İnsana iyi gelen insanlar: Ömer Madra

Kimi insanlar vardır, yaptıkları işlerle, olaylar karşısında takındıkları tavırlarla, fedakârlıklarıyla, cesaretleriyle, sesleriyle ya da bakışlarıyla insanın iyi bir yaratık, dünyanın iyi bir yer, hayatın yaşanası bir süreç olabileceğine dair umudunuzu arttırırlar. Onları gördükçe, dinledikçe, yaptıklarına şahit oldukça, insan olmanın kıvancını hisseder, en umutsuz durumda bile yaşama sevincinizi koruyabilirsiniz. Bu bir yakın arkadaşınız olabilir; aile bireylerinizden biri olabilir; sevdiğiniz bir müzisyen olabilir; bir yazar olabilir; bir radyo sunucusu; bir entelektüel, bir akademisyen ya da mahallenizden bir komşu, hatta bir esnaf olabilir. Ondan bir şarkı dinlemek, birkaç satır yazı okumak, bir yorum işitmek, ayaküstü iki laf etmek insanı en kötü anında bile hayatın iyi yanını görmeye teşvik eder.

Ne mutlu bana ki, öyle arkadaşlarım var; öyle akrabalarım, tanıdıklarım var; öyle sanatçılarım, müzisyenlerim, edebiyatçılarım, yazarlarım, entelektüellerim var.

Ne yazık bize ki, toplumda bu tür insanların oranı, içimizi karartan, insanı hayattan da, yaşadığı ülkeden de, toplumdan da soğutan, hatta nefret ettiren insanların sayısından çok çok az. Zaten değerleri biraz da böyle nadirattan olmalarıyla ilintili…

“İnsana iyi gelen insanlar” başlığı altında fırsat buldukça bu tür insanları anlatmaya çalışacağım. Tabii bunlar akrabalarım - arkadaşlarım değil de herkesin az çok tanıdığı ünlü kişiler olacak.

Bu anlamda ilk aklıma gelen kişi Ömer Madra…

Profesör, üniversite öğretim üyesi, yazar, gazeteci, çevirmen, radyo programcısı, Açık Radyo’nun kurucusu, çevre ve insan hakları aktivisti, kısaca söylemek gerekirse, bir ömre birkaç hayat sığdırabilmiş bir insan Ömer Madra…

Ben onu Açık Radyo’da sabahları Şerif Erol’la birlikte sunduğu “Açık Gaste” programını dinlerken tanıdım. Hafta içi her sabah saat sekizde yayına giren Açık Gaste programında, biraz kırçıllı, tarazlı ama çok anlaşılabilir ve radyofonik bir ses tonuyla, tane tane konuşarak günün gazete haberlerini okuyup yorumlar. Özel günler haricinde mutlaka bir Amerikan rock veya country şarkısıyla açılıp Madra’nın “günaydın herkes” seslenişi ve yayını birlikte sunduğu arkadaşlarının (şimdilerde Avi Haligua ve Volkan Artunç) selamıyla başlayan yayın günün gazete manşetleri ve gündemin önemli haberlerinin okunmasıyla devam eder. Programda Madra’nın takıntılı biçimde, insanı bıktıracak derecede tekrarladığı konuları vardır. Bunların başında iklim değişikliği ve küresel ısınma sorunu gelir. Her sabah mutlaka bu konuyla ilgili bir haber bulup okur ve yorumlar.

