İNSANLAR VE İNSANLAR

Saygının temelinde korku varsa; orada, insandan başka bir şeyden söz etmek gerekir. İnsani duygu olarak, saygı vardır. Saygının temelinde korku varsa, korku ortadan kalkınca, saygı duyulan şeyde zayıflama ortaya çıkarsa bu şekilde bir saygının şiddetli nefrete dönüşme ihtimali güçlüdür.

İnsan, kendi özsaygısının bilincinde olmadan, kendinde olmadan, oluşan saygı; "orman kanununda" olduğu gibi aslana duyulan saygıdan ötürü bir farenin davranışıdır. Fare korkabilir. Güç dengesi aleyhinde olduğundan, bu imkan dahilinde değildir. Farenin hayatta kalabilmesinin sırrı susmaktır.  Ben “fikirleri ne kadar doğru olursa olsun” aslana karşı fikrini gümbür gümdür savunabilecek bir fare düşünemiyorum.

Dünya düzeninde de aslanlar ve fareler vardır. Sorun; insanın öz saygısında gerileme olduğuyla alakalı olmakla beraber, gördüğü veya göreceği hasar dikkate alındığında,herkes kendi penceresinden haklıdır. Bir köyde, ilçede, şehirde, ülkede, dünyada sözü geçenlerin ve fikri hür ve özgürce duyulanların aslında güçlüler olduğunu, gücün insanı bir şekilde ormandaki fareye dönüştürdüğünü kabul etmek gerekir. Bunun farkında olmadan fikrini söylediğini sananlar da vardır. Bu da bir şeydir. Güçlünün korosunda şarkı söyleyenin, sesi duyulur, bu normaldir. Sesi çıkaran ve fikrin sahibi, farklı olsun ne çıkar. Hayatta kalma, fazlaca bir şeyler alma umuduna bağlı çıkan seslerle, özsaygı çerçevesinde çıkan sesler farklıdır ve duyulmazlar.

İnsanın özsaygısı yükseltilmeden insanın verdiği kararların doğruluğuna inanmak, özsaygısı olmayan insana varlık olarak saygı duymak insanı anlamamak demektir.