Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

25 Temmuz '18

 
Kategori
Dilbilim
 

İnternet Argosu ve Sosyal Medya Kullanma Alışkanlıklarının Gençlerin Sözlü Dilleri Üzerindeki Etkisi

İnternet Argosu ve Sosyal Medya Kullanma Alışkanlıklarının Gençlerin Sözlü Dilleri Üzerindeki Etkisi
 

Dr. Sibel ÇELİKEL*

Giriş
Teknoloji hızla ilerlerken birtakım sosyal davranışlarımızda hatta görgü kurallarımızda  değişiklikler meydana getirmektedir. Bunun sonucu olarak dil tutumlarımızda değişiklikler ortaya çıkması gayet doğaldır. İnternet aracılığıyla kolay ve hızlı birtakım iletişim araçları ortaya çıkmış, herkesin kendi kişisel medyasını oluşturabildiği bir imkan oluşmuştur. İnternet bize duygu ve düşüncelerimizi denetimsiz bir ortamda özgürce ifade edebildiğimiz bir platform sunmuştur. Sınırsızca özgür olduğumuz bu ortamda iletişim hızımızı artırabilmek için birtakım kısaltmalar doğmuştur. Ayrıca kendimizi hiç cümle kurmaya gerek kalmadan çabuk ve kolay bir şekilde ifade edebileceğimiz “emoji” denilen yüz ifadeleri kelimelerin yerini tutmaya başlamıştır. Bunun yanı sıra sosyal medya ve çevrimiçi oyunların kullanımı sırasında kullanıcıların birbirini anlayacacağı şekilde oluşan ve zamanla konuşma diline de yayılan yepyeni ve internetin kendi dünyasına özgü kelimeler ortaya çıkmaya başlamıştır.

Birçok araştırmada internetin dil üzerine etkileri incelenmiştir. Bu araştırmaların konularına kısaca değinelim: Günlük konuşmalarda Türkçenin kullanımıyla internetteki yazı dilinin farklılığından, internetteki ve cep telefonlarında kullanılan yazı tarzının bambaşka özellikler taşıdığından bahsedilmiştir. Teknolojik gelişmeler nedeniyle  bütün dünya dillerinde tekno-diller oluşmaya başlamasına; yaşam teknik hale geldikçe kelime ve dil yapılarının da bu yönde şekillenmeye başlayarak edebî üsluptan uzak diller oluşmaya başlamasına değinilmiştir.[1]

Bir diğer araştırmada gençlerin dijital teknolojinin olanaklarından akıcı bir şekilde yararlanarak, okuryazarlık yüzünü radikal bir şekilde değiştirerek, bu değişim süreçlerinin öncüsü olduğu öne sürülmektedir.[2]

İnternet kullanımlarının iletişim dilini de zamanla oluşturup geliştirdiğine değinilmiştir. Anlaşmalı olarak ortak oluşturulan dil kodları simge olarak da nitelendirilmektedir. Çünkü internet kullanıcılarının uzlaşımı olmasa smiley, java gibi kullanımlar kendi başlarına bir anlam taşımamaktadırlar. Kısaltmalar kullanarak yeni bir dil oluşturması, kendine has jargonlar kullanmaya başlaması, smiley gibi harf yerini alacak simge kodlarının geliştirilmesi,  internet dilinin iletişim alanında açtığı yepyeni boyutlara dikkat çekilmektedir. [3]

Nitel araştırma bulguları incelenerek MSN ve forum kayıtlarında kelimelerin yazımıyla ilgili olarak kısaltmaların yoğun bir şekilde kullanıldığı tespit edilmiş, internet ortamındaki dilin bir nevî şifre görünümü sergilediğine değinilmiştir. [4]

Görüldüğü gibi bu araştırmaların çoğu internetteki yazı dilinin standart dilin ölçütlerinden ne yönde ve ne ölçüde sapmalar olduğundan bahseder. İnternet dilindeki İngilizcenin baskısından, dilimize yabancı dillerden sözcük ve terim akışından bahsedilmektedir. [5]

Konuşma dilinden sosyal ağ ortamına taşınan sözcükler olabileceği gibi internette oluşturulan jargonun bir süre sonra günlük konuşma dilinde de kullanılmaya başlayabileceği öngörülmektedir. Öğrencilerin internet ortamında yazışırken kullandıkları özensiz dilin etkisiyle bazı kısaltılmış ifadeleri sözlü dilde de kullanma alışkanlığı edinebilme olasılığından bahsedilmiştir. [6]

İnternet dilindeki bu değişiklikler birçok araştırmacı için “bozulma” ya da “yozlaşma” olarak açıklanmaktadır. Dillerin gelişme ve yaygınlaşmasına bunca fırsat sağlayan internetin dillerde bozulmaya neden olduğu eleştirisi, İngilizce dahil birçok dil için ortaya atılmıştır. Ancak, dilde her türlü değişme için, pek çok ülkede ve pek çok dönemde bu türden eleştirilerin yapıldığı dikkate alınırsa, bugünkü durumun 'bozulma teorisi' ile açıklanamayacağı görülecektir. İnternetin dilde hızlı bir değişme yarattığı doğrudur. Bu konuda dilcilere düşen görev ise, değişmenin boyut ve niteliklerini kavramak; dil çalışmalarında internetin ve bilgi teknolojilerinin etkin olarak kullanılmasını sağlamak ve en önemlisi "e-Türkçe"den yana bir tutum almaktır.[7]

Bizim çalışmamız ise internetteki yazı dilinin standart yazı dili kurallarından uzaklaşması ve konuşma dili özellikleri taşıması doğrultusunda değil,  bu bakış açısının tam tersi yönünde bir araştırma içermektedir. Şöyle ki gençlerin internetteki yazışmalarda öğrendikleri ve alışkanlık haline getirdikleri kuralsız dil kullanımlarını sadece bahsi geçen sanal sohbet ortamında değil, günlük hayatlarındaki konuşma ortamlarında da kullandıklarını fark ettik. Araştırmamız internet kullanımı sırasında oluşan ve yayılan birtakım dilsel öğelerin sözlü dile yansımış olanlarını incelemektedir.

İnternet Argosu Nedir?
“Geniş anlamıyla argo, ortaklaşa kullanılan ölçünlü dilin dışında kalan her türlü kullanımdır. [8] Bir meslek veya topluluktaki insanların ortak dildeki sözlere özel anlamlar vermek, bazı sözlerde kuralsız değişiklikler yapmak, dilin değişik lehçelerinden, eskimiş veya henüz alışılmamış yeni ögelerinden ve yabancı kökenli anlaşılmayan sözlük ve söz dizimi ögelerinden oluşan, sık sık iğretilemeli anlamlara da yer veren özel dil kullanımı argodur. Öğrenci argosu, hırsız argosu, asker argosu, şoför argosu, kalaycı argosu, gemici argosu gibi.” [9]

Argoya günlük hayatımızda sık sık rastlarız. Taksiye veya dolmuşa bindiğimizde şoförlerin kendi aralarındaki konuşmalarını dinleyecek olursak  örneğin “salça olmak” birleşik fiil kalıbının “rahatsız etmek” anlamına geldiğini bağlamdan aşağı yukarı çıkarabiliriz. Günay Karaağaç, Dil Bilimi Terimleri adlı eserinde toplum ile çatışan bireylerin dillerinin argolaşmaya başladığından bahseder. Yazar bu gizli dili bir tür toplumdan kaçış veya başkaldırı olarak değerlendirir. [10]

Doğan Aksan ortak dilin yanında; konuşma dili, yazı dili, yazılı dil ve özel diller başlığı altında toplanabilecek sosyolekt, argo ve jargon gibi dil türlerinden söz eder. [11] Nurettin Demir de, Türkçenin varyantlarını standart varyant, yerel varyasyon, sosyal varyasyon (meslek, sosyal statü, yaş, cinsiyet, bağlam varyantları), dil politikası kaynaklı varyasyon, teknik nedenlere bağlı varyasyon, dil ilişkisi varyantları, idyolekt ve diğer varyantlar olarak sıralar.[12]

Ahmet Topaloğlu özel dili “Bir dilin belli bir çevrede kullanılan, sınıfa, yaşa, özellikle de mesleğe göre değişiklik gösteren ve daha çok kelime bakımından farklılıkları olan biçimi.” [13]; Zeynep Korkmaz “Bir toplumda, bireyin içinde bulunduğu sınıfa, yaşa, özellikle mesleğe göre belirlenen dil.”[14] ; Nurettin Demir “üçüncü kişilerden belli şeyleri gizlemek amacıyla kullanılan her çeşit dil türü” [15] olarak tarif etmişlerdir.

Berke Vardar, özel dil için “Genel dilin belli bir çevrede kullanılan özel biçimi, özel bir deneyim alanına giren bilgilerin aktarıldığı bildirişim durumlarında kullanılan dil. Bilimsel ve uygulayımsal dillerin yanı sıra çeşitli uğraş alanlarındaki (kasaplık, marangozluk gibi) diller özel dillerdir. Genel dile oranla bu dillerin en önemli yönünü sözlükleri ve bu düzlemde de adlar oluşturur.” diyerek hem özel dillerin genel dilin bir türü olduğuna hem de bu tür dillerde söz varlığının önemine dikkat çekmiştir. [16]

Özel dil terimi; gizli dilleri, argoyu, jargonu ve diğer sosyolektleri içerir. Nitekim Nurettin Demir, özel dil teriminin kapsadığı alt kavramları “Argo, Meslek Dili, Esnaf Dili, Sosyal Dil, Gizli Dil” alt başlıklarıyla belirler.[17]

Özel diller içinde argo, jargon ve esnaf diliyle birlikte ele alınan, çoğu zaman onlarla karıştırılan gizli dilin diğer özel dillerle kimi ortak yanları bulunsa da onlardan ayrılan yönleri ağır basar. Gizli dil “Çevresindeki diğer gruplarla ortak bir üst dili bulunan bir etnik grubun, düşünce ve duygularını çevredekilerden gizlemek amacıyla kullandığı; bir etnik gruba ait olma, dolayısıyla grup kimliği oluşturma, yalnızca suç sayılabilecek durumları değil hayatın her sahasını ifade etme yeterliliğine sahip olma ve deşifre olan kelimeleri değiştirmeme gibi yönlerden argodan ayrılan bir alt kültür dili”dir. [18] Türkiyedeki varlığı, XIX. yüzyılın sonlarından beri bilinmekte olan gizli diller, XX. yüzyılın başından beri çeşitli araştırmalara konu olmuştur.[19]

Günümüz gençlerinin günlük konuşma dilleri incelenecek olursa gerek yetişkinler tarafından anlaşılmamak ve gizli olmak amacıyla oluşmuş olan   gerekse mevcut sosyal yapıya başkaldırı niteliğindeki birçok dilsel öğeye rastlamak mümkündür. Örneğin gençlerin kendi aralarında oluşturmaya çalıştıkları özel dilde “yeşermek” sözcüğünü “canlanmak, hareketlenmek” anlamında kullandıkları cümlelere rastlanır;ve/veya “kullanılabilir durumda” demek yerine “gideri var” söz kalıbını tercih ettiklerini fark ederiz. Bu tür söz kalıpları genellikle  “sitcom” diye tabir edilen durum komedisi tarzı komedi dizilerindeki karakterlerin konuşmalarında duyulmaktadır ve televizyon kanalıyla gençlerin diline yerleşmektedir. Örneğin “Avrupa Yakası” adlı çok izlenen bir dizideki karakterin “Oha falan oldum!” söz kalıbını fazlaca kullanması, diziyi seven ve takip eden gençlerin önceleri dizideki karakteri taklit ederek bu kalıbı kullanmalarına, zamanla gerçek durumlarda gerçek tepkiler olarak bu ifadelerin kalıcı olmasına sebep olabilmektedir. Önceleri televizyon, bu dili yaymakta birincil görevi üstlenirken; son yıllarda sosyal medya yoluyla paylaşılan genellikle insanların gülmek için izledikleri kısa videolar, argoyu yayma konusunda daha ön plana çıkmıştır.

