siz değerli okuyuculara bölgemizden çıkan kırkyedi Asakir-i Mansure-i Muhammediyye  askerlerinin adlarını ve bazı bilgilerini sunarak tanıtmış oldum. Sözlerime burada son verirken herkese sağlıklar diliyorum.