İnternetteki Osmanlı

Sanal alemin gizemli dünyasında kısa bir tenezzüh yapmağa ne dersiniz?

Nereyi mi gezeceksiniz?

İnsan tanıdığı yerde mihmandarlık yapabilir muktezasınca Osmanlı Araştırmaları başlıklı, Türkiye standartlarında muhteşem, dünya standartlarında çok zengin içerikli bir siteyi.

Site hayatını Osmanlı Araştırmalarına vakfetmiş olan merhum Prof. Dr. Nejat GÖYÜNÇ'ün anısına ithaf edilmiş olup popüler ve bilimsel konular olmak üzere iki ana bölüme ayrılıyor.

Bilimsel konular Makaleler, Osmanlı Tarihçileri, Osmanlı Tarih Deyimleri, Osmanlılar, Olaylar, Osmanlı Bibliyografyası, Bildiriler, Süreli Yayınlar, Arşiv Belgeleri ve Rehber alt bölümlerinden oluşurken; Popüler konular, başta haberler olmak üzere Sergiler (Fermanlar, Ermeni Vahşeti, Topkapı Sarayı, Surnâme-i Vehbi, Kıyâfet-nâme, Osmanlı Kilimleri, Osmanlı Nakışı, Osmanlı Vazoları vd.), Rastgele Başlıklar, Kataloglor, (TTK Kütüphanesi, Milli Kütüphane, İ.Ü. Kütüphanesi, A.Ü. Kütüphanesi, Kongre Kütüphanesi, İSAM Kütüphanesi, YÖK Tez Tarama) Haftanın Yazısı gibi sıralanıp gidiyor.

Ana Menü altında bulunan konular alt menüsünü tıkladığınızda Basında Osmanlı, Osmanlı Şehirleri, Osmanlı Hanedanı, Osmanlı Kamu Ekonomisi, Osmanlı Sanatı İncelemeleri, Osmanlı Toplum Yapısı, Osmanlıya İlişkin Yayınlar gibi yine kendi alt bölümleri olan başka alt menülere pencereler açıldığını görebiliyorsunuz.

Sitenin zengin içeriği arasında dolaşırken, karşınıza her an çok ilginç bir bilgi çıkabiliyor. Örneğin, Osmanlı Şehirleri bölümünde gezinirken Konya yazıp ara düğmesine bastığımızda pat diye karşımıza 18. Yüzyılda Osmanlı topraklarında seyahat eden Carsten Niebuhr adındaki Alman asıllı bir gezginin 1766 yılı Konya’sı ile ilgili gözlemlerine ait NIEBUHR VE 1766 SONLARINDA KONYA adlı bir yazı çıkmaz mı!..

O zaman anlıyorsunuz ki, Osmanlı Araştırmaları tarihsel içerikli bir site olduğu için ziyaretçilerini bir zaman makinasına bindirip zaman tünelinde seyahat ettirmektedir. Öyle olunca ben de burada sözü Niebuhr’a bırakıyorum. Çünkü, zaman tünelindeki yolculuğumuz o’nun mihmandarlığında devam ediyor. Biz de Niebuhr’un peşinden 18. Yy konyasına gidiyoruz.

"İlk işim şehrin bir planını çizmek oldu.” diyor seyyahımız. Ve ekliyor “Konya'nın yedi giriş kapısı var: 1. Pazar Kapısı, 2. Yeni Kapusı, 3. Erdaş Kapusı, 4. Cisme Kapusı, 5. (isim yazılmamış), 6. Yapulag Kapusı, 7. Nerende Kapusı. (Larende olmalı) Planda 8 numaralı yerde bir tepe var, burası evvelce iyi tahkim edilmiş gibi görünüyor, zira tepenin bir yanında etrafında, bugün dolmuş olan, bir hendek olan kuvvetli bir sur kalıntısı farkediliyor. Burada evvelce kilise olan muhteşem bir cami, yanında da Konya Sultanı'nın sarayı bulunmaktadır, Planda 9 numaralı yerde Konya'nın en güzel camii, yakınında da Paşa'nın Konağı vardır. 10 numaralı yer hapishane olarak kullanılan kaledir. (Zindankale olmalı) Burası aynı zamanda şehrin savunmasında da önemli bir rol oynamalıdır. 11 Mevlevihane'nin bulunduğu şehrin dış mahallesidir.”

“Konya'da 11.000 kadar ev bulunduğu tahmin edilebilir, bunların 300'ü Ermeniler'e, 50 kadarı da Rumlar'a aittir. Bunun dışında Sille Rumları her gün Konya'ya ticaret için gelip giderler. Konya evleri kerpiçtendir, güzel de değildir. Minaresi ile birlikte pek çok cami ve ev harap kısmen çökmüş durumdadır, molozları da kaldırılmamıştır. Şehirde o kadar büyük iskân edilmemiş yer var ki, şehrin dışındaki evler bile, sur içerisindeki kısımda inşa alanı bulabilirlerdi.

Şehrin surları yontulmuş taşlardan yapılmıştır, fakat çok haraptır, onları çevreleyen hendeklerin de ekserisi dolmuştur. Orada burada üzerinde Grekçe kitabeler bulunan (muhtemelen mezar) taşlan ve hayli zedelenmiş insan figürleri görülür, bunlar bazen şurada burada, bazen da surlar üzerindedir."

Seyyahımız Konya valiliği hakkında, onun önemli şehirlerine ve yönetimine dair bilgiler de veriyor:

"Konya Paşalığı'na Karaman da denir, eski bir şehir olan Karaman, Paşa'nın şimdiki memuriyet makamından, yani Konya'dan 18 saat uzaklıktadır. İsmil'in de Güney-Güneybatı'sına 15 saat çeker. Akköprü Konya Paşalığı'nın doğudaki hududunu teşkil eder. Batı'da da vilâyet hududu Saklı civarındadır, eski bir sütunun kalıntısı ile tanımlanmaktadır. Bu vilâyete bağlı ehemmiyetli şehirler ve kasabalar şunlardır: Konya. Karaman, Kafriâd (Gafriyat, Kâzım Karabekir), Şap Karahisar (Şarki Karahisar), Niğde, Bor, Ereğli, Karabungar (Karapınar), Aksaray, Ladik, Nevşehir (metinde: Nimşehir, Beğşerur(Beğşehir), Seydişehir, Karaağaç, Ilgın, Akşehir.”

Uzayıp gidiyor seyyahın verdiği bilgiler. Siteyi ziyaret edenler görecektir ki, bunlar ve daha niceleri URL adresi www.os-ar.com olan Osmanlı Araştırmaları adlı deryadan süzülen bir damla bile değildir.

Bu nedenle Osmanlı kültür , medeniyet ve tarihine ilgi duyan herkese tavsiye ediyorum.