Argo, çoğunluğu mecazlardan ve deyim aktarmalarından yararlanan uydurma sözcüklerden oluşur. Kimi zaman genel dildeki kelimelerin anlam değişimine uğraması da argoya malzeme oluşturabilir. Şöyle ki, standart dilde var olan bir sözcük, zamanla argo anlam kazanabilir. Örneğin çakma sözcüğü Türkçe Sözlükte “Vurulup çakılarak yapılmış kuyumcu işi” olarak açıklanır. [20] Bir dönem markalı kot pantolon giymek çok pahalı olduğu için bu kot pantolonların arkasındaki deriden yapılmış markayı gösteren bölümler satın alınır ve  markasız bir kot pantalona kenarlarındaki çivileri çakmak suretiyle monte edilirdi. Bu yolla elde edilen taklit pantalonlara “çakma” adı verilmiş ardından bu sözcük taklit olan tüm ürünler için kullanılmaya başlanmıştır. Günümüzde gençler bu sözcüğü ünlüleri başarısız bir şekilde taklit eden veya onlara benzemeye çalışan insanlarla alay etmek  için “çakma Tarkan” , “çakma Madonna” şeklinde kullanmaktadır.

Musa Çiftçi “Argonun Niteliği ve Argoya Bakış Açımız” adlı yazısında mecazî düşünme yeteneği olan her topluluğun bir şekilde zamanla kendi argosunu oluşturacağından bahseder, öğretmenlerin ve benzer grupların oluşturduklan argoyu ise masum niyetli olarak değerlendirir ve bu sözlerin küfür ve bayağı sözden ayırılması gerektiğine değinir. [21] Her ne şekilde ve hangi amaçla olursa olsun, bütün ifade araçlarının, insanların bireysel ve toplum olarak belli ihtiyaçlara cevap verdiği, dolayısıyla işlevsel olduğu söylenebilir. Elbette, argo da böyledir; ortaya çıkışı itibariyle belli ihtiyaçlara dayanmaktadır. [22]

Görüldüğü gibi argo sözcükler, oluşmanın ve yayılmanın bir yolunu mutlaka bulmaktadır. Son yıllarda her an yanımızda taşıdığımız cep telefonlarıyla, akraba ziyaretleri, arkadaş buluşmaları hatta iş toplantılarında bile uzak kalamadığımız, adına sosyal medya dediğimiz en yeni ve en hızlı iletişim ortamı; argonun oluşumu için en elverişli platformu insanlara sunmaktadır.

Çalışmamızda özellikle “gençler” arasındaki özel dile odaklanmamızın sebebi, internet söz konusu olduğunda kullanıcı istatistiklerinde genç kesimin ön plana çıkmasıdır. Çünkü araştırmalara göre yetişkinler bilgisayar teknolojisiyle geç tanıştıklarından dolayı internet teknolojisine de o denli yabancıdırlar.Araştırmaya göre “Sosyal paylaşım ağlarının alt yapısını da internet oluşturduğuna göre bu ağlarda gençlerin daha aktif yer alacağını söylemek pek de yanlış olmayacaktır. Facebook örneğinden gidecek olursak sosyal paylaşım ağlarında gençlerin daha fazla yer aldığı açıkça görülmektedir.Türkiye’de 18–24 yaş grubunun %34’lük oranla ilk sırayı aldığı görülmektedir. Bu istatistik gençlerin sosyal paylaşım ağlarında daha fazla yer aldığı tezini güçlendirmektedir. %34’lük dilim hemen hemen 10.719.126 kullanıcıya tekabül etmektedir. Gençlikten yetişkinliğe geçiş periyodu olarak nitelendirilen 25–34 yaş aralığındaki kullanıcı oranı %29’dur. Bu noktadan çıkışla 18–34 yaş aralığının toplam oranının %63 olduğu görülmektedir. Aynı istatistiklerin diğer sosyal paylaşım ağları (Twitter, Google+Myspace… vb.) için de benzer olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır”. [23] Bu sebeplerle inceleme konumuz olan internet yoluyla oluşan ve yayılan bu argo için  “gençlik argosu” ya da “internet argosu” dur diyebiliriz.

İnternet ortamındaki yazılı sohbetlere katılım durumunu inceleyen araştırmalar da mevcuttur. Araştırma bulgularına göre öğrencilerin tamamına yakını internet ortamındaki yazılı sohbetlere nadiren ya da daha sık katılmaktadırlar. Bu sohbetlere hiç katılmayanların oranı yalnızca %9,6’dır. Bu bulgudan hareketle internet ortamındaki yazılı sohbetin öğrenciler tarafından sevildiği ve sıklıkla kullanıldığı sonucuna ulaşılabilir. İnternet ortamında sosyal baskının olmayışı ya da daha az oluşu onların kendilerini daha özgür hissetmelerine sebep olmaktadır. [24]

Üniversite öğrencilerinin argoya bakışıyla ilgili yapılan araştırmanın sonucunda öğrencilerin argounun sınırını kesin olarak çizemediği yani günlük hayatta kullanılan bazı sözcüklerin argo olduğunu fark etmediği, özellikle erkek öğrencilerin argodan hoşlandığı, buna rağmen yazı dilinde kesinlikle olmaması gerektiğini savundukları tespit edilmiştir. Bununla beraber, araştırmaya göre gençler teknolojiyi argoyu besleyen kaynaklardan biri olarak görmekte, argonun da bir modası olduğunu düşünmekte ve son zamanlarda internet argosunun rağbet gördüğünü düşünmektedirler. [25]

Araştırmamız gençlerin sosyal medyayı kullanırken oluşturdukları özel dili incelemektedir. Gençler sosyal  medyadan öğrendikleri bazı kelimeleri kullanırken kendilerini özel ve farklı hissetmek amacını gütmektedir; kendi grupları içinde konuşurken yetişkinlerin onları anlamaması iletişimin ötesinde ikincil bir kazanç sunmaktadır. Bazı küçük öğrenci gruplarının kendi aralarındaki esprilere gönderme yaparak geçici bir özel dil oluşturdukları da gözlemlenebilir. Ancak bu tür argo kalıcı olmaz ve yetişkinler konuyu anlamaya başladığında amacından uzaklaşır. Bu yönüyle bu özel dil, kısa sürede işlevini yitirir ve ölmeye mahkumdur. Teknoloji yoluyla oluşan ve yayılan argo ise çok küçük bir gruba hitap etmez, bu iletişim araçlarını kullanan herkesin ona kolaylıkla ulaşabilmesini sağlar. Hem sözlü hem de yazılı olarak kullanılması mümkündür.

Yöntem ve Bulgular:
Araştırmamızda anket ve gözlem metodu kullanılmıştır. Anket soruları, öğrencilerin internet ortamında öğrenmiş oldukları sözcükleri veya söz kalıplarını günlük hayattaki konuşmalarına yansıtıp yansıtmadıklarını tespit etmek ve öğrencilerin bu konudaki farkındalık düzeylerini ölçmektir. 28 sorudan oluşan özgün bir ölçek hazırlanmış ve  Lüleburgaz Anadolu Lisesi öğrencilerinin tümüne uygulanmıştır.

Yapılan anketin analiz sonuçları şu şekildedir: Ankete katılan öğrencilerin %42.7’si (224 kişi) Erkek, %57.3’ü (301 kişi) kızdır. Ankete katılan öğrencilerin yaşlara göre dağılımları incelendiğinde %12.8’i (67 kişi) 14-15 yaş aralığında, %42.9’u (225 kişi) 15-16 yaş aralığında ve %44.4’ü (233 kişi) 17-19 yaş aralığındadır. Ankete katılan öğrencilerin %6.3’ü(33 kişi) Sözel, %68.6’sı (361 kişi) Sayısal ve %25’i (131 kişi) Türkçe – Matematik Bölümü öğrencisidir. Ankete katılan öğrencilerin %39.4’ü (207 kişi) günlük 1-3 saat, %32.4’ü (170 kişi) 3-5 saat ve %28.2’si (148 kişi) 5-7 saat internette vakit geçirdiklerini belirtmişlerdir.

Öğrencilerin uygulanan ölçeğin maddelerine verdikleri cevaplara ait dağılımlar aşağıdaki tabloya yansıtılmıştır.

 

Maddeler

Ort.

Stan. Sapma

Min.

Mak.

1- Sosyal medyada dilimizde olmayan “stalklamak”, “trollemek” gibi yabancı kaynaklı sözcükler ve değişik söz kalıpları  öğrenirim.

3.49

0.77

1.00

4.00

2- Sosyal medyada öğrendiğim bu yeni kelimeleri sadece sosyal medyada kullanırım.

2.58

0.84

1.00

4.00

3- Sosyal medyada öğrendiğim değişik kelimeleri whatsapp, messenger vb. uygulamalarda yazışmalarım sırasında kullanırım.

3.22

0.88

1.00

4.00

4- Sosyal medyada öğrendiğim bu kelimeleri günlük konuşmalarımda  kullanırım.

2.88

0.89

1.00

4.00

5- Sosyal medyada öğrendiğim bu kelimeleri kullanmak hoşuma gider.

2.76

0.95

1.00

4.00

6- İnternetteki yazışmalarımda yazım kurallarına uyarım.

2.89

0.89

1.00

4.00

7- İnternetteki yazışmalarım sırasında sözcükler yerine emoji kullanırım.

2.62

0.83

1.00

4.00

8- Türkçeyi hatasız kullanmanın sosyal hayatımda bana faydalı olduğunu düşünürüm.

3.07

0.95

1.00

4.00

9- Günlük konuşmalarımda Türkçe sözlüklerde yer alan (okulda öğrendiğim) atasözlerini sıklıkla kullanırım.

2.57

0.81

1.00

4.00

10- Günlük konuşmalarımda Türkçe sözlüklerde yer alan (okulda öğrendiğim) deyimleri sıklıkla kullanırım.

