İnsanlığın evrensel erdemliliği ile biçimlenen bireysel ahlaklılığı

Olası günlük yaşamımızda, birey olarak “iyi insan” ile “kötü insan” ayrımını yapabilmemiz pek de kolay değildir. “İyi bir kişi misiniz?” diye soracak olursam, kaçınız “hayır ben kötü bir kişiyim!” diyebilir. Sonuçta iyilik ile kötülük tanımı bireyden bireye, toplumdan topluma değişebilen göreceli bir kavramdır ve normal bir insan, her ikisini de az bir az özünde duyumsar. Toplamda ise, bireysel ahlaklılık ile şekillenen tercihler, evrensel bir düzeyde, her zaman başka bir noktaya evrilmek zorundadır. Geçmişin herhangi bir anında kötülük olarak sorgulanmayan bir çok fenomen, günümüzde kötülük tanımı içerisinde yer alabilmiştir. Bu bağlamda, iyilik ile kötülük arasında gidip gelen ve görünmez bir kabullülüğü gösteren evrimsel ibre, başka merkezlere kayabilmiş ve insanoğlunun ahlaki yargılarını göreceli farkındalıklarla değiştirebilmiştir. Bu farkındalıkların toplamı, insanoğlunda ahlaki anlamda şaşırtıcı değişimleri var etmiş ve geçmişte sorgulan(a)mayan veya kimseye vicdani anlamda rahatsızlık vermeyen oluşları günümüzde, “kötülük tanımı” olarak kabul ettirmiştir: Köle ticareti, işkence, kadın taşlama, cadı avları vb olaylar aklıma gelen en basit örneklerdir.

Gelişmiş bir topluma erişebilmek, sadece teknolojik ve sermaye düzeyi olarak üst noktada bulunmak değil, evrensel erdemliliği de merkez alabilecek ahlaki yapılanmayı da içinde taşıyabilmektir.

Olası dünya yaşayışımıza, şu anki zamanda, “iyilikleri hedef alan kaç devlet vardır?” diye soracak olursam, kaçınız “şu devletler, iyilikleri hedef alan devletlerdir” diyebilir. Dünya devletleri, kendi çıkarları açısından kendi kendini düşünmek zorundadır. Ancak sömürmek zorunda değildir. Siyasi oluşum “neden vardır? sorusu yanıtlanmayı bekleyen bir sorudur. Bunun yanıtı, “sadece insan için vardır” denilebilecek kadar basittir aslında. O zaman evrensel erdemlikle şekillenecek evrimsel ahlaklılık, insanı baz alan, hakkını ve emeğini düşünen, insanın kişisel özgürlüklerini korumayı hedefleyen, onu yücelten, tüm yaşamsal çelişkilerini ortadan kaldıran bir sonuç olarak düşünülmelidir ve toplumun bireyleri, bu sonucu ahlaki bir çıkarım olarak vicdanında hissedebilmelidirler. Bu bir inançtır ve bireysel olarak peşinden koşulmadır. Gelişmiş bir toplum, bu sürecin getireceği ahlaksal kazanımları tespit eden bir toplumdur ve bu tespitleri yaşama sokacak yapılanmayı gerçekleştirebilir.

-
Tablo: Hand with Globe, M.C. Escher
Bir önceki yazıma devamla: İnsanlığın evrimsel aydınlanması ile biçimlenen evrensel erdemliliği
http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=142670