Carnegie Teknoloji Enstitüsü’nde 10.000 kişiye ait veriler analiz edilerek, başarının yüzde 15’inin yapılan işle ilgili bilgi ve beceri geliştirme çalışmalarına, yüzde 85’inin de kişilik faktörlerine, insanlarla başarılı ilişkiler kurmaya bağlı olduğu görülmüştür.
Harvard Üniversitesi Mesleki Yönlendirme Bürosu, işten atılan binlerce kadın ve erkek üzerinde bir çalışma yapmış ve görevini yapmadığı için işine son verilen bir kişiye karşılık, iki kişinin insanlarla iyi ilişkiler kuramadığı için işten atıldığını ortaya çıkarmıştır.
Bu oran, Dr. Albert Edward Wiggam’ın, “Kendi Beyninizi Araştırın” isimli sütununda belirttiği gibi, daha da yüksek olabilir. Bir yıl içinde işinden olan 4.000 kişiden sadece yüzde 10’u, yani 400’ü verilen işi yapamadıkları için işten çıkarılmış. Yüzde 90’ının, yani 3600’ünün ise diğer insanlarla başarılı ilişkiler kurma kabiliyeti edinememiş olmaları sebebiyle işlerine son verilmiş.
Bu rakamlarda gösteriyor ki 1995 yılında Daniel Goleman tarafından yazılan “Duygusal Zeka” kitabı ile önemi ortaya konan kavram, iş hayatında da çok önemli.
İş hayatı ve duygusal zeka birlikte düşünüldüğünde akla öncelikle her yönüyle daha insancıl bir iş ortamı ve daha çok sayıda tatmin edilmiş müşteriler geliyor. Bu çerçevede düşündüğümüzde hemen akla gelebilecek pratik uygulamalar olarak şunları sıralamak mümkün.
Anlaşmazlık Çözümü: Bu kavram öncelikle anlaşmazlık çıkmasını önleme kabiliyeti, anlaşmazlıklar ile ilgili geri bildirimlerin değerlendirilmesi konularını kapsar. Bu konuda müşterilerin yanısıra çalışanların duygularınında ne kadar önemli olduğu göz ardı edilmemelidir.
Müşteri Memnuniyeti: Araştırmalar, insanları en çok motive eden konun “insanlara önemsendiklerini hissettirmek” olduğunu göstermiştir. Müşterileriniz ve çalışanlarınız dinlenildiği, anlaşıldıkları, yardım gördükleri, hizmer aldıkları saygı ve değer gördükleri hissini vermek çok önemlidir.
İşe alım ve iş değiştirmeler: İşe alımlarda çok farklı yöntemler, araçlar, ölçekler ve testler kullanılmaktadır. Bu tür araçlar hem işe alım personeline, hem de adaylara uygulayarak gerekli tedbirleri almak mümkündür. Konu ile ilgili ABD Silahlı Kuvvetlerinden çok güzel bir örnek var. Sorun; Hava Kuvvetlerine yeni alınan personelin verilen eğitimi müteakip görev alacakları üslere gönderildikten kısa bir süre sonra uyum sağlayamıyarak işten ayrılmak istemeleridir. Bu personelin oranı zaman zaman %50 yi bulmaktadır. Bu tür personel ayrılmalarının Hava Kuvvetlerine kişi başına maliyeti 30 bin doları bulmaktadır. Asker alma Dairesi, bir danışmanlık şirketine başvurarak asker alma merkezlerinde çalışan 1171 kişiye “duygusal zeka testi” uygulamıştır. Test sonuçlarının değerlendirilmesinden sonra işe alım personeli eğitimden geçirilerek yeniden teşkilatlandırılmış ve duygusal zekanın esas alındığı bir işe alım mülakatı devreya sokulmuştur. Bu tedbirlerinin bir yıl uygulanması sonucunda görevde kalma oranı dünya çapında %92 artmıştır. Bu da Hava Kuvvetlerinin tahminen 2.700.000 dolarlık bir tasarrufu demektir. (Daha sonra da Deniz Kuvvetleri ve Kara Kuvvetleri benzeri projeleri uygulamııştır.)
Eğitim: Çeşitli sektörlerde ve çeşitli kademelerde çalışanlara gerek kişisel gelişim, gerekse teknik anlamda aldırılan eğitimlerin çalışanların duygusal zeka seviyelerini dolaylı yollardan yükselttiği değerlendirilmektedir.
Kurum Kültürü: Çalışanların kendilerini güvende ve önemli hissettikleri, üretken, motive olmuş, saygı duyulan ve değer verilen bireyler olarak hissettikleri bir ortam yaratılması etkili bir kurum kültürü yaratılması konusunda önemlidir. Bu çabalar yüksek duygusal zekalı kurumların yaratılmasında katkı sağlayacaktır.
Hedef Belirleme: Kişisel ya da kurumsal hedef belirleme çalışmaları esnasında duyguların dikkate alınması belirlenen hedefe doğru yapılacak yolculuğu ve bu yolculuğun başarısını önemli ölçüde etkiler. Kurumsal hedef belirlemede belkide en önemli hususlardan biri de “takip ve kontrol”dur. Müşteri ve çalışanların görüşlerini ve geri bildirimlerini takip ve değerlendirme önem kazanmaktadır.
Sağlık Masraflarını Uzun Vadede Azaltılması: Korku, üzüntü, endişe ve stres gibi olumsuz duyguların bağışıklık sisteminin işleyişini zarar verdiği artık tartışılmaz bir gerçektir. Yoğun olumsuz duygular, kan basıncının arttırır, kalp krizi riskini yükseltir, iyileşme süresini uzatır, migren türü baş ağrısı yapar ve kanser riskini arttırır. Diğer tarafta duygusal desteğin ve duygusal iyilik halinin sağlığımıza gözle görülür yararı vardır. Bir araştırmaya göre, haftada bir saat duygusal destek olan ölümcül kanser hastaları almayanlara göre iki kat daha fazla yaşamışlardır.
Liderlik: Yüksek Duygusal Zekalı bir lider öncelikle duygusal olarak farkındalığa sahiptir. Bu onun duygularının farkında olduğu, karar alma ve insanları yönetme alanlarında duygularından aldığı bilgiyi etkin olarak değerlendirdiğinin göstergesidir. Bunların devamında da başkalarının duygularını okuma kabiliyetinide iş yaşamına yansıtır. Tüm bunlar çevresi ile kalıcı ve iyi ilişkiler kurmasına katkı sağlar.
Üst Düzey Yönetim: Üst düzey yönetimin duygusal zeka düzeyi ve bunu kullanabilme becerisi kurum açısından hayati önemdedir. Yönetici duygulara değer verirse, diğer yöneticiler ve çalışanlar da duygulara değer vereceklerdir. Araştırmaların gösterdiğine göre duygular bulaşıcıdır. Bu yüzden yöneticiler iyimser, kendine güvenen, yaratıcı, esnek, bağışlayıcı, saygılı ve şefkatli olabilirlerse, çalışanlarda benzer biçimde davranışa yatkın olacaklardır. Araştırma ayrıca, duyguların yukarıdan aşağı doğru aktığına işaret eder, bu yüzden daha üst konumda olup elinde gücü bulunduranların etkileyiciliği daha fazladır.
Bildiğiniz gibi, bu konuda iyi haber duygusal zekanın öğrenilebilir, geliştirilebilir olmasıdır.
Bunu gerçekleştirebilmek için ise birinci basamağın “farkındalık” olduğu unutulmamalıdır.