2.55

0.83

1.00

4.00

11- Kendi yaş grubumdan olmayan insanlar internet dilini bilmediği için onlarla iletişim kurmakta zorlanırım.

2.20

0.96

1.00

4.00

12- Sosyal medyada kullandığımız değişik kelimeler Türk diline zenginlik kazandırır.

2.09

0.97

1.00

4.00

13- Bu kelimeleri kullanmak kişiye saygınlık kazandırır.

2.00

1.01

1.00

4.00

14- Dilbilgisi kurallarına genellikle sosyal medyada dikkat etmem.

2.46

0.97

1.00

4.00

15- İnternet ortamında genellikle kelimeleri tam yazmam, kısaltmalar yaparım.

2.48

0.96

1.00

4.00

16- Türkçeyi en kusursuz şekilde  konuşma dilinde kullanırım.

2.77

0.87

1.00

4.00

17- İnternet argosu kullanan birini uyarırsam tepki alırım.

2.49

0.91

1.00

4.00

18- İnternetin Türkçemize olumsuz etkileri vardır.

2.93

0.88

1.00

4.00

19- Günlük konuşmalarımda yabancı kelimeler kullanmak hoşuma gider.

2.53

0.93

1.00

4.00

20- İnternet diline hakim olmak kişiye ayrıcalık katar.

2.44

0.96

1.00

4.00

21- İnternetteki bu değişik sözcükler  dilime yerleşmekte ve kalıcı olmaktadır.

2.65

0.93

1.00

4.00

22- İnternet dilini (kompozisyon ve ödevlerimi yazarken) yazı dilinde kullanırım.

2.10

1.04

1.00

4.00

23- Günlük hayatta yabancı kelimeler kullanmak Türkçeye zarar vermez.

2.18

0.97

1.00

4.00

24- İnternette öğrendiğim kelimeleri kullanmak eğlencelidir.

2.68

0.95

1.00

4.00

25- Büyüklerin anlayamadığı değişik kelimeler kullanmak bana kendimi özel hissettirir.

2.21

1.08

1.00

4.00

26- Sosyal medyada kullanılan bu kelimeler geçicidir.

2.84

0.99

1.00

4.00

27- Sosyal medyada yazışmalarım sırasında kullandığım ifadeleri günlük hayatıma yansıtmam.

2.70

0.88

1.00

4.00

28- Sosyal medya kullanırken yabancı dili özellikle İngilizceyi iyi bilmek gerekir.

2.80

0.93

1.00

4.00

 

 

Bireylerin uygulanan ölçek maddelerine verdikleri cevaplara ait dağılımlar aşağıdaki tabloya yansıtılmıştır.

 

Hiç

Nadiren

Bazen

Her Zaman

 

n

%

n

%

n

%

n

%

s1

16

3.0

43

8.2

135

25.7

331

63.0

s2

61

11.6

154

29.3

252

48.0

58

11.0

s3

27

5.1

77

14.7

175

33.3

246

46.9

s4

41

7.8

119

22.7

228

43.4

137

26.1

s5

55

10.5

148

28.2

191

36.4

131

25.0

s6

36

6.9

133

25.3

210

40.0

146

27.8

s7

48

9.1

178

33.9

227

43.2

72

13.7

s8

37

7.0

109

20.8

158

30.1

221

42.1

s9

45

8.6

199

37.9

217

41.3

64

12.2

s10

48

9.1

208

39.6

201

38.3

68

13.0

S11

147

28.0

179

34.1

148

28.2

51

9.7

s12

169

32.2

193

36.8

109

20.8

54

10.3

s13

211

40.2

160

30.5

99

18.9

55

10.5

s14

96

18.3

172

32.8

174

33.1

83

15.8

s15

93

17.7

168

32.0

181

34.5

83

15.8

s16

45

8.6

137

26.1

239

45.5

104

19.8

s17

75

14.3

194

37.0

179

34.1

77

14.7

S18

38

7.2

109

20.8

228

43.4

150

28.6

S19

75

14.3

179

34.1

187

35.6

84

16.0

S20

103

19.6

164

31.2

183

34.9

75

14.3

S21

61

11.6

170

32.4

187

35.6

107

20.4

S22

186

35.4

170

32.4

97

18.5

72

13.7

S23

151

28.8

188

35.8

127

24.2

59

11.2

S24

65

12.4

153

29.1

190

36.2

117

22.3

S25

172

32.8

160

30.5

104

19.8

89

17.0

S26

57

10.9

133

25.3

173

33.0

162

30.9

S27

51

9.7

154

29.3

224

42.7

96

18.3

S28

45

8.6

151

28.8

191

36.4

138

26.3

                     
 

Ankete katılan öğrencilere çalışma kapsamında uygulanan ve sosyal medyanın dilimize etkilerini ölçmeyi amaçlayan ölçekten alınan puanların demografik özelliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığının tespit edilmesi için Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) veya Bağımsız iki grup t-testi uygulanmıştır. Karşılaştırılan grup sayısının iki olduğu durumda t-testi; ikiden fazla olması durumunda ise varyans analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Varyans analizi sonucunda gruplar arasında farklılık olduğu tespit edildiğinde, farklı grupların belirlenmesi için Tukey Çoklu Karşılaştırma Yönteminden yararlanılmıştır. Tukey testi sonucunda elde edilen farklılıklar ortalamaların yanına harfler ile belirtilmiştir. Grup ortalamaları yanındaki aynı harfler gruplar arasında fark olmadığını, farklı harfler ise grupların birbirlerinden farklı olduklarını belirtmektedir. Aynı tek bir harfe bile sahip olunması iki grup ortalaması arasında fark olmadığı anlamına gelmektedir.

Cinsiyet

n

Ort

S.Sapma

t

df

p

Erkek

224

2.51

0.39

2.696

523

0.007

Kız

301

2.43

0.32

 

Çalışma kapsamındaki öğrencilerin uygulanan ölçekten aldıkları puanların cinsiyete göre değişip değişmediğinin belirlenmesi için “Bağımsız T-testi” uygulanmış, elde edilen sonuçlar yukarıdaki tabloya yansıtılmıştır. Kurulan hipotezler şu şekildedir;

: Bireylerin Uygulanan Ölçekten  aldıkları puanlar cinsiyete göre farklılık göstermemektedir.

: Bireylerin Uygulanan Ölçekten  aldıkları puanlar cinsiyete göre farklılık göstermektedir.

Yapılan t-testi sonucunda p<0.05 olduğundan="" bireylerin="" aldıkları="" puanların="" cinsiyete="" göre="" farklılık="" gösterdiği="" sonucuna="">

 

Yaş

n

Ort

S.Sapma

F

df

p

14-15

67

2.48AB

0.35

3.987

2;522

0.019

15-16

225

2.51A

0.35

17-19

233

2.41B

0.35

 

Çalışma kapsamındaki öğrencilerin uygulanan ölçekten aldıkları puanların yaşa  göre değişip değişmediğinin belirlenmesi için tek faktörlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır, elde edilen sonuçlar yukarıdaki tabloya yansıtılmıştır. Kurulan hipotezler şu şekildedir;

: Bireylerin Uygulanan Ölçekten aldıkları puanlar yaşa göre farklılık  göstermemektedir.

: Bireylerin Uygulanan Ölçekten aldıkları puanlar yaşa göre farklılık  göstermektedir.

Yapılan ANOVA Testi sonucunda p<0.05 olduğundan="" alınan="" puanların="" yaşa="" göre="" farklılık="" gösterdiği="">

 

Bölüm

n

Ort

S.Sapma

F

df

p

Sözel

33

2.43

0.33

0.554

2;522

0.575

Sayısal

361

2.47

0.35

Türkçe-Matematik

131

2.44

0.36

 

Çalışma kapsamındaki öğrencilerin uygulanan ölçekten aldıkları puanların okudukları bölüme göre değişip değişmediğinin belirlenmesi için tek faktörlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır, elde edilen sonuçlar yukarıdaki tabloya yansıtılmıştır. Kurulan hipotezler şu şekildedir;

: Bireylerin Uygulanan Ölçekten aldıkları puanlar okudukları bölümlere göre farklılık göstermemektedir.

: Bireylerin Uygulanan Ölçekten aldıkları puanlar okudukları bölümlere göre farklılık göstermektedir.

Yapılan ANOVA Testi sonucunda p>0.05 olduğundan alınan puanların okudukları bölümlere göre farklılık göstermediği belirlenmiştir.

İnternet Kullanımı

n

Ort

S.Sapma

F

df

p

1-3 saat

207

2.36B

0.34

14.879

2;522

0.000

3-5 saat

170

2.51A

0.29

5-7 saat

148

2.55A

0.39

 

Çalışma kapsamındaki öğrencilerin uygulanan ölçekten aldıkları puanların günlük internet kullanımlarına göre değişip değişmediğinin belirlenmesi için tek faktörlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır, elde edilen sonuçlar yukarıdaki tabloya yansıtılmıştır. Kurulan hipotezler şu şekildedir;

: Bireylerin Uygulanan Ölçekten aldıkları puanlar günlük internet kullanımlarına göre farklılık göstermemektedir.

: Bireylerin Uygulanan Ölçekten aldıkları puanlar günlük internet kullanımlarına göre göstermektedir.

Yapılan ANOVA Testi sonucunda p>0.05 olduğundan alınan puanların günlük internet kullanımlarına göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir.

 Anket sonuçlarını inceleyecek olursak gençler birtakım söz kalıplarını sosyal medya yoluyla öğrendiklerini ve bunları sadece sosyal medya platformu ile sınırlı tutmadıklarını, başka iletişim kanallarında da kullandıklarını kabul etmektedirler. Gençler Türkçeyi doğru ve hatasız kullanmanın önemine inanmakta ancak sosyal medyada öğrendikleri bu kelimeleri Türkçeye zararlı bulmamaktadır hatta bu kelimeleri kullanmaktan hoşlandıklarını ifade etmektedirler. Gençlerin büyük çoğunluğu internetteki yazışmalarında yazım kurallarına uymadıklarını, kısaltmalar yaptıklarını, sözcükler yerine emoji kullandıklarını kabul etmişlerdir. Buna rağmen Türkçeyi en kusursuz şekilde kullandıklarına inanmaktadır.

Ankete katılan öğrencilerin çoğu genel olarak internetin dile zarar verdiğini düşünmekte ama internet dilini kullanmaktan keyif alıp almadıklarıyla ilgili sorulara ise genellikle olumlu yanıt vermektedir. Bu durum gençlerin sosyal medya yoluyla oluşturdukları bu özel dili Türkçeyi yozlaştırmak olarak görmedikleri aksine hızlı ve etkili iletişimin bir yolu hatta bir ayrıcalık olarak gördüklerini göstermektedir.

