İşletmeler Açısından Üretim Faktörleri

Bir işletmenin ayakta durabilmesi için üretim faktörlerinin etkin kullanılması gereklidir. Hammadde, işgücü, sermaye, teknoloji ve bilgiden oluşan üretim faktörlerinin her birinin ayrı ayrı değerlendirilmesi işletmelerin karlılığı ve verimliliği için önemlidir.

Hammadde

İşletmenin kuruluş yerinden, hammadde temin ettiği yere kadar; yakınlık, uzaklık, rakip firmaların özellikleri işletmenin en az maliyetle en verimli üretimi yapması için dikkate alınması gereken ögelerdir.

İşletmeleri işletme haline getiren en önemli 3 temel amaç vardır. Bunlar kar, süreklilik ve topluma hizmettir.

İşletme açısından kar basit mantıkla düşünülen bir kar değildir. Kârın günlük cari faiz oranlarının üzerinde seyretmesi tam anlamıyla bir kârın olduğunu ifade eder.

Öte yandan hiçbir işletme bugün açılayım yarın kapanayım diyerek açılmaz. İşletmeler uzun vadeli yatırımlarla meydana geldiklerinden varlıklarını uzun vadede korumayı amaçlarlar.

Ekonomik yapıyı ayakta tutan işletmeler tüketici odaklı çalışırlar. Her geçen gün yeni tüketicilere ulaşmak ve mevcut tüketicileri de tekellerinde tutmak isterler. Tüketicilerin yaş, cinsiyet ve özel tercihlerinden oluşan kitlesel faktörler ürün üretiminde dikkate alınır. İşletmeler tüketiciyi düşünerek üretim yaparlar. Aksi takdirde pazardaki paylarını kaybetme riskini almış olurlar.

Pazar

Satın alma gücü ile desteklenen satın alma isteğine pazar denir. Pazar ortamının oluşması için genele hitap etmek önemlidir. Marjinal ürünler pazarda fazla talep görmezken ayrıca ürün gerçek değerine de ulaşamayabilir.

İşletmeler pazara iki amaçla girmek isterler. Birinci amaç pazarın kaymağını yemek ikinci amaç ise pazara derinlemesine nüfuz etmektir.

Pazarın kaymağını yemek kısa vadede kâr peşinde koşturmak anlamına gelir. Pazara derinlemesine nüfuz etmek ise uzun vadeli bir istek ve çaba gerektirir. Bazen kısa vadeli zararlar uzun süreli kâr göz önünde bulundurulduğunda katlanılabilirdir.

İşletmeler için 1 yıl kısa, 1-5 yıl orta, 5 yıl ve daha fazla olan süreç ise uzun vadedir.

İşletmeler vasıflı ve vasıfsız işgücü ile çalışma tercihindedirler.

Sermaye

İşletme açısından para ve paraya çevrilebilecek değerlere sermaye denir. Sermaye öz sermaye ve yabancı sermaye olarak iki farklı kategoride incelenebilir.

Öz sermaye işletmenin kuruluşunda kurucu ortakların bir araya getirdiği, cepten ortaya koydukları paradır. Yabancı sermaye ise işletme kuruluşu sırasında kurucu ortaklar dışından, banka ya da finans kuruluşlarından temin edilen ya da kredi yöntemi ile alınan parayı ifade eder.

İşletmeler özellikle kredi temin ederken kredinin vadesinin uzunluğunu birçok açıdan düşünmeli değerlendirmelidirler. Kredi vadesinin uzaması kimi zaman olumlu gibi görülse de bazı zamanlarda olumsuzluklar taşımaktadır. Bu yüzden işletme çok yönlü düşünmelidir.

Teknoloji

İşletmeler açısından teknoloji alımı, kurulumu ya da kullanımında tümleştirme önemlidir. Başlangıçtan son safhaya kadar üretimin her aşaması tek bir işletme tarafından yapılıyorsa burada bir tümleştirme söz konusudur. Teknolojinin satın alınması ya da kiralanmasına kısa ve uzun vadeli gelir ve giderleri düşünülerek karar verilmelidir.

Bilgi

Ayrı bir üretim faktörü olarak ele alınsa da tüm üretim faktörleri bilgiden ayrı ayrı yararlanırlar. Bilginin eksikliği diğer tüm üretim faktörlerini yalnız bırakır.

Ahmet Buğra TOKMAKOĞLU

Abtokmakoglu@gmail.com