İş Göremezlik Ödemelerinde 90 Gün Şartı

5510 sayılı Kanun’un 16. maddesi, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortasından sigortalıya, geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği ve analık sigortasından emzirme ödeneği verilmesini kanuni zorunluluk olarak hüküm altına almıştır. Buna Göre ;  

İş Kazası ve Meslek Hastalıklarından Kaynaklı İş göremezlik Ödemeleri 

4/a Kapsamındaki sigortalılarda İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrayan sigortalıya her gün için, geçici iş göremezlik ödeneği verilebilmesi için sigortalının hastalık sigortası kolunda olduğu gibi belirli bir süre çalışmış ve prim ödemiş olması şartı aranmamaktadır.  

Yani sigortalıların iş kazasına bağlı olarak geçici iş göremezlik ödeneklerinden yararlanabilmeleri için SGK’ya yapılan bildirimin iş kazası olarak kabul edilmesi, meslek hastalığı sigortasından geçici iş göremezlik ödeneğinden yararlanabilmek için ise meslek hastalığının SGK sağlık kurulunca tespit edilmesi yeterlidir.  

Sigortalının iş başladıktan sonra 1 Gün bile sigortalı olması kabul edilmektedir.  

4/b kapsamındaki sigortalılarda ise iş kazası ile meslek hastalığı halinde geçici iş göremezlik ödeneği, genel sağlık sigortası dahil prim ve her türlü borçlarının ödenmiş olması şartıyla yatarak tedavi süresince veya yatarak tedavi sonrası bu tedavinin gereği olarak istirahat raporu aldıkları sürede ödenecektir.  

Analık Halinde İş Göremezlik Ödeneği 

4/a Kapsamındaki sigortalılarda geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenebilmesi için;  

a) Sigortalılık niteliğinin sona ermemesi,  

b) Doğumdan önceki 1 yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması,  

c) Bu süre içinde işyerinde çalışmamış olması,  

d) Doğum olayının gerçekleşmiş olması yeterli olacaktır.  

4/b kapsamındaki sigortalılar için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilave edilerek çalışmadığı her gün, sigortalı kadının isteği ve hekimin onayı ile doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışılması halinde, sigortalının bu sürede çalışmamış olması şartı ile sigortalının isteği ve hekim raporu ile doğum öncesinde kullanılmayan sürenin beş haftaya, çoğul gebelik halinde yedi haftaya kadar olan kısmından doğum sonrasına ilave edilen her gün için, verilir.  

Ayrıca iş kazası ve meslek hastalarında olduğu gibi analık halindede genel sağlık sigortası dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması gerekmektedir.  

Hastalık Halinde İş Göremezlik Ödeneği 

4/a kapsamında sigortalı olanlar için ;  

“Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar” ile 5. maddesi kapsamındaki sigortalılardan hastalık sigortasına tabi olanların hastalık sebebiyle iş göremezliğe uğramaları halinde, 5510 sayılı Kanun’un 18. maddesine istinaden iş göremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla geçici iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için ödeme yapılacağı belirtilmiştir.  

4/b kapsamında sigortalı olanlar için yalnızca iş kazası veya meslek hastalığı ya da analık halinde, yatarak tedavi süresince veya yatarak tedavi sonrası bu tedavinin gereği olarak istirahat raporu aldıkları sürede geçici iş göremezlik ödeneği ödendiğinden hastalık halinde ödeme yapılmayacaktır.  

Buraya kadar anlattıklarımızdan sonra birde mağduriyet varki onada değinmeden geçmemek gerekiyor.  

Bugün bir soru geldi bana aynen geldigi şekliyle aktarıyorum;  

''Kasım ayının 5 de ayagım kırıldı hastaneden heyet raporu verdiler ve 2 ay istirahatli oldugum söylendi bu süre zarfında işverenim bana ücret ödemesi yapmadı sigortalı günlerimide göstermedi.  

Rapor süresi bitti ve kuruma ücretimi istemeye gittigimde işe girdigim tarihten itibaren son bir yıl içinde toplam 86 günüm oldugunu 90 gün dolmadıgı için para veremeyeceklerini söylediler.  

İşverenle görüştüm ve onlarda para vermediler 2 aydır çalışmıyorum param yok ne yapabilirim hem ssk günlerim gitti hem param gitti.'' Ali A.  

Bu sorudaki arkadaşımız gibi mağduriyeti olanlar çok fazladır.  

İş kazası ve meslek hastalığında prim ödemesi gün sayısı ve şartı aranmadan ödeme yapılabiliyorken hastalık halinde en az 90 gün şartı bu arkadaşımızla aynı durumda olan bir çok kişiyi ise mağdur duruma getirmektedir.  

Uzun süre işsizlik sonrası işe başlamış ancak kısa süre sonra rahatsızlanarak tedavi olmak zorunda kalanlar hem günlerinden hemde ücretlerinden olabiliyorlar.Bu sürenin 1-2 ay degil birde heyet raporlarıyla 5-6 aylık sürelere yükseltildigini düşündügümüzde şartları yerine getiremeden mağduriyetine mağduriyet katılıyor.  

Kurum almadığı primden dolayı ücret ödemek istememekte haklı olduğu kadar sosyal güvenliğin gereksinimi olarakta insanları mağdur etmemek zorundadır.  

Hastalıkları nedeniyle sahte sigorta yaparak bir iki ay içinde tedavilerden faydalanmak isteyenler vardır evet yok degil ancak bunuda işe girişte sağlık raporu şartı koyarak tespit edebilecek durumda ayrıca kimin sahte kimin gerçek sigorta yaptırdığınıda tespit etmek kurumun görevidir sigortalı olan kişilerin görevi değildir.  

Son olarakta işverenlerimiz her ne kadar sigortalı çalışmamış olsa dahi böylesi durumlarda kurumdan iş göremezlik ödeneği alamayacağınıda bildiği için en azından magdur olmamaları açısından maaşının tamamını veya bir kısmını sigortalıya ödeyerek bu durumun önüne geçilebilecektir.  

Raporlu olunan süre için işçi çalışamaz ve ssklıda gösterilemez ancak sosyal yardım yapılamayacağı belirtilmemiştir.  

Ayrıca ihtiyari olmakla birlikte işçinin iş göremezlik ödeneğini hak edecek kadar kısa vadeli sigorta primi ödemesi olmadığı durumlarda aylık ücretin kendisine tam olarak ödenmesi gerekir.  

Bununla ilgili birçok görüş ve maddede mevcuttur 4857 sayılı İş Kanunu’nun 49. maddesi son fıkrasında ücretten bahsedilmiş ama tam olarak açıklanmamıştır.  

Buna rağmen bir aylık süre içinde işçinin hasta, izinli veya diğer nedenlerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenir. (İş K m.49/4) yeterlidir.  

Yıldırım ERCAN  

www.huseyinust.com