Ankete katılan gençlerin yarısından fazlası kendi yaş grubundan olmayan insanlarla internet dilini bilmedikleri için iletişim sorunu yaşamaktadır. Bu durum bu dilin kullanılmasını eğlenceli kılan bir unsurdur ve kullanıcıların kendilerini özel hissetmesini sağlamaktadır. Yetişkinler de benzer sitelere girerek bu argoyu anlamaya başladıklarında bu özel dil cazibesini kaybedecek ve yerini başka bir platformda oluşan yeni bir argoya bırakacaktır.

Gençler bu dilin geçici olduğunu bilmekte ve bunları kompozisyon ödevlerinde kullanmamaya dikkat etmekte buna rağmen internetteki yazışmalar sırasında bu dili kullanmakta sakınca görmemektedir. Öte yandan bu sözcük  ve söz kalıplarının günlük hayatlarındaki konuşma diline de sıçramış olduğunu henüz fark etmemektedirler. Bununla birlikte ankete katılan öğrencilerin yarısından fazlası bu argoyu kullanan birini uyarırsa tepki alacağını belirtmiştir. Bu da gençlerin sosyal ortamda dil konusunda farkındalık kazanmalarını engelleyen bir tutumdur. Sonuç olarak gençler bu argoyu sosyal hayatlarında kullanmaktan keyif almakta ancak bunun bir yozlaşma olup olmadığı konusunda farkındalık kazanmamış durumdadır. Bu doğrultuda farkındalık yaratacak projemize benzer başka çalışmaların da yapılması gerektiği kanısındayız.

Bu anketin sonuçları “İnternet ve Sosyal Medya Kullanma Alışkanlıklarının Gençlerin Dil Tutumları Üzerindeki” başlıklı makalede paylaşılmış, eser “2017 Türk Dili Yılı” etkinlikleri kapsamında “Dilimiz Kimliğimizdir” çervesinde düzenlenen yarışmada il çapında birincilik kazanmıştır. [26]

 

İnternet Argosu Sözcük Dizini:
Projemiz doğrultusunda gençlerin internet kullanımlarını gözlemleme metoduyla bir sözcük dizini hazırladık. Bu sözlükte kısaltmalar, konuşma dilinde geçen söz kalıpları, genellikle İngilizce kaynaklı sözcüklere Türkçe ekler ulanarak oluşturulmuş sözcükler ya da yine İngilizce kaynaklı sözcüklerle Türkçe yardımcı eylemlerin kalıplaşması yoluyla oluşan birleşik fiiller bulunuyor. Bu sözcük ve söz kalıplarının anlamlarını açıklayabilmek için öncelikle ilk kaynak olarak bu dilin kullanıcıları olan gençlerden yardım aldık. Lüleburgaz Anadolu Lisesi öğrencileri kaynak kişi olarak makalemize katkıda bulundular.

Bazı gençler internette zaman harcamadıkları için bu sözcüklerin anlamlarından haberdar olmadıklarını ifade ettiler. Bazı gençler ise kendi aralarında bu anlamlarla ilgili çatışmaya girdiler. Bu durum gençlik argosunun henüz oluşmakta olan bir dil olmasından yani oluşumunu henüz tamamlamasından kaynaklanmaktadır. Son olarak bu sözcüklerin esas kaynağı olan  sosyal medyayı yine onları anlamlandırmak için en temel kaynak olarak kullandık.

 “Ablan Star Bebeğim!”: “Harika olmak, muhteşem olmak” anlamında kullanılan bu kalıp ilk olarak DJ ve sosyal medya fenomeni olan Kerimcan Durmaz tarafından kullanılmış ve büyük bir hayran kitlesi tarafından yayılmıştır. Günümüzün özgüvenli  gençleri bu söz kalıbını kendilerini övmek istedikleri bir ortamda kullanıyorlar.

AEO: “Allaha emanet ol” ifadesinin kısaltılmış halidir.

AFK: “away from keyboard” anlamına gelen kısaltma. [27] Bilgisayar ortamında, oyundan çıkma anlamında kullanılan bir ifadedir, günlük hayata da ortamdan çıkma anlamında yansımıştır.

AKA: “also known as” kalıbının kısaltılmışıdır. Gençler bu kısaltmayı “nam-ı değer” anlamında kullanmaktadır.

Artı 1(+1): “Katılıyorum” anlamında kullanılan destekleme ifadesidir. Bu ifadenin açıklaması şöyledir: “Google + butonunu bir oy verme gibi düşünelim. Bu buton her sitenin kenarında bulunuyor. Okuduğunuz haberlerin, tıkladığınız bağlantıların, ya da paylaşmak istediğiniz şeyleri Google +1’leyebiliyorsunuz. Sizin +1’lediğiniz bağlantıları diğer arkadaşlarınız görüyor. Yani bu sistem en çok +1’lenenlerin görülmesini sağlıyor. Herkes beğendiğini +1’lerse güzel paylaşımlar, siteler, ya da bağlantılar üst sıralara çıkar, o zaman her şey daha zevkli, göze hitap eder şekle gelir.” [28] Gençler günlük hayatta “bunu ben de beğendim” anlamına gelecek şekilde bu söz kalıbını kullanmaktadır.

AS :“Aleyküm selam” ifadesinin kısaltılmış halidir, günlük dile de bu şekliyle yansımış durumdadır.

“At Fava Bekle”: Sosyal medya kullanıcılarının beğendikleri paylaşımları kendi sayfalarına kopyalamasıyla yayılan bu ifade  şimdilerde “bir şeyin gerçekleşeceğinden emin olunan durumlarda” kullanılan bir kalıptır.

Banlamak: İnternet dünyasında verilen bir hizmetten, üyelikten veya bir siteye girişten yoksun bırakılmak, yasaklanmak veya uzaklaştırılmak. Bir üyenin (internetteki bir forumda ) yaptığı suçtan dolayı bir yönetici tarafından ceza alması. [29] Bu kalıp konuşma dilindeEngellemek” anlamında kullanılıyor. Bu sözcüğün “banlanmak” şeklinde edilgen hali de gençlerin konuşma dilinde mevcuttur.

Beyin Yakmak: Zorlanmak, kafa karışıklığı yaşamak.

Blocklamak: “Engellemek”anlamında kullanılan bu sözcük, sosyal medyada biriyle haberleşmek istemediğinizde tek tuşa basarak kendisiyle iletişimi kesmek demektir. Bu sözcüğün “blocklanmak” şeklinde edilgen hali de gençlerin dilinde yaşamaktadır.

Blogger: İnternet üzerinde kişisel sayfa (blog) tutan kişi.

Buga Girmek: Önceleri bir teknoloji terimi olan bu kalıp günümüz gençlerinin dilinde “kararsız kalındığında donup kalmak” anlamında kullanılan bir ifadedir.

Bro: (İng.brother:erkek kardeş) Kardeş anlamında kullanılan yabancı kökenli kısaltmadır. Gençler bu kısaltmayı en yakın arkadaşlarına samimiyet ifadesi olarak kullanmaktadır.

Cam: İngilizce “camera” sözcüğünün kısatılmışı olan bu sözcük, bu kısa haliyle kullanılmaya başlamış, kamera sözcüğünün yerini almıştır.

Cakey Face: Baz uygulamadan yapılan makyajda fondöten yüze tam oturmayacağı için, "Cakey Face"e neden olur.[30] Pürüzlü görünen, hatalı makyaj uygulanmış yüz için kullanılan ifadedir. İngilizcede “kek” anlamına gelen bu sözcük muhtemelen benzetme yoluyla oluşmuştur.

Chalenge Yapmak: YouTube kanallarında ortaya çıkmış olan bu kavram, İngilizce karşılığına uygun olarak “meydan okuma” veya bir çeşit internet üzerinden “duello çağrısı” anlamında kullanılır, yapılması zor olan bir şeyi yaparak bunu videoya çekip yayınlamak anlamında düşünebiliriz.

Click Bait: “Tık Yemi”, “Tık Tuzağı” anlamına gelen bu söz grubu internette bir içeriği yaratan tarafından takipçilerin ilgisini çekebilmek için abartılı bir başlık atmasıdır. İnterneetteki bazı haber sitelerinin lüzumsuz haberleri tıklatmak amacıyla çok önemli haberlermiş gibi sansasyolenel başlık atmalarına da bu ad verilmiştir.

Cosplay (yapmak): “Cosplay”, “costume” ve “play” kelimelerinin birleşiminden oluşan kabaca “kostümlü oyun” olarak çevirebileceğimiz bir kelimedir. “Cosplayer” olarak adlandırılan kişiler ise çeşitli aksesuarlar ve kostümler kullanarak anime, manga, film, oyun, kitap ve cosplay sanatçısının kendi yarattığı karakterleri taklit ederek kostüm ve performans sanatı icra etmektedirler. “Cosplay” kavramı, Avrupa ve özellikle Japonya'da çok fazla seveni olmakla beraber çok büyük etkinliklerin yapılmasını da sağlamıştır. Kişiler o çok sevdikleri karakterleri canlandırmak ya da başkalarının canlandırdığı karakterleri görebilmek için bu etkinliklere gider olmuşlardır. [31] Çıkış noktası bu etkinlik olsa da günümüz gençleri bu ifadeyi “taklit etmek” anlamına gelecek şekilde sözlü dillerine yansıtmışlardır. Örneğin “O, Aziz Hoca’nın ‘cosplay’idir.” cümlesinde olduğu gibi birine özenip onun gibi davranmak anlamında isim olarak ya da  “cosplay yapmak” fiil grubu şeklinde kullanılmaktadır.

Cool: İngilizcede “soğuk, serin, klas…” pek çok anlamı olan bu sözcük, sosyal medyada ve gençler arasında çoğunlukla “havalı” anlamında kullanılmaktadır.

Copy Paste Yapmak: Bilgisayar terimlerinden oluşmuş bu fiil grubunu gençler “birinin kıyafetinin aynısını giymek” anlamında kullanmaktadır.

Cringe: İngilizcede yaygın kullanımı “sinmek, yaltaklanmak”  olan bu sözcük, her ne hikmetse sosyal medyada “başkasının yerine utanma durumu” olarak kullanılmaktadır. [32]

Diss: Karşısındaki rap sanatçısına ona karşı duyduğu duyguları aşılamak amacıyla yazıp söyledikleri parçaya verilen isimdir. Rapçi gençler arasında buna argo tabirle "düşürmek, atmak, söylemek, bırakmak, kesmek, ilişkisini kesmek, görüşmemek, çıkarmak, söyleyememek (harf), öldürmek"; isim olarak kullanıldığında,  "damla, az miktar, şeker, azalma, düşme, düşüş, iniş, perde (sahne)" anlamına gelmektedir. [33]

Diss Atmak: Diss kısaltmasının açılımı İngilizce "dissertation" şeklindedir. “Dissertation” kelimesi Türkçe'de “söylev” anlamına gelmektedir. Söylev, bir topluluğa düşünceler, duygular aşılamak amacıyla söylenen uzunca, coşkulu ve güzel sözler bütünüdür. “Diss atmak” ise rap yapan kişiler tarafından kullanılır.

