İnsan olmayı öğreten kitap "Mesnevi"

Prof. Dr. Mehmet Kanar, kısaca Mesnevi'nin bize adam olmayı öğrettiğini söylemiş. Yine Kanar, Mesnevi'nin yazarı Hz. Mevlana'nın fars kültürünün Anadolu'ya gönderdiği  en büyük kültür elçisi olduğunu söylüyor. Biz Mevlana, Türk kültürüne ait biliyorduk ama asıl Türk kültürüne ait olan Şems'miş. Mevlana islam ortak paydası ile Anadolu'da bulunmuş. Bir de "gel ne olursan ol yine gel" sözü Mevlana'ya da ait değilmiş. Bu sözü Mevlana'dan yaklaşık 2 asır önce yaşamış, Ebu Said isimli bir sufi söylemiş. Ebu Said'in 700 küsur rubaisi varmış.

 

Prof. Dr. Mehmet Kanar, Mevlana ile ilgili şunları söylüyor. "Bizim edebiyatımızda eski Anadolu Türkçesi edebiyatının ilk şairi olarak Mevlana gösterilir. Bunun sebebi şudur: Türk edebiyatına mesnevi formunu, gazel formunu, kaside formunu, rubai formunu, yani divan edebiyatının temel formlarını Mevlana getirdi. Müzikte bizim temel musiki aletimiz nedir? Sazdır değil mi? Bağlama, divan sazı, cura. Mevlana tamburu getirdi,  neyi getirdi. Yani İran'ın musiki kültürünü de getirdi."

 

Türk-İslam dünyasında Kur'an'dan sonra en çok okunan, okutulan, müfredattan hiç çıkmayan, Farsça'dan Türkçe'ye sık sık çevirisi yapılan bir dünya baş yapıtıdır Mevlana'nın Mesnevisi.

 

Prof. Dr. Mehmet Kanar, söyleşide Mesnevi ile ilgili çok çarpıcı olarak şunları belirtiyor.

 

- Ne var Mesnevi'nin içinde? Bize neler anlatıyor?

- Bir kelimeyle söyleyeyim mi? Adam olmayı öğretiyor.

- Başka?

1. Taassuba düşme diyor.Taassub sadece dinde olmazyaşam tarzında olur.

2. Hiç bir şeye düşkün olma diyor.

3. Her şeyin zamanlamasını iyi belirle diyor.

4. Bir iş yapacaksan düzgün yapmaya çalış diyor.

5. Yalan söyleme diyor.

6. Güçlüysen, gücünü orantılı kullan, zamanında kullan, yararlı kullan. Zalim olma diyor.

7. Kan dökme, ibadet yapacaksan göstermelik olmasın. İkiyüzlülüğü bırak diyor.

8. Kültürlü ol diyor.

9. Yaşadığın coğrafyayı, bağlı olduğun milletin dinini ve her ne varsa bunları bil diyor.

10. Bilerek yaşa diyor.

11. İnsan gibi geldin, insan gibi git demeye getiriyor.