Tabii sadece küresel ısınma sorunu değil, nasıl ve nerede olursa olsun, dünyanın gidişatındaki tüm haksızlıkları, tüm kötülükleri, tüm adaletsizlikleri programlarına taşıyıp bunlara karşı durmaya çalışan bir sızlayan vicdan, “zonklayan beyin”dir Madra… ABD’nin Irak’ı işgaline tüm gücüyle karşı çıkan, bu emperyalist talan ve katliamı Irak’ın işgal harekâtının ilk gününden bugüne değin hemen her programında teşhir eden bir barışçıdır. Kafasına taktığı şeyi öylesine birkaç defa söyleyip geçmez, yüzlerce, binlerce defa tekrar eder, didiklenmedik yerini bırakmaz. Zaman zaman hep aynı konulardan bahsetmesinden bıkar radyoyu kapatırsınız ama yine de aklınız orada kalır. Çünkü bilirsiniz ki, Irak trajedisi bir gerçektir; iklim değişikliği bir gerçektir, dünyadaki haksızlıklar, hukuksuzluklar gerçektir ve bunlar sizin kulağınızı kapatıp yok saymanızla ortadan kalkacak şeyler değildir. Çaresiz biraz sonra ya da ertesi gün yine dönersiniz Açık Gaste’yi dinlemeye… Zaten kötü şeylerden bahsetse de size kötü gelmez Ömer Madra; küresel ısınmadan bahsederken dinleyicilerini onunla korkutmayı değil, onun sebeplerini ve sorumlularını sergileyip ona karşı bir şeyler yapabilmeyi amaçlar.

Ben onu Açık Radyo’yla tanıdım ama sadece radyocu değildir Ömer Madra… Aynı zamanda nitelikli bir akademsiyen, üretken, kıvrak dilli bir yazar ve sıkı bir entelektüeldir. 1968'de Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni birincilikle bitirdikten sonra, aynı Fakülte’nin Uluslararası Hukuk kürsüsünde 13 yıl süreyle öğretim üyeliği yapmıştır. Ayrıca İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde Uluslararası İlişkiler ve Uluslararası Hukuk dallarında öğretim üyesi olarak görev yapmıştır. Hollanda, İsviçre ve İsveç’te uluslararası hukuk, uluslararası ilişkiler ve insan hakları alanlarında araştırmalar yürütmüştür. Milliyet gazetesinde 1983 başlarından itibaren iki yıl süreyle araştırma ve dış haberler bölümünde görev yapmıştır. Madra, Şehir, Gergedan ve Start dergilerinde kurucu, editör ve yazar olarak çalışmış, Arredamento/Dekorasyon adlı mimari, tasarım, sanat ve dekorasyon dergisini kurmuştur. Uluslararası hukuk ve göçmen işçiler konusunda “Migrant Workers and International Law” adlı kitabı, "Romanımla Sana Bir Ses" adlı bir romanı, “Rüzgâra Karşı” adlı bir deneme kitabı, “Küresel Isınma ve İklim Krizi” adlı söyleşi kitabı ve yine aynı konuda “Akıntıya Kürek” adlı kitabı yayımlanmıştır.

İyi bir çevirmendir de; en sevdiğim yazarlardan JD Salinger’ın en sevdiğim kitaplarından biri olan “Franny ve Zoey”i Türkçeye kazandırmıştır ki, iyi çevirinin asıl metnin kendisi kadar önemli olduğunu kanıtlayan harika bir çeviridir. Madra bu kitabı Salinger’ın doksanıncı doğum yılı vesilesiyle geçenlerde Açık Radyo’da bölümler halinde okudu.

Madra bir blog yazısıyla anlatılamayacak kadar dolu bir adamdır. Hakkında neler yazılmış diye Ekşi Sözlük’e baktığımda bir sözlük yazarının onu “evrimin yüz akı” diye tanımladığını gördüm. Onun için bundan iyi tanım da bulunamazdı herhalde…

Madra, insana iyi gelen bir insandır. Sesini duymak bile moralinizi düzeltmeye yeter. Üretkendir, entelektüeldir, fedakârdır, çalışkandır, vicdan ve ilim irfan sahibidir. Onun gibilerin sayısı arttıkça bu dünya ve bu ülke daha yaşanabilir hale gelecektir. Keşke onların sayısı artsa… Güvenlik görevlilerinin katillerin eline bayrak tutuşturup birlikte hatıra fotoğrafı çektirdiği bir ülkede Ömer Madra gibi insanlara çok ihtiyacımız var.
....

Not: Açık Radyo'yu İstanbul'da 94.9 frekansından, internette www.acikradyo.com.tr adresinden dinleyebilirsiniz.

Madra'nın özgeçmişi için bazı bölümlerde wikipedi'den yararlandım.