Dislike: Sosyal medyada “beğenmeme” anlamına gelen bir butondur, günlük hayatta yine aynı anlamındadır.“Dislike etmek” şeklinde İngilizce bir sözcüğe Türkçe bir yardımcı eylemin eklenmesiyle oluşan bir birleşik yapı şeklinde kulllanılmaktadır.

Drop Atmak: Bu  kalıp  “Online oyunlarda oyuncunun elindekini atması, düşürmesi” anlamındadır. Bu sözcüğün günlük hayatta kullanımına çok sık rastlanmamaktadır ancak nadir olarak “sahip olunan bir şeyden vazgeçmek” anlamında kullanıldığı söylenebilir. [34]

Droplamak: Oyunda görüntünün durup yavaşlaması demektir.

DM: (İng. Direct Message ) İnstagramda kişiye veya belli bir gruba özel mesaj göndermektir. Gençler bu kısaltmayı “DM atmak” şeklinde kullanmaktadır. Ayrıca bu iletişim yolunu kullanarak flört etme amaçlı bir sohbet başlatmayı da “DM’den yürümek” şeklinde bir kalıp sözle ifade etmektedirler.

Dürtmek: Facebook adlı sosyal medya uygulamasında bir kişiyi yoklamak, ona varlığını hatırlatmak amacıyla gönderilen bir çeşit bildirimdir. Bu sözcük, gençlerin konuşma dilinde Türkçe sözlükteki ilk anlamından uzaklaşıp sosyal medyadaki kullanım amacını çağrıştıracak şekilde kullanılmaya başlamıştır.

Efso: Efsane kelimesinin kısaltılmış şeklidir. Bu kısaltma, önceleri sadece internet ortamındaki yazışmalarda beğeni ifadesi olarak kullanılırken şimdilerde sözlü dile de yansımıştır.

Engel Yemek: Günümüzgençlerinin teknoloji kullanma alışkanlıklarının yetişkinlerden çok farklı olduğundan ve bu doğrultuda görgü kurallarının hızla değiştiğinden bahsetmiştik. Gençler, aralarında çıkan en küçük anlaşmazlıkta WhatsApp adlı mesajlaşma uygulamasındaki engelleme özelliğini kullanarak iletişimi kapatmaktan çekinmemekte hatta bu durumu  “foton gitti?” şeklinde şaka yollu ifade etmektedirler. “Engel yemek” bu gibi durumlar için kullanılan bir kalıp ifadedir.

Error Vermek: Bilgisayarda bir sorun olduğunda uyarı şeklinde karşımıza çıkan “error” ifadesiyle “vermek” fiilinin “yardımcı eylem” görevinde  kullanılması sonucu bir çeşit birleşik fiil oluşmuştur. Bu kalıp  sözlü dilde “hata yapmak, kalakalmak” gibi durumları anlatmak için kullanılır.

Fail:İngilizcede “başarısız olmak” anlamındaki bu fiil, günlük dile “yanlış, saçma, uygunsuz veya yersiz bir davranış”ı anlatan bir ifade olarak yerleşmiştir.

Örnek:
-Ben Selin’in doğum gününün ne zaman olduğunu biliyorum ya.
-Ne zamanmış?
-4 Haziran.
-Al işte fail!  Beşinde doğmuş kız!

Fail Olmak: Yukarıda açıklanan sözcük, “olmak” yardımcı eylemiyle kalıplaşmak yoluyla “fail olmak” şeklinde bir çeşit birleşik fiil oluşturmuştur. “Saçma ve uygunsuz şekilde yakalanmak” anlamında kullanılmaktadır.

Fake Atmak: Yabancı kaynaklı bir sözcüğün Türkçe bir fiille kalıplaşması yoluyla oluşmuştur. Sözcük dizinimizde bu yolla oluşmuş fiil grupları çoğunluktadır. Bu fiil “kandırmak” anlamında kullanılır.

Fame: İngilizcedeki anlamına uygun olarak sosyal medya yoluyla yayılmış ve günlük konuşmalara “popüler, meşhur” anlamında geçmiştir.

Örnek:
-………’ yı tanımıyor musun?
- Yo, tanımıyorum.
-Nasıl ya?! Son attığı videodan sonra fame oldu çocuk.

 Flood Atmak: “Flood” internet dünyasında farklı anlamlara gelmektedir, “flood” kelimesi,  kısa zamanda fazla sayıda bağlantı kurarak siteye zarar verme anlamını taşır. İnternetteki sohbet ortamında ise aynı mesajı tekrar tekrar veya boş mesajları sık sık göndererek sohbet ortamının bozulması olarak tanımlanabilir. Fakat forum ortamlarında “flood”un biraz daha değişik bir açıklaması vardır. Forum sitelerinin mantığı beraber konuşmak, bazı fikirleri tartışmak vs. üzerine kurulan mesajlaşma sistemleridir. [35] Bu eylem günlük konuşmalara henüz çok yansımamış, internette gerçekleşen bir durumu betimlemek için kullanılmaktadır. Kıcaca “sanal ortamda yazı yazarken bir kelimeyi/harfi/sembolü defalarca kullanmak” olarak açıklanabilir.

GG: (İng. Good game) İnternet ortamında “iyi oyunlar” anlamına gelen bu sözcük konuşma dilinde “iğneleme” amaçlı kullanılmaktadır.

Gm: (İng. Good morning) Günaydın.

Gn: (İng. Good night) İyi geceler.

Görüldü Atmak: Whatsapp, messenger gibi mesajlaşma uygulamalarında karşı tarafın mesajı okuduğuna dair “görüldü” ifadelerinin yer almasıyla gençler arasında “görüldü atmak” ve “görüldü yemek” gibi söz kalıpları oluşmuş vesosyal ortamda atılan bir mesajı karşıdaki kişinin görmesi fakat  cevap vermemesi” durumunu tarif etmek için kullanılmıştır.

Hb: Hoşbulduk.

Hg: Hoşgeldin.

Ho: Hayırlı olsun.

Hortlatmak: İnternet ortamında eski kalmış bir gönderiyi tekrar ön plana çıkarmak demektir.

İfşalamak: Herhangi gizli bir şeyi, açığa çıkarma, yayma” anlamındaki bu sözcük, günümüzde bir çeşit anlam iyileşmesine uğramış gençlerin kendi aralarında şakalaşmak amacıyla birinin gizlice fotoğrafını çekip internette paylaşması anlamında kullanılmaya başlamıştır.

İg: İyi geceler söz grubunun kısaltılmış halidir.

“İnş cnm yaa”: “İnşallah canım ya” söz kalıbının kısaltılmış hali bugün sözlü dile bu şekliyle  yansımış durumdadır.

Kasmak: Sözlükte1.Boyunu ya da enini kısaltmak, asılarak germek."Yavaşlatmak için atın yularını kasmak gerekmişti" 2.Daraltmak. "Eteğin belini biraz kasın" 3.Mec.Baskı altında tutmak."Oğlunu kasmak istemiyordu ama onun gidişini de hiç beğenmiyordu"4.Bir afet, çok zarar vermek. "Rüzgâr ekinleri kasıp kavurmuş"5. Bir zalim, baskı yaparak ya da acımasız davranışlarla bir topluluğu ezmek. "Timur’un Anadolu’yu kasıp kavurduğu söylenir" [36] gibi anlamları bulunan bu fiil son zamanlarda sosyal medyada yepyeni bir anlam kazanmıştır. Bu fiil “ego kasmak, sevap kasmak, YGS kasmak, matematik kasmak, prim kasmak” örneklerinde olduğu gibi  çeşitli isimlerin yanına getirilerek yardımcı eylem görevinde kullanılmaya başlamıştır ve söz kalıbına “herhangi bir şeyi yapmak için kendini zorlamak” anlamını katmaktadır. Fiilin bu şekilde anlam değişmine uğramasının çıkış noktası kesin olarak bilinmemekle birlikte; bilgisayarlara çok yüklenildiği zaman makinanın  çalışmakta zorlandığını ifade etmek için “bilgisayar kasıyor”  veya internetin yoğun olması sebebiyle bağlantının zayıf olduğunu anlatmak için “internet kasıyor” gibi “zorlanma sebebiyle yavaşlamak” anlamındaki argo kullanımların bu değişime yol açmış olabileceği kanısındayız.

KB:“Kusura bakma” söz grubunun kısaltılmışıdır.

Kicklemek: “Counter –Strike” oyunu sayesinde yayılmış bu sözcük “yumruklamak” anlamına gelir. Gençler arasında bu sözcük “bir kişiyi bir süreliğine sanal ortamdaki oyundan uzaklaştırmak” anlamında kullanılmaktadır.  Yabancı kaynaklı bir sözcük köküne Türkçe yapım eki getirilerek oluşmuş bu  sözcüğün “kicklenmek” şeklinde edilgen hali de mevcuttur. 

Klavye Delikanlısı (Olmak):Bilgisayar başında oturduğu yerden sosyal medyada düşüncelerini ifade ederken cesur olmak ancak bunu günlük hayatına yansıtamamak anlamında kullanılır.

Like Atmak: Facebookta yer alan bir paylaşımı beğenmek anlamına gelen bu ifade, sözlü dile  İngilizce- Türkçe karışımı bir fiil grubu oluşturarak yerleşmiştir ve  “beğenmek” anlamında kullanılmaktadır. Kimi zaman “like” sözcüğüne Türkçe –lA isimden fiil yapım ekinin getirilmesiyle oluşan “likelamak” sözcüğü de kullanılmaktadır. Ayrıca gençler arasında like tuşuna sürekli basmak “like’a yüklen” , “like’a çök” şeklinde fiil kalıplarıyla ifade edilmektedir.

LOL: İngilizcedeki "Laugh Out Loud" bütünlemesinin baş harflerinden oluşan bir kahkaha kelimesidir.Çoğunlukla oyun sunucularında ve sanal sohbet ortamlarında kullanılan bu kısaltma “yüksek seske kahkaha atmak” anlamına gelir. [37] Bu ifade gençler arasında “yüksek sesle gülmek” anlamına gelecek şekilde sözlü dile  yansımıştır.

Nbr: Naber.

Np: (İng. No problem) Sorun yok.

Noob: Ezik anlamındaki yabancı kökenli kelimedir.

Normie:Her gün karşılaşabileceğiniz, sosyal medyayı aktif bir şekilde kullanan, ana akım medyayı benimsemiş, o an ne popülerse ona inanan, yapan, dinleyen pek  özgünlüğü olmayan tipleri tanımlayan ifadedir.[38] Gençlerin dilinde standartlara/normlara uygun anlamında kullanılan kelimedir.

New Olmak: İngilizce karşılığı “modern, yeni, keşfedilmemiş, acemi, taze” olan bu sözcük önceleleri internetteki gruplara yeni katılan kişiler için kullanılmış, zamanla “acemi olmak” anlamında konuşma diline yansımıştır.

