İsrail ve Filistin: Gitmeden bilemezsiniz!

Her gezmeyi sevenin ille de gezip, görmek istedikleri birkaç ülke vardır. Benimde yanı dibimizde olan İsrail’e çok istediğim halde bir türlü zaman ayıramadığım için kendime kızardım. Daha önce gidenlerin yazılarından İsrail sınır kapısında çekilen sıkıntıları bildiğimden her an bir aksilik çıkacak korkusuyla sıkışmış yüreğimle nihayet gümrük kapısında buldum kendimi... O da ne? Her şey inanılmaz kolay oldu. Değil bir sorunla karşılaşmak, ilk kez bu denli kibar, yardımcı görevlilerle karşılaştım. Ey Kudüs... Merak ettiğim kadar varmışsın. O dar sokaklarında gezerken sanki yüzlerce yıl öncesine ışınlanmış gibi hissettim kendimi. Çocukluğumdan beri dinler, din savaşları beni çok ilgilendirmiştir. Gezerken Tüm bunları, bu kuru topraklar için yapılan savaşları düşündüm. Cevabını bulamadım. Bulabilen anlatsın bana... Sevgili gezginler, yaptığım Orta doğu ve kuzey Afrika gezisinin 3. durağı İsrail ve Filistin hakkında bilgiler aşağıdadır.

ÜLKEYE GİRİŞ Eğer Ürdün'den İsrail'e geçiyorsanız; Otobüs 1.yol: Ürdün- Taparpoor term.===============> İsrail Sınırı( Alanby ) ( Sabah 6 ve 7 de otobüs var. ) Taksi 2.yol: Ürdün- Taparpoor Otbs. Term.============> İsrail sınırı 3-5 JD Otobüs Taksi 3.yol: Ürdün-Al- Muhajreen Otbs Term.==========> Sunecenevue =========> İsrail Sınırı 10 dakika 4.yol: Ölü Deniz arabalarına binip, Hüseyin Köprüsü yolunda inip, taksi ile İsrail Sınırına geçersiniz. Ürdün gümrüğünde ülkeden çıkış ücreti olarak 5 Ürdün dinarı alıyorlar. Ürdün sınırından sonra hemen bekleyen otobüsle ( 4 JD ) İsrail sınırına gidilir. (4 km) Önemli Not: Bazı Arap ülkeleri (Lübnan, Suriye vs. )pasaportunuzda İsrail damgasını gördüklerinde ülkelerine giriş vermiyorlar. Bu nedenle İsrail gümrüğünde İsrail vizemi pasaportumda değil de ayrı bir kâğıtta istiyorum demelisiniz. Zaten görevliler bildiği için durumu, hemen başka bir kâğıda giriş damgasını vuruyorlar. İsrail de gezerken gerektiğinde bu kâğıdı gösterirsiniz. Daha sonra İsrail sınırından Kudüs’e gitmek için; Dolmuş( 11$ ) 1.yol: İsrail sınırı =============> Kudüs Otobüs 2.yol: İsrail Sınırı ==========> Filistin – Ramallah Önce Ramallah’a gidip oradan dolmuşla çok rahat Kudüs’e geçebilirsiniz. Daha da ucuz oluyor. Buradan Filistinin diğer şehirlerine de otobüs var. Denk gelirse Kudüs’e yakın Filistin’in bir şehrine gidip ( Beitsheam gibi ) yine Kudüs’e geçebilirsiniz. Eğer önce Filistin’e geçeceksen direkt Ramallah’a geçebilirsiniz. Not: Mısır ile İsrail - Elat arası Gazza kara sınırı var. Eğer kullanmayı düşünüyorsan kapalı olup olmadığını sorarak yola çıkmalısınız. Elat’ın, dalmak için harika olduğunu biliyordum ama ben oradayken bu sınır kapalıydı. Ama Ürdün – Acabe ile İsrail - Elat arası kara sınırı yok.

İSRAİL GENEL ULAŞIM Her yere otobüs ve tren var. Terminaller çok düzenli ve temiz. Kontrol son sistem. Otobüsle, platform numaraları ve otobüs numaralarına göre biniliyor. Trenlerin her şehirde birkaç istasyonu olduğu için nerede ineceğinizi bilmelisiniz... DÖVİZ 1$=4Ç ( Şekel ) İsrail genelde pahallı bir şehir. * İsrail halkı; özellikle turistlere karşı cok kibar ve yardımseverler. * kadın ve erkeği çok şık ve temiz giyiniyorlar. İSRAİLİN GEZİLECEK YERLERİ 1 –KUDÜS ( JARUSALAM ) (2 gün yeterli ) Üç semavi din için kutsal şehirdir. ŞEHİR İÇİ * Önce Jaffa ve Şam vs. kapısında ki turizm ofislerinden şehrin haritasını ve ören yerlerinin açık olduğu gün ve saatleri öğrenin. * Eski şehrin her yerini yürüyerek gezebilirsin.. Müslüman, Hıristiyan ve Yahudi mahalleleri iç içe sanki. Birbirlerine çok yakınlar. DAVUT KULESİ VE MÜZESİ: Hemen eski şehrin girişinde.

