İnsanı Kamil

İnsan, manada insan olmakla insandır. Kuran’da buyrulur ki; biz insanı aşağıların aşağısına indirdik. Bir başka ayette ise sizi en güzel surette yarattık buyurulur. Yine bazı ayetlerde, insanın cahil aceleci nankör olduğu da belirtilir. İşte insan manasına erişince aşağıların aşağısındaki durumu değişir, eşrefi mahluk olur. Akıl sahibi odur ki, hakikate yol arasın, dünyaya bir kere geldiğini ve buradan gideceğini bilsin. Muhammed(sav) buyurdu ki, dünyada bir misafir gibi ol. Sırf bu hadise uyan bizim için en makbuldür. Çünkü bu hadis dünya sizi aldatmasın ayetinin bir izahıdır. Şimdi, insanlar diyor ki, dinsizler hep zengin varlıklı vs. Allah da Kuran’da diyor ki, insanlar sapıtacak olmasa kafirlerin evlerinin tavanı gümüşten yapardık. Evet, bu dünya malının kimde olduğu kıstas olamaz. Karun çok varlıklı idi inkar yoluna saptı, ayette vardır, insanlar(imanı zayıflar) ona özeniyordu, Musa(as) da bu durumdan sıkılmıştı, sonunda toprak Karun’u yutunca bu sefer iyiki de onun gibi değiliz demeye başladır.

İnsanın taa dünyaya ilk gelişinden başlayarak uzay çağında dahi bırakamadığı hastalıkları vardır. Bunlar insanı hakikatte insan kılmanın önündeki engellerdir. Kıskançlık, kibir, dünya sevgisi, makam sevgisi, melayani ile uğraşmak, yalan konuşmak, başkalarının elindekine göz dikmek, insanlara kendini beğendirmeye uğraşmak, desinler diye iyilik yapmak, kalp kırmak, kin tutmak, çekiştirmek, kötü niyetli olmak, nefsine uymaktır. İnsan bu hastalıklardan hiçbir doktora giderek kurtulamaz, tabiri caizse bu hastalıkların doktoru evvela kendisi hastalıklarından kurtulabilmiş ilahi inayet ile hakikate erebilmiş kişiler olabilir. Başta ayeti Kuran, sonra hadislere kulak vererek ancak bu hastalıklardan kurtulmak mümkündür. Yine, onları anlayıp anlatan Mevlana(ks) gibi nadide kişilerin sözleri de insanın insan olmasına yönelik anahtarlardır.

İnsanı insan yapan bir özelliği de düşünmektir. “Neden” diye sormasıdır. Kuran’da düşünmekle ilgili insana birçok hitap vardır. “Düşünmez misiniz” buyurulur. “OKU” emriyle başlayan Kuran, düşünmeyi de bilhassa vurgular. İlim ve bilimin müminler için öneminden bahsetmekten dilimizde tüy bitti. Dünyada insan oldu olası birbiri ile düşmandır, çünkü hak ve batıl olarak iki saf hep birbiri ile karşı karşıyadır. Yani cihanda sulhmuş vs. sözler kabul edilemez, zira dünya bir imtihan yeridir, bu dünyada hak galip olsa zaten herkes kabul eder, mühim olan bu imtihanı herkesin vermesidir.

Evet, bu hastalıklardan kurtulmuş(Allah’ın temizlediği) örnek kişi Muhammed(sav)dir. Ona uyarak, O’nu anlayarak dinleyerek bizler de insan olmaya çalışmalıyız. Bu dünya bir imtihan yeridir, ekin yeridir, burada herkes imkanı doğrultusunda özgür iradesince ekinini eker öldükten sonra diriltileceği günde biçer. Allah Kuran’da buyurur ki, herkese yaptığı kötülüğün karşılığı vardır, iyiliğin ise on misli ile karşılık vardır. Yalnız, riya ile desinler diye veya başkalarını etkilemek için yapılanlar da elbette boşa gidecektir.

İnsanın hak yolunda ölenine şehit diyoruz. İnsan, dünyada rahatı asla malda makamda bulamaz, Mevlana der ya neyi çok istersen imtihanın odur. İşte, geçici olan herşeyden kalbini kurtar ki selamet bulasın.

Selam olsun eşrefi mahluka, hakikatte insanlara, insan olmaya çalışanlara, manasını bilene has akıl sahiplerine.