İntihar meşru mu; insanın kendi kendini öldürme hakkı var mı?

Olsa nolur olmasa nolur, kendi kendini öldürecekse ne yapabilirsin ki… Hani intihar etmek yasak diye kanuna koysan, olmaz herhalde. Ama yani bu konuda sanki bir serbestlik var, adeta “kendinizi öldürebilirsiniz” deniliyor ki insanlar böylesine kolay bir şekilde intihar edebiliyorlar. Hani önleyecek bir güvenlik birimi olsa bile “benim işim değil” diyerek ilgilenmeyecek. Köprüye filam çıkarsa ne ala.

Bilmiyorum ama bu kadar basit olmamalı. Senede bilmem kaç kişi canına kıyıyor. Bence “kimse karışamaz, çok rahat bir şekilde kendimi öldürürüm” anlayışı etkili oluyor. Canına kıymanın kanunen normal bir adam öldürmek gibi değerlendirileceği, kişinin takibe alınacağı falan kanunda yer alsa kişilerde bir çekince yaratabilir.

İntihar, intihar edenlere kolaylık da sağlıyor. Bir kere adam öldürüyorsun yine de katil değilsin. Yani arkandan kimse Allah belanı versin demiyor. Din günah diyor ama pek net değil, sanki yapmayın etmeyin deniliyor. Yani sanki günahkâr da değilsin. Ayrıca bu şekilde ölmek kişiye şöhret de sağlıyor. Normal ölsen kimsenin umurunda olmayacaksın ama beli böyle gazeteye bile çıkarsın. Sonra mahkeme yok, hapis yok, çocuğun çoluğun için arkanda bırakacağın düşmanın yok. Hesabı kapatıp öyle gidiyorsun. Temiz ölüm yani! E haliyle intihar eden bu avantajları düşünüyordur.

İnsanlar zor durumda kaldıklarında çıkış yolu bulamayıp ölümü seçiyorlar. Oysa hepsinde çıkış yolu var. Ben defalarca o intihar edenlerin düştüğü durumlara düştüm. Yine de intiharı seçmedim. Ben şimdi onursuz muyum, akıllı mı? Bence intihar edecek durumda olanlar, toplum,devlet ve çevreleri tarafından yalnız bırakılıyorlar. Durumlarını bildiğimiz halde kolay intihar edebilmeleri için onları yalnız bırakıyor, imkân ve ortam hazırlıyoruz. Adeta ölüm sehpasını kendimiz kuruyoruz. Ne demek yılda 3000 kişi ya. Hep da genç insanlar.  Devletin yapabileceği nasıl hiçbir şey olamazmış. Bir intihar acil birimi kurar, ihbar aldığında müdahale edersin. Bu insanlar dağ başına gidip intihar etmiyorlar ya,evlerde şurada burada.

Böyle bir hak olmamalı ama olmasa da elden bir şey gelmiyor. “Allah’ın verdiği canı Allah alır” söylemi de işe yaramıyor. 2014 yılında 3065 kişi intihar etmiş. 2013 yılı da aynı. İntihar edenlerin %74’ü erkek. Bu da ilginç. Ya şimdi istatistikleri bir yana bırakıp bu konuda bir şeyler yapılabilinir mi ona bakmak lazım. İntihara neden olabilecek durumların önceden tespit edilerek kişilerle direk irtibat kurularak sorunlarının çözülmesi işe yarayabilir.

Ama bunun için insanların maddi durumlarının bilinmesi lazım. Vergi kanunu yazdık. Kişilerin mali durumunu devletin bileceği bir sistem getirdik. Devlet bu tabloya bakarak kimin uçurumun kenarında olduğunu görecek. Ama işte adımız Keynes değil. Aşk intiharları bile önlenebilir. Çevresi sorunlu aşkları bildirecek. Aile bakanlığı çiftlerle görüşecek. Belki bir terapi, bir çıkış yolu insanların canlarına kıymalarına engel olacak.

Araştırmalara göre Türkiye’de son 10 yılda yaklaşık 27.000 kişi intihar etti.

Biz izin verirsek insanlar kendilerini öldürürler; yani intihar ederler. Mevcut anlayışlar beni hiç ilgilendirmiyor; doğru bildiğimi söylüyorum ve diyorum ki intihar da bir kazadır yani önlenmesi gerekir. “Kendini asmış napalım” denir mi ya!

İntihar olumsuz koşulların yarattığı ve kişiyi hayatından eden ölümcül bir güvenlik sorunu olarak kanunda yer almalı, bununla ilgili kurumsal altyapı oluşturulmalıdır. 10 yılda 27.000 kişinin öldüğü bir olgu devletin görevleri dışında bırakılamaz.

İnsanlar keyfinden kendilerini öldürmüyor. Yani intihar toplumsal bir sorun. Ülkemizde görünen haliyle sanki elden bir şey gelmez gibi bir durum varsa da ben yapılabilecek şeyler olduğunu düşünüyorum. Devletin görevi sadece ölenlerin istatistiğini tutmak değildir. Devletin intiharla ilgili tek yaptığı Boğaz köprüsüne çıkan olursa köprüden atlamasın diye ikna etmek. Bunu böyle görüp duyduktan sonra Mandela bile Capedown’dan kalkıp gelir.