OMG: (İng. Oh my God!) Aman Tanrım!

Online/Offline Olmak: Önceleri internet ortamında çevrimiçi olduğunu ifade eden bu söz, şimdi birinin ortamda bulunduğunu ifade etmek için kullanılmaya başlamıştır. Örneğin “Sınıfta online oldu” gibi, fazla sık olmasa da “offline” da benzer şekilde kullanılmaktadır.

Old: İngilizce karşılığı “bayat, eski, köhne, eskiden kalma” olan bu kelime internetteki yazışma ortamlarında eskilerle dalga geçme amaçlı kullanılmıştır, söz gelimi geçmiş yıllardan kalma bir şarkı ya da video paylaşıp “bunu hatırlayan olddur” şeklinde etiketler yapılmış, zamanla bu ifade konuşma diline de yansımaya başlamıştır.

Panpa: “Yakın arkadaş” anlamında kullanılan bu sözcüğün “İnci Sözlük” adlı site kullanıcıları tarafından üretildiği iddia edilmektedir. Sözcüğün oluşum sürecinin şöyle olduğu tahmin ediliyor: Öncelikle kan kardeş söz grubunun ilk harflerinden oluşan kanka kısaltması kullanılmaya başlanmış, ardından söz konusu site kullanıcıları bu sözcüğü “qanqa” şeklinde yazmaya başlamış ve son olarak “panpa” sözcüğü doğmuştur.  Ancak bu tahminleri kesin olarak doğrulamak  pek mümkün değildir.  

Ponçik:  “Ponçik nedir?” sorusu aslında bu kelimeyi bilmeyen birçok gencin merak ettiği bir sorudur. Ponçik kelimesini genç kızlar ve erkekler birbirleriyle konuşurken ya da yazışırken kullanmaktadır. Ponçik genç bireylerin deyimine göre “sevimli” demektir. Bu kelimenin aslında hiçbir sözlük anlamı yoktur. Türk Dil Kurumu (TDK) ponçikle ilgili herhangi bir tanım yapmamıştır. Arama motoruna “Ponçik nedir TDK” yazarsanız hiçbir sonuç alamazsınız. Ponçik kelimesi tamamen gençlerin oluşturduğu anlamsız bir kelimedir. Fakat ponçik Polonya kültüründe bir tatlı türüdür. Ponçik tatlısı el büyüklüğünde üstünde pudra ve içinde kakao, reçel ya da krema olan bir tatlıdır. Rusya ve Ukrayna gibi ülkelerde yapılıp sıkça tüketilmektedir. Ülkemizde de el yapımı unlu kurabiye olarak bilinmektedir.[39] Gençlerin sözlü dilinde “sevimli, neşeli, şakacı” gibi anlamlara gelecek şekilde kullanılabilen bu sözcüğün “ponçiklenmek” şeklinde fiil hali de mevcuttur. Bu fiili  kısaca “şakaya maruz kalmak” şeklinde açıklayabiliriz.

Popi: Popülerin kısaltılmışıdır,internet ortamında sayıca çok takipçisi olmak, bu yolla  popüler olmak anlamında kullanılır. Örnek: “Popi misiniz?”

Postlamak:Post, bir web sitesi içerisinde veya forumda yazılıp yayınlanmış olan gönderilerin her birine verilen isimdir. Genellikle forum siteleri içerisinde kullanılan ve forum jargonu içerisinde sıklıkla yer verilen “Post” ile söylenmek istenen şey bir diğer kullanıcının forum üzerinde herkese açık şekilde göndermiş olduğu mesajdır. [40] İngilizce “post” sözcüğüne Türkçe isimden fiil yapım eki olan –lA eklenmesiyle oluşan “postlamak” fiili gençler arasında “göndermek” anlamıyla kullanılıyor.

Pro: Profesyonelin kısaltılmışıdır. Önceleri bu sözcük çevrimiçi oyunlardaki profesyonel oyuncular için kullanılırken son zamanlarda konuşma diline övünme anlamında bir sözcük olarak yansımaya başlamıştır.

Random (Atmak) : İnternet ortamında harflere rastgele basılarak oluşturulan kahkaha ifadesidir.  Bu eylem “random atmak” şeklinde bir fiil kalıbıyla ifade edilmektedir.

Retweet (Etmek):Twitter gönderisine verilen ad olan “tweet” kelimesinden gelir. Retweet etmek, bir tweeti tekrar yayınlamak demektir.

Ref:Referans sözcüğünün kısaltılmış halidir. Bir kişiye referans olma, onu tanıdığını onun güvenilir biri olduğunu anlatmak için kullanılır.

Rez Almak: “Rezerve” kelimesinin kısaltılmış halidir.Bir ifadenin/kelimenin meşhur olma potansiyeli olduğunu anlatan ifadedir. “Rez almak” fiil grubu internetteki bir gönderi için “bu popüler olmadan önce de ben buradaydım” anlamında kullanılan bir ifadedir. Gençler internet ortamında örneğin “rez alın burası değerlenecek” şeklinde şakalar yaparken zamanla bu ifadeyi günlük konuşmalarına yansıtmışlardır.

RIP:Genellikle Hollywood filmlerinde ya da sosyal medya konuşmalarında sıkça karşılaştığımız bir kısaltmadır. “Rest In Peace”, Türkçesi "huzur içinde yat" demektir. Rest kelimesinin anlamı "dinlenmek", peace kelimesinin anlamı ise "barış" demektir. Buradaki yatmak anlamı ölü olarak yatmaktır.[41] Gençler bu kısaltmayı bir iş umdukları gibi olmazsa veya bir iş rast gitmezse kullanmaktadır.

ROFL:(İng. Rolling on the floor) Yerde yuvarlanma anlamında gelen gülme ifadesidir. Gençler bir gönderiyi çok beğendikleri zaman bu ifadeyi tercih etmektedir.

Role Play: “Role Play/ing, –Rol Yapma”, Türkçe karşılığı “canlandırma”dır, günümüzde birçok oyuncu tarafından beğenilerek uzun süreler boyunca oynanan en çok tercih edilen oyun türündendir. İster masa üstünde olsun ister bilgisayar ekranında oyun oynanan süre içinde o karakterin kişiliğine bürünüyor olmak kişinin hayal dünyasını geliştirir. [42] İnternet oyunundan yayılan bu ifade sözlü dilde “taklit etmek” anlamında kullanılır.

SA:Selamın aleyküm.

Sayko:Psikopat, ruh hastası demektir. İngilizce kökenli "Psychopath" kelimesinin kısaltması olan "Psycho" nun Türkçe karşılığı olarak kullanılır. [43] Gençler arasında “Eğlenceli, komik, sıradışı,  aynı zamanda da çılgın insan” anlamında bir sıfat olarak yerleşmiştir.

Shiplemek: Buradaki “ship” İngilizcedeki “ilişki” anlamına gelen “relationship” sözcüğünün kısaltılmasıdır. İngilizce sözcüklere Türkçe yapım ekleri getirilerek yeni sözcükler türetilmesi  internet ortamında çok rastlanan bir durumdur.“Shiplemek” kelimesi gençler arasında “yakıştırma” anlamına gelir. Başlangıçta bir ünlüyle kendini yakıştırmak anlamında kullanılan bu sözcük şimdi genel anlamda çevredeki iki kişinin birbirine uygun görülmesi anlamında yaygınlaşmıştır.

Slm:Selam.

SS Almak:  “Screen shot” sözcüklerinin baş harflerinin kısaltmasından oluşan bu kalıp, gençlerin diline “ekran fotoğrafı almak” anlamında yerleşmiştir.

Stalklamak: Stalk, sosyal medya platformlarında bir kişinin bir başka kişiyi sosyal medya hesaplarında araştırması, gözetlemesi, paylaşımlarını incelemesi anlamını barındırıyor. “Stalklamak nedir?” sorusunun cevabı da açıklamadan anlaşılacağı gibi, stalk işinin yapılması olarak nitelendiriliyor. Sürekli bir başkasını stalklayan kişilere de “stalker”, yani bu gözetleme, inceleme işlemlerini gerçekleştiren kişi anlamı yükleniyor. [44] İngilizce “gizlice sokulma” anlamına sahip olan “stalk” sözcüğüne Türkçe isimden fiil yapım eki getirilerek türetilmiş olan “stalklamak” sözcüğü gençler arasında “birisini veya bir şeyi internet üzerinden gizlice araştırmak” anlamında kullanılan bir fiildir.

Spoiler Vermek:  Spoiler, "bir şeyin değerini veya miktarını azaltan ya da tamamen yok eden" anlamına gelmektedir. Bir medya terimi olarak kullanılan spoiler, bir eserin konusu veya detayları hakkında bilgi veren; eser okunmadan, dinlenmeden veya izlenmeden önce öğrenilmesi durumunda alıcının eser ile ilgili düşüncelerini veya alacağı hazzı etkileyebilecek açıklama veya ipucudur. [45] İngilizce “bozmak”, “mahvetmek” anlamları içeren bir fiil olan “spoil” sözcüğünden ortaya çıkmış olan “spoiler”,  gençler arasında “spoiler vermek” kalıbı içerisinde  “kitap, dizi, film vb. hakkında ipucu vermek, sonunu söylemek” anlamına gelecek şekilde kullanılmaktadır. Bu sözcükle oluşmuş bir diğer kalıp ise “spoil yemek” , internet ortamında takip ettiği film, dizi, kitap vb. ile ilgili heyecanı kaçırabilecek bir bilgiye rastlamak anlamına gelmektedir.

Story Atmak: İnstagram, snapcaht gibi sosyal medya uygulamalarının hikayeler bölümünde fotoğraf paylaşmak.

Şukulamak:Başkası tarafından yazılan yazılara “+ vermek” anlamındadır. Gerçekte sözcük "şukela" terimidir bazı sözlük sitelerinde kelime kısaltılmış ve "şuku" olarak kullanılmaktadır. "Çok güzel, çok iyi, katılıyorum, destekliyorum, hoş" gibi anlamlara gelmektedir.[46] Bu sözcük gençler arasında “incisözlük” adlı sosyal platformda kullanılmaya başlamıştır,  başlangıçta “beğeni” anlamına gelen isme Türkçe isimden fiil yapım eki olan  –lA getirilerek “şukulamak” şeklinde kullanımı yaygınlaşmıştır.

Tbt:(İng. Throwback Thursday) İngilizce “Gerileme” anlamına gelen bu ifade “instagram” adlı ilginç fotoğrafları paylaşım amaçlı  sitede ortaya çıkmış bir tür akımdır. Önceden çekilmiş bir fotoğrafı veya önceye ait bir gönderiyi paylaşırken kullanılır.

Thx: (İng. Thanks) Teşekkürler.

Thug Life:“Thug life”kelime anlamı olarak Türkçe“haydut hayatı” anlamına gelmektedir.