MESCİD- İ AKSA ( EL AKSA ) ve KUBBET ÜS SAHRA: İkisi aynı bahçe içindedir.İslamiyet’in 3. kutsal yeridir. Müslümanların ilk kıblesidir. Hazreti Muhammet’in miraç sırasında göğe yükseldiği Musalla Taşı da buradadır. HOLY SEPULCHRE ( KIYAME KİLİSESİ ) - ( KUTSAL KABİR ): Hazreti İsa’nın çarmıha gerildiği ve göğe yükseldiği yer olduğundan buraya inşa edilmiştir. Hazreti İsa’nın yıkandığı taş ve mezarı buradadır. Hıristiyanların haç yeridir. VİA DOLARUSA (ACILI YOL) :Hazreti İsa Peygamber’ in çarmıhını taşımak zorunda bırakıldığı çile yolu.

AĞLAMA DUVARI: Yahudiler, Hazreti Süleyman’ın tapınağının batı duvarının kalıntıları olan ağlama duvarını kutsal kabul ederler. HABEŞ KİLİSESİ: Kıyame kilisesinin hemen yanı. Çok ilginç. Pas geçmeyiniz. Hatta çok sevimli papazlarla sohbet etmenin tadına varabilirsiniz. KOPTİK HELEN ORTODOKS KİLİSESİ DORMOTORY KİLİSESİ DAVUTUN MEZARI VE SİNAGOG MEA - ŞEARİM MAHALLESİ: Koyu Yahudilerin yaşadığı mahalledir. Eski şehre yüreme mesafesindedir. Kesinlikle gitmelisiniz. Yahudi kadınlar, başlarını, saçları az görünecek şekilde arkadan sıktırarak bağlıyorlar. Uzun koyu renk ve kalın çorap giyiyorlar. Erkekler ise beyaz gömlek , siyah pantolon, frak gibi çeket, siyah fort şapka giyiyorlar.Şapkalarının içinden bukle favorileri sallanıyor.Küçük çocuklar da babalarının kopyası giyiniyorlar. Fotoğraflarının çekildiklerini hissettiklerinde şapkalarıyla yüzlerini saklıyorlar.

ZEYTİN DAĞI: Belediye otobüsü (4Ç) ile gidebilirsin. Burada Musevi Mezarlığını, Zeytin Dağı Kilesesini, ziyaret edip, tepeden Kudüs manzarasını izledikten sonra aşağıya yürüyerek; GETSEMANE BAHÇELERİ: (içinde 2000 yıllık zeytin ağaçları var) - Tüm Milletler Kilisesini ve Meryem Ana Kilisesini ( içinde Meryem ananın mezarı var ) ziyaret ettikten sonra yürüyerek de şehre dönebilirsiniz. YAD WASHEM (SOYKIRIM MÜZESİ) Yeni şehir tarafında olan bu müzeye belediye otobüsü ile gidebiliyorsun. (6 Ç) Giriş ücretsiz * Yeni şehir de Menger Meydanını, Parlamento Binasını ( Knesset ) görebilirsiniz. 2 - TELAVİV (bir gün yeterli) Binalar ve insanlar çok modern. Bayanlarçocuklarıyla birlikte çok şık bisikletlere biniyorlar. Köpeklere çok düşkünler. Trafik kurallarına kesinlikle çok uyuyorlar. Otobüs veya tren (tek yön 20Ç) Kudüs =========================>Telaviv Sırasıyla gezebileceğin güzergâh; Dizengoff alış veriş merkezinden gezmeye başladıysan sahile inip plajda yüzdükten sonra sahilden yürüyerek; Tel arir purt, Hayarkon Park (nehir kenarında dinlenmek için harika ), Rabin Square, Rathschild Bulvarı, Shenkin Caddesi, Allanbey Caddesi Neve Zadek ( Hasan Elbek Camii burada ) Florentine( eski bir yerleşim ) OLD YAFA (En güzeli burası. Fotoğraf çekmek içinde harika. Becerebilenlere… ) Otobüs veya Ten( tek yön 20Ç, gidiş geliş 48Ç ) Telaviv =========================================>Hayfa * Yalnız trenle gidiyorsan merkez hayfa durağında ineceksin. * Hayfanın içinde de tren istasyonu birkaç tane olduğundan ilk nereden başlayacaksan ( plaj kısmında mı, bahai temple den mi ) planını ona göre yap ve in. 3 - HAYFA( bir gün yeterli ) Hayfa da daha çok Arap var. BAHAÎ TEMPLE: Trenden Merkez Hayfa Durağından indiğinde yukarıya doğru merdivenlerden çıkarak gidebiliyorsun. Çok etkileyici.