İntiharların çoğu nedeni toplumsaldır. Adam batar, borçludur, geçim derdi, işsizlik, onurunu yitirme hepsi kişiyi intihara sürükleyebilir. Ama bütün bunlar ülkenin ekonomik durumuyla ilgilidir. İşsizlik nedeniyle intihar edilmesi halinde suçlu kişinin kendisi olamaz. Ayrıca cinnet de bir intihardır ve nedeni ekonomiktir. Bir ülkede 10 yılda 27.000 kişi kendini öldürmüşse devlet suçsuz olamaz.

Ama elbette devlet herkesin başına bir görevli dikecek değil, denebilir. Ben aynı görüşte değilim. İnsanların hayatı kendi ellerine bırakılamayacak kadar önemlidir. Ve yaşam hakkı en önemli insan hakkıdır. Sen devlet olarak daha bunu sağlayamıyorsan… Ben ayrıca bu konuda yapılabilecek bir şey olmadığı konusuna da katılmıyorum.

Bizim ülkeye getirmeye çalıştığımız düzende kişilerin intihar ederek canına kıymaları kanunla yasaklanmıştır. Ama sırf yasaklamak yetmez, AHE KANUNLARI uygulama kanunlarıdır; maddenin uygulanması birçok kurum, yöntem, yapı ve eylemlerle gerçekleştirilir. Şüphesiz intihara teşebbüs edene ceza verilmesi mantıklı gözükmüyor ama yeni bir çağda yeni bir medeniyet anlayışıyla bulunduğumuzu düşünürsek başka türlü mantıkları ortaya koymamız gerekecek. Yani kişinin kendi canını almaya kalkması da katillik olarak değerlendirilecek. Can bizim yani Allah’ın emaneti ya da devletin, milletin ama sen onu kendin alamazsın denilecek, başkasını öldürüyor gibi muamele yapılıp mutlaka önlenecek. Zaten önlenemeyen için ölmüş adama ceza veremezsin. Ve yeni düzende teşebbüs de suç olmadığı için bu kanun ve yasak aslında kişinin hayatını korumak zorunda olan devlet için bir anlam ifade edecek, görev bölgesinde intiharı önleyemeyen devlet görevlileri (işten atılmak suretiyle) cezalandırılacak. AHE KANUNLARI’na göre bir kimse başkasını olduğu gibi kendisini de öldüremez. Ve AHE KANUNLARI güçlüdür, onun etkisi dışında nefes bile alamazsınız.

İnsanları tek tek eğitimle, terapiyle vs intihardan vazgeçirmek, depresyondaysa tedavi etmek doğru şeyler ama asıl çözüm fiili önlemedir. Malum yeni düzende insanlar profesyonel güvenlik sistemi tarafından cadde cadde sokak sokak bire bir korunacak. Görevlilerin işi bulundukları yerde dikelip beklemek değil. 5 yıl güvenlik eğitimi gören güvenlikçiler bu işin uzmanıdır. İnsanları izleyecekler. Her türlü anormallikte, şüphe de harekete geçecekler. Toplum içinde tuhaf davranışları olan kimseler mutlaka kontrolden geçirilecek. Öyle psikopat gibi bağırıp durma yok.

Adam kendini öldürüyor; cinnet geçiriyor ailesini, çocuğunu öldürüyor. 10 yılda 27.000 kişi, bu ne ya! Kişisel olarak tek tek intihar olabilir; ama aslında bu toplumsal bir cinayet. Kimin ne yaptığı bilinmiyor, intihar olaylarını takip etmek imkânsız denilebilir ama yine de elimizde kişiyi intihara götürecek deliller olabilir. Örneğin kişinin mali durumuna göre altından kalkamayacağı bir borç. Kişinin işlediği vicdanları sızlatan bir suç. Kanlı bıçaklı süren sakat evlilikler. Başarmak için çok uğraşan ama başaramayan kişiler. Zayıfla dolu karneler. Kişinin omuzlarına yüklenen kaldırılamayacak ailesel ve çevresel yük. Kişinin utandıran durumlarının ortaya çıkarılması. Telafi edilemeyecek maddi manevi kayıplar.

Bütün bunlar takip edilebilir. Bizim şu anda içinde bulunduğumuz durum arızi bir durum. Aslında bu çağda bunların olmaması gerekiyor. Normalde Perslerin saldırısına karşı koyacak halimiz yok ya; yeniçağın güvenlik anlayışı böyle. Belki kıyaslamak doğru değil ama 30 yılda 50.000 kişi terörden ölmüş, 10 yılda 27.000 kişi de intihar etmiş. İntihar eden kişi aklını yitirmiş kişidir. Yani akılsız başının cezasını çeksin diyemezsiniz.

Yani ne yapalım intihar eden insanları? Bırakalım ölsünler mi? Senede 2700 kişi. Bu, önemli bir güvenlik sorunu değil mi? Devletin bir sürü birimleri var. Örneğin bankalar bu durumdaki borçlu müşterilerini güvenliğe bildirebilirler ve onlar da ilgili kişileri takibe alır. İşsizlerse İş kur öncelikle bu kişilere iş bulabilir. Adam hem borçlu hem işsiz. Banka her yerde onu arıyor. Geliyor gidiyor ailesini rencide ediyor. Bu kişi eğer az biraz da onurluysa intihar adayıdır.

Devlet hizmet ve muamelede vatandaşlarını iyi kötü diye ayıramaz. Kötüleri de korumak zorundasınız. Tecavüz, aile içi olaylar vs ortaya çıkınca yapan kişilerin vicdanen intihara sürüklenmeleri sık görülen olaylardan. Karnesi zayıf olan çocuklar sosyal hizmet uzmanlarınca takibe alınabilir.