 Sembolleri sigara ve gözlüktür. Thug life ortaya çıktıktan sonra büyük patlama yaşadı ve kişiler videolarda bunu sık sık gözlük ve sigara sembolleri ile kullanmaya başladılar. Bazen bir keçiye, bazen bebeklere, bazen yaşlılara bu sembolleri yerleştirerek akımın yayılmasını sağladılar. Hatta Thug life videosu yapabilmek için bir Android programı bile var. Thug Life öncelikle yeni değildir ve yurtdışında uzun zamandır gayet popülerdi. Bu internet fenomeni ülkemizdeki sosyal medya kullanıcıları arasında yenice yayılmaya başlayan bu akımın mimarı ünlü rap şarkıcısı 2pac Shakur'dur. 2pac'in hem Thug Life adında bir albümü vardır hem de bu iki kelimeyi vücuduna dövme olarak yaptırmıştır 2pac. Thug Life aslında tek başına anlamlı görünse de  asıl anlamı açılımdadır ve açılımı; ''The Hate U Give Little Infants, Fuck Everybody''dir. Türkçesi; ''Çocuklara verdiğiniz nefret herkese bela olur'' Böyle öğüt, isyan karışımı bir akım olarak çıkan Thug Life şu anda tüm dünyada komik videolar hazırlanması için kullanılıyor. Kendi sosyal medyamız da dünya internetinde var olan her konuyu ülkemizin gündeminde kullanmaktan geri kalmıyor. Komik videolar hazırlanmaya ve çeşitli sosyal medya platformlarında özel sayfalar açılarak veya bireysel profillerden paylaşılmaya başlandı. [47] Açıklamadan anlaşılacağı gibi internet ortamında bir çeşit akım olarak ortaya çıkan bu ifade, günümüz gençleri arasında üstünlük tasladıkları durumları betimlemek için kullanılmaktadır.

Tilt Olmak: Sözlü dilde “sinirlenmek” anlamında kullanılan bu söz öbeği, internet üzerinde oynanan oyunlarda başarısız olunca “normalde oynadığından daha başarısız oynamak” anlamında kullanılmış, daha sonra sözlü dile yansımıştır.

Trip Atmak: Makineler uyarı verdiğinde karşımıza çıkan İngilizce “trip” sözcüğünün “hata” anlamı vardır. Günümüz gençleri kendi aralarında bu sözcüğe “atmak” eylemini ekleyerek “trip atmak” şeklinde bir kalıp söz oluşturmuşlardır. Bu kalıbın anlamı ise makinelerin verdiği uyarı sisteminden çok da farksız değildir. Şöyle ki gençler birinde (genellikle flört ettikleri kişilerde) kendilerince bir hatalı davranış gördüklerinde bunu onunla açıkça konuşmayıp “peki” “tamam” gibi kısa cevaplarla geçiştirerek bir sorun olduğunu dolaylı olarak belli etme etme yoluna gitmektedir. Sergiledikleri bu davranışlara ise “trip atmak” adını takmışlardır.

Trigger Olmak/Triggerlenmek: Kelime anlamı “tetiklenmiş” demektir. Köken olarak tetikleyiciyle etkileşimde bulunulduğunda travmatik bir olay ya da durumun hatırlanılması, hassas olunan bir şeyle karşılaşılması halinde ortaya çıkabilen durum, genel olaraksa birinin ya da birileninin bam teline dokunan şeyler karşısında içinde bulunduğu durum, günlük hayatta bazı insanlar “kayışı fena kopardık” argo sözüne yakın bir anlamda internette yayılan bu söz grubunu kullanmaktadır. [48]

Troll/Trollemek: Troller aslında mitolojik varlıklar. İskandinavya folklorunda genellikle dev ya da cüce olarak resmedilen, mağaralarda yaşayan efsanevi, çirkin yaratıklar olan Troller, modern çocuk hikâyelerinde genellikle köprülerin altında bekleyen, yolcuları çeşitli işlerle oyalayan veya haraç kesen karakterler olarak anlatıldılar. Öte yandan “Trol” adı verilen ve balık sürülerini yakalamak için kullanılan bir ağ atma yöntemi de var. İşte her iki tarif de aslında internette huzur bozan, yoktan yere sıkıntı yaratan, başkalarını tuzağa düşüren kullanıcıları tanımlayan bir sıfat haline geldi.

Bu tanımlama ilk olarak Wikipedia sayfalarına bilgi girmeye çalışan kullanıcıları kasten engelleyen, bilgileri çarpıtan kullanıcılar için kullanılmaya başlanmış. Her ne kadar, tam olarak ne zaman kullanılmaya başladığı  kesin olmasa da, en yakın tahmin bu. Zamanla hızla yayılan sosyal medya iletişimi Troller için de bir "haz" kaynağı haline geldi. Aslında “Trollemek” olarak adlandırılan her durum, bir nevi sosyal internet ahlakına karşı hukuk ihlali olarak da tanımlanabilir.

Troll’ün kesin bir tanımının altını çizmek mümkün değil. Çünkü bir disiplini yok. Herhangi bir kitaba da uyması gerekmiyor. Trollemek doğası gereği her türlü şekilde düzeni bozabilen bir davranış biçimi haline dönüşebiliyor. Bundan dolayı “bunu yapmak trollemektir” gibi kesin bir tanım koymak mümkün olmuyor. İnternet camiasında her şey trollenebilir. Yorumlar, tartışmalar, günlük haberler, videolar hemen her şey bu saldırılardan nasibini alabiliyorlar. Ancak trol eyleminin en yoğun olduğu yerler yoğun sosyal medya tartışmalarının yapıldığı tartışma öbekleri olarak gösterilebilir. Bu zihniyete sahip kişiler tartışmaların seyrini kolayca değiştirebilir, konuları saptırabilir ve tartışmalar çıkartarak keyiflenebilir. [49] İnternet ortamında ortaya çıkan bu tabir günümüz gençleri arasında “doğru olmayan bir şeyi ortaya atmak, kandırmak, şaka yapmak” anlamına gelecek şekilde konuşma diline yansımıştır.

Tt Olmak: İngilizce ‘Trend Topic’in kısaltılmışıdır. “Twitter” adlı özlü sözleri paylaşma amaçlı sitede ortaya çıkan terim,  “yazılan gönderinin tutması, favori başlık olması” anlamına gelmektedir.

Up: Sosyal medya ortamında bir gönderiyi/paylaşımı üst sıralara taşımak, görünür kılmak için yapılan yorumdur.

Vlogger:Vlogger, “Video-logger” kelimesinin kısaltılmış halidir. “Video-logger” ise, videolar oluşturan kişi manasına gelir. Vlogger'lar; Blogger'lar ile aynı işi yaparlar fakat içeriklerini yazmak yerine, kamera karşısına geçerek üretirler. Günümüzde en popüler Vlog kanalları YouTube'dadır. [50]

Youtuber:  Bir internet sitesi olan  “youtube” için video çekerek kendilerine ek bir kazanç sağlamaya çalışan kişiler. Bazı kimseler bu işi profesyonelce yaparak çok büyük paralar kazanmaya başlamıştır böylece youtuberlık gençler arasında bir meslek olarak görülmeye başlamıştır.

Sonuç ve Öneriler
Teknolojinin günlük hayatımızda önemli bir yer kapladığının farkındayız. Bu durumun önüne geçilemez olsa da  olumlu ve olumsuz etkilerini belirlemek gerekir. Akıllı telefonlarımız sayesinde her fırsatta göz gezdirdiğimiz sosyal medya hesaplarımız bize binlerce habere anında ulaşma imkanı sunarken hiçbir denetimden geçmeyen yazılı metinlere maruz kalmamıza da neden olmaktadır. Kişisel bloglar, forumlardaki bilgi paylaşımları veya  tanınmış kişi şeklinde açılan sayfalarda dileyen dilediği biçimde duygu ve düşüncelerini okuyuculara sunmaktadır. Bu hem sınırsız bir özgürlük ortamında bilgi paylaşma imkanı sunmakta hem de birtakım kişisel dil kullanımlarının oluşmasına ve yayılmasına sebep olmaktadır.

Bir zamanlar evin baş köşesinde olan televizyonların yerini son yıllarda aile bireylerinin kişisel olarak sahip olduğu akıllı telefonlar, tabletler ya da diz üstü bilgisayarlar almıştır.  Özellikle genç yaştaki insanlar televizyon yerine internette ilgili sitelerden kendi seçtikleri videoları seyretmekte, gazete yerine kendi takip ettikleri blog yazarlarını okumaktadırlar. Hal böyle olunca hiçbir denetimden geçmeyen sözlü ve yazılı dilsel öğeler gençler arasında hızla yayılmaktadır. Yetişkin ve iyi eğitim almış bir birey, bu bilgi kirliliği içinde doğruyu yanlışı ayırt edebilecek durumdadır ve bu kanallardan edindiği bilgileri kendi akıl süzgecinden geçirebileceği gibi, yeni ve uydurulmuş bir kelimeyi de kolaylıkla diline katmayacak, anlamını bilse bile günlük hayatında bu sözcükleri kullanmayacaktır. Ancak gençler için durum böyle olmayabilir. Bu kelimeleri kullanmanın dili bozduğu bilincine sahip olmayan bir genç birey, internet ortamındaki yazılı metinleri -eskiden kitapların ve gazetelerin olduğu gibi- “basılmış metin”  olarak gördüğünden buradaki ifadeleri kabul görmüş olarak algılayabilir ve bunları günlük konuşma dilinde  kullanmanın yanlış olduğunu düşünemeyebilir; ayrıca bu kelimelerle konuştukları zaman  kendilerini özel ve farklı hissetmek, yetişkinlerin kendilerini anlayamaması gibi ikincil kazançlara da sahip olacaktır. Sonuç olarak gençlerin okuduğu metinler üzerinde -basılmış olsun ya da olmasın- daha fazla denetim olmalı, gençlerin internet yoluyla oluşturdukları ve yaydıkları bu gençlik argosu konusunda bilinçlenmeleri sağlanmalıdır.

Dipnot:

[1] Mehmet Aksüt- Zekeriya Batur- Tülin Avşar, “Sanalca, Sanal Odalarda (İnternet) İletişimve Türkçe”, Akademik Bilişim Konferansında sunulmuş bildiri,Pamukkale Üniversitesi, Denizli 9-11 Şubat 2006, s.1-7

[2] Guy Merchant, “Teenagers in cyberspace: an investigation of language use and language change in internet chatrooms” Journal of Research in Reading, 24 (3), 2001s. 293-306

[3] Hamza Çakır- Hakan Topçu, “Bir iletişim dili olarak İnternet”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (2), Erciyes 2005, s. 71-96.

