İki ayrı uzman: Sağ ve sol beyin yarımkürelerimiz

Yapılan birçok test ve araştırma sonuçlarında, beynin sol yarımküresinin, konuşma, matematiksel işlemler, sayılar, analiz gibi işlemleri, sağ yarımkürenin ise hayal kurma, boyut, hacim, ritim, müzik, renkler, mekân algılama gibi fonksiyonları gerçekleştirdiğini, insanın mucitlik, ilham gücü, üretkenlik özelliklerinin sağ yarımküreden kaynaklandığı gerçeğini ortaya koymaktadır. Her iki beyin yarımküresinin birbiriyle uyumlu ve işbirliği içerisinde çalıştığı durumlarda bireysel başarı da o oranda artmaktadır. Prof. Robert Ornstein, beynin iki yarısını da dengeli kullanabilen insanların kapasitelerinin diğerlerine göre 5 kat fazla olduğunu ifade etmiştir.

Robert Ornstein şöyle demektedir:

“Beyin kabuğu iki yarımküreye ayrılmaktadır. Bu yarımküreler, ”corpus collosum” denilen, çok sayıda bağlayıcı liflerle birleştirilmişlerdir. Vücudun sol tarafı, büyük ölçüde beyin kabuğunun sağ tarafından, vücudun sağ tarafı da beynin sol tarafından kontrol edilir. Her iki yarım beynin yapısı ve işlevleri, içimizde aynı zamanda var olan iki bilinç biçimini oluşturur. Yarıkürelerin her biri, birçok potansiyel işlevin paylaşılmasına ve her iki tarafın da etkinliklerin çoğuna katılmasına rağmen, normal bir insanda iki yarıküre farklı uzmanlaşma eğilimi gösterir.Vücudun sağ tarafıyla bağlantılı olan sol yarımküre, esas olarak analitik ve mantıksal düşünüşü, özellikle de sözel ve matematiksel işlevleri kapsar.Doğrusal biçimde çalışır.Sağ yarımküre ise bütüncül düşünme (holistic mentation) üzerinde uzmanlaşmıştır.Dil yeteneği çok sınırlıdır.Bu yarımküre, öncelikle uzayda yönlendirme, sanat çalışması, el işleri, vücut imajı, yüzleri tanıma gibi etkinliklerden sorumludur.(Robert E. Ornstein-Yeni Bir Psikoloji-Çeviri. Dr. Erol Gökçe, Feray Işık-İnsan Yayınları)

Humprey ve Zag-Will isimli bilim adamları, beynin sağ pariental bölmesindeki bir zedelenmenin rüya görmeye zarar verdiğini rapor etmişlerdir. Eğer bir insan bilim adamı ya da matematikçi ise, o kişinin sol yarımküresinin hasar görmesi meslek hayatının sonu olur. Eğer kişi, sanatçı ressam ya da müzisyen ise sol yarımküresinin hasar görmesi onu fazla bir şekilde etkilemeyebilir. Sağ yarımküre daha çok sezgi bilinci ifade etmektedir. Ünlü müzisyen Beethoven, işitme kaybı yaşadığı halde, sağ yarımküresinin sezgi gücüyle çok daha ustaca eserler besteleyebilmiştir.

Sağ ve sol yarımkürenin birbiriyle koordineli bir şekilde çalışmasına örnek olarak, bir mimarın önce bir yapıyı bir bütün olarak tasarlayıp daha sonra detaylarla ilgili birtakım hesaplar yapmasını verebiliriz.Kitap okurken hem sol, hem de sağ beyin yarımkürelerini kullanırız. Sol taraf okuma, mantıksal değerlendirme, sağ taraf ise hayal kurma, süzme, canlandırma, tasvir etmeyi sağlar. Bu bakımdan kitap okumanın, beynimizin her iki tarafını da çalıştıracağı gerçeği gözden kaçırılmayacak kadar önemlidir.