[4] Havva Yaman – Yavuz Erdoğan,  “İnternet Kullanımın Türkçeye Etkileri: Nitel Bir Araştırma”, Journal of Language and Linguistic Studies,Vol. 3, No.2, 2007, s. 237-249

[5]Tuncer Öner, “Bilişimde Özenli Türkçenin Önemi” Bilişim ve Bilgisayar MühendisliğiDergisi, 1 (1), İstanbul 2006, s.1-6

[6] Cenk Akbıyık- Adnan Karadüz-S.Sadi Seferoğlu, “Öğrencilerin İnternet Ortamında Kullandıkları Yazılı Sohbet Dili Üzerine Bir Araştırma,Bilig, 64, Ankara 2013, s.1-22

[7] Tahir Tahiroğlu - Faruk Yıldırım,İnternette Türkçe Kullanımı Sorunları, Türkçenin Çağdaş Sorunları (Haz. Gürer Gülsevin), Gazi Kitabevi, Ankara 2006 s.377

[8]Günay Karaağaç, Dil Bilimi Terimleri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2013 s.148

[9] Age, s.149

[10] Age, s.148-149

[11]Doğan Aksan, Doğan, Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim I, Türk Dil Kurumu, yayın no 439,Ankara1979, s.83-90

[12] Nurettin Demir, “Dil ve Varyasyon”, Türk Dili, Yazılı ve Sözlü Anlatım, (Ed. Nurettin Demir, Emine Yılmaz), Ankara 2009  s.15-23.

[13] Ahmet Topaloğlu, Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü, Ötüken, İstanbul 1989 s.120 

[14] Zeynep Korkmaz,  Gramer Terimleri Sözlüğü,Türk Dil Kurumu, yayın no. 575. Ankara 1992 s.119

[15] Nurettin Demir, “Türkiye'de Özel Diller”,  Yeni Türkiye43, Türkoloji ve Türk Tarihi Araştırmaları Özel Sayısı I, 2002 s.422-428.

[16] Berke Vardar, Nüket Güz, Emel Huber, Osman Senemoğlu, Erdim Öztokat, Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Multilingual,İstanbul 2002 s.157

[17] Demir, age, s. 422

[18] Faruk Yıldırım, “Teber Dili,” Kültür Tarihimizde Gizli Diller ve Şifreler, (Ed. Emine Gürsoy- Naskali, Erdal Şahin), Picus Kitabevi, İstanbul 2008, s.52-76.

[19] Faruk Yıldırım, “Derleme Sözlüğü’ndeki Gizli Dil Verileri Üzerine”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or TurkicVolume 7/4,  Ankara 2012 s.565-578

[20]Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, TDK Yayınları, Ankara 2005 s.384

[21]Musa Çiftçi, “Argonun Niteliği ve Argoya Bakış Açımız”, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi  Journal of Turkish World Studies,au. VI, Sayı 2, İzmir 2006 Sayfa:297-301

[22] Agm, s.297

[23]Ali Murat Kırık, “Sosyal Medyada Gençlerin Dili Kullanımı ve Yozlaşma Problemi”, İnternational Symposium on Language and Communication: Research Trends and Challenges(ISLC), İzmir2012 s. 1025

[24]Akbıyık, agm , s.15

[25] Kerime Üstünova, “Üniversite Öğrencilerinin Argoya Bakışı”, Türk Dili, 2. 594,Haziran,  Ankara 2001 s.697-700

[26]Çelikel, Sibel, “İnternet ve Sosyal Medya Kullanma Alışkanlıklarının Gençlerin Dil Tutumları Üzerindeki Etkileri” , Türk Dili Kurumu “Dilimiz Kimliğimizdir” konulu makale yarışması il birincisi, 2017 (dereceye giren eserlerin kitabı basım aşamasındadır)

[27]https://www.uludagsozluk.com/k/afk/(15. 07.2017)

[28]http://www.aorhan.com/googleda-1-ne-demek-6186.html(15. 07.2017)

[29]http://www.lafsozluk.com/2010/12/ban-nedir-banlamak-ne.html(15. 07.2017)

[30]https://onedio.com/haber/sizi-oldugunuzdan-cok-daha-yasli-gosteren-13-guzellik-hatasi(15. 07.2017)

[31]https://onedio.com/haber/turkiye-de-cosplay--257674(19.04.2018)

[32] https://eksisozluk.com/cringe(15. 07.2017)

 [33]http://www.nedir.com/diss-atmak(15. 07.2017)

[34] http://www.nedir.com/drop(15. 07.2017)

[35]http://ciranic.blogcu.com/flood-nedir-flood-ne-demek(15.07.2017)

[36]https://www.google.com.tr/search(15. 07.2017)

[37] http://www.nedir.com/lol(15. 07.2017)

[38] https://eksisozluk.com/normie--5166701(15. 07.2017)

[39] http://www.topukluhaber.com/poncik-ne-demek(15. 07.2017)

[40]https://nedirblogu.wordpress.com/2016/03/15/post-nedir(15.07.2017)

[41] https://www.nedir.com/rip(18.04.2018)

[42]https://www.wattpad.com/54200100-rp-yapma-kilavuzu-role-playing-ne-demek(19.04.2018)

[43]http://www.nedirnedemek.com/Sayko-nedir-Sayko-ne-demek (15.07.2017)

[44]https://www.cnnturk.com/teknoloji/stalklamak-nedir (15.07.2017)

[45] http://www.nedir.com/spoiler (15.07.2017)

[46] http://www.nedir.com/şuku (15.07.2017)

[47] http://www.nedir.com/thug-life  (15.07.2017)

[48] https://eksisozluk.com/triggered--5164811(15.07.2017)

[49]https://blog.tamindir.com/trol-nedir-kim-nasil-trollenir-siz-bir-troll-musunuz_14126 (15.07.2017)

[50]https://www.sozcu.com.tr/2017/teknoloji/youtuber-ve-vlogger-ne-demek-nasil-youtuber-ve-vlogger-olunur-ne-yaparlar/(19.04.2018)

Kaynakça

  • AKSÜT, Mehmet- Zekeriya Batur - Tülin Avşar, “Sanalca, Sanal Odalarda (İnternet) İletişimve Türkçe”, Akademik Bilişim Konferansında sunulmuş bildiri,Pamukkale Üniversitesi, Denizli  9-11 Şubat 2006 s.1-7
  • MERCHANT, Guy, “Teenagers in cyberspace: an investigation of language use andlanguage change in internet chatrooms”, Journal of Research in Reading, 24 (3), 2001,s. 293-306
  • ÇAKIR, Hamza- Hakan Topçu,  “Bir iletişim dili olarak İnternet”,Erciyes ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (2), Erciyes 2005,s. 71-96.
  • YAMAN Havva – Yavuz Erdoğan,  “İnternet Kullanımın Türkçeye Etkileri: Nitel Bir Araştırma”, Journal of Language and Linguistic Studies,Vol. 3, No.2, 2007,s. 237-249
  • ÖNER Tuncer, “Bilişimde Özenli Türkçenin Önemi” Bilişim ve Bilgisayar MühendisliğiDergisi, 1 (1), İstanbul  2006, s.1-6
  • AKBIYIK, Cenk- Adnan Karadüz-S.Sadi Seferoğlu, “Öğrencilerin İnternet Ortamında Kullandıkları Yazılı Sohbet Dili Üzerine Bir Araştırma,Bilig, 64, Ankara 2013,s.1-22
  • TAHİROĞLU, Tahir - Faruk Yıldırım, İnternette Türkçe Kullanımı Sorunları, Türkçenin Çağdaş Sorunları (Haz. Gürer Gülsevin), Gazi Kitabevi, Ankara 2006
  • KARAAĞAÇ, Dil Bilimi Terimleri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2013
  • AKSAN, Doğan, Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim I, Türk Dil Kurumu, yayın no 439, Ankara1979
  • DEMİR, Nurettin, “Dil ve Varyasyon”, Türk Dili, Yazılı ve Sözlü Anlatım,(Ed. Nurettin Demir, Emine Yılmaz), Nobel, Ankara 2009 
  • TOPALOĞLU, Ahmet, Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü, Ötüken, İstanbul 1989.  
  • KORKMAZ, Zeynep, Gramer Terimleri Sözlüğü,Türk Dil Kurumu, yayın no. 575. Ankara 1992
  • DEMİR, Nurettin, “Türkiye'de Özel Diller”,  Yeni Türkiye43, Türkoloji ve Türk Tarihi Araştırmaları Özel Sayısı I, 2002 s.422-428.
  • VARDAR, Berke, Nüket Güz, Emel Huber, Osman Senemoğlu, Erdim Öztokat Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Multilingual,İstanbul 2002
  • YILDIRIM, Faruk , “Teber Dili,” Kültür Tarihimizde Gizli Diller ve Şifreler, (Ed. Emine Gürsoy- Naskali, Erdal Şahin), Picus Kitabevi, İstanbul 2008,
  • YlLDIRIM, Faruk, “Derleme Sözlüğü’ndeki Gizli Dil Verileri Üzerine” Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or TurkicVolume 7/4,  Ankara 2012 s.565-578
  • TÜRK DİL KURUMU, Türkçe Sözlük, TDK Yayınları, Ankara 2005
  • ÇİFTÇİ Musa , Argonun Niteliği ve Argoya Bakış Açımız, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi  Journal of Turkish World Studies,au. VI, Sayı 2, İzmir 2006 Sayfa:297-301
  • ÜSTÜNOVA, Kerime,  “Üniversite Öğrencilerinin Argoya Bakışı”, Türk Dili, 2. 594,Haziran,  Ankara 2001 s.697-700
  • ÇELİKEL, Sibel, “İnternet ve Sosyal Medya Kullanma Alışkanlıklarının Gençlerin Dil Tutumları Üzerindeki Etkileri” , Türk Dili Kurumu “Dilimiz Kimliğimizdir” konulu makale yarışması il birincisi, 2017 (dereceye giren eserlerin kitabı basım aşamasındadır)
  • Misçi, S., (2006), Yeni Medya Kullanımının Organizasyon Yapısı Üzerindeki Etkileri, New Media and Interactivity International Conference 2006, 128–137
  • Tarcan, A. (2006), Sanal Dünyada Dil Savaşları. Üniversite ve Toplum Dergisi, 6 (1)1-9.


* (Dr.); Milli Eğitim Bakanlığı, Kırklareli, Türkiye, drsibelcelikel@hotmail.com

 

Bu bildiri Paris'te düzenlenen IV. Uluslararası Multidispliner Çalışmaları Sempozyumunda sunulmuş ve hakemlik sürecinden geçerek bildiri kitabında tam metni yayımlanmıştır. 

Yazının künyesi : ÇELİKEL, Sibel, İnternet Argosu ve Sosyal Medya Kullanma Alışkanlıklarının Gençlerin Sözlü Dilleri Üzerindeki Etkileri,IV. Uluslarrası  Multi Disipliner  Çalışmalar Sempozyumu (ISMS) 27 -28 Nisan 2017 

 
Toplam blog
: 7
: 3133
Kayıt tarihi
: 10.09.13
 
 

Doktora mezunu bir  hayalperest... Gezer, tozar, okur, yazar, düşünür, konuşur... Aşırı duygusall..