Tekrar giriş kapısına gelerek; CARMEL CENTER: otobüsle çıkılıyor. Tepeden şehrin manzarasını seyredip Bahai Temple’nin teras bahçelerini görebilirsiniz. Buradan yokuş aşağı yürüyerek veya dolmuşla; OLDCİTY=DOWNTOWN VE HADRAN: Limanı ve eski evleri görürsünüz. Otobüsle şehrin diğer tarafındaki; STELLA MARİA: Telerefiğe binmeden de tırmanarak çıkılıyor. Yine buradan da şehir manzarasını seyredebilirsiniz. Kiliseyi ziyaret ediniz.( eğer öğlen gittiysen öğleden sonra 14 de acılıyor ) * Yalnız bu bölgenin aşağı tarafında İlyas Peygamberin mağarasını da ziyaret edebilirsiniz. * Buradan sahil boyu ilerlediğinizde harika plajlara ulaşıyorsunuz. Kudüs’e buraya yakın veya şehir içinde ki tren istasyonundan da, tren ile gidebilirsin 4 – ELAT * Kızıldeniz kenarında kurulu scuba cennetidir. * Otobüsle Kırmızı Kanyon, Timna Ulusal Parkı turlarında vahşi doğanın güzelliklerini görebilirsiniz. * Ben İsrail’den sonra kuzey Ürdün’e geçip, Acabe’ye gideceğim için gitmedim.

5- FİLİSTİN ( 2 gün yeterli ) * Önemli: Cuma günü Müslümanların tatil günü olduğundan Filistin gezinizi cumaya denk getirmeyin. Birçok yer kapalı oluyor. * İsrail’den Filistin’e geçerken koruma duvarı adı altında yapılmış utanç duvarı insanın yüreğini acıtıyor. Kontrol noktalarında İsrail askerleri bekliyor. Gerçi İsrail askerleri, turistleri hiç bekletmeden ve sorgulamadan kontrollerini yapıyorlar. * Filistin de evler taştan ve harika. * Hemen hemen tüm bayanların başı kapalı ama fazla makyajlılar. * Okula, okumaya önem veriyorlar. Çoğu İngilizce biliyor. BETLEHEN (yarım gün yeterli ) Şam kapısının karşı tarafındaki otobüs istasyonundan 24 nolu dolmuş, kontrol noktasına giriyor.21 nolu dolmuş (Beit Jala) farklı yoldan gittiği için kontrol noktasına girmiyor. Turistler için önemli olmadığı için her ikisine de binebilirsiniz.( 6Ç ) Ama dolmuşlar kontrol noktasına kadar götürüyorlar. Kontrol noktasını geçtikten sonra bekleyen taksilerl ( 10 Ç) Almahd Kilisesine götürüyorlar. Eğer taksileri atlatıp biraz yürüdüğünde dolmuş bulabilirsiniz. ALMAHD KİLİSESİ (içinde İsa’nın doğduğu mağara var ) Geri Kudüs’e dönerken Betlehe’nin içinden direkt Kudüs’e dolmuş var. RAMALLAH

(Arafat’ın kabri burada ) Yine Şam kapısının karşısındaki bu otobüs istasyonundan 18 nolu otobüs ( 6.6 Ç) ile gidebilirsiniz. (18km ) Dolmuştan indiğiniz yerden yürüyerek Arafat’ın anıt mezarına gidebiliyorsunuz. Oradan şehir merkezine yine yürüyerek gelip gezebiliyorsunuz. (buradan Jericoh’a gidebilirsin.) Ramallah ========> İzerihan ====> Jericoh JERİCOH Dünyanın en eski kentidir. MÖ 8000 yılında kurulmuştur. Çukurda kaldığı için çok sıcak oluyor.Dikkat çekecek kadar kara derili insanlar var. ZAKRA TREE: Dolmuştan indikten sonra yürüyerek 2000 yıllık i ağacı görün. Yürümeye devam ederek; MOUN OF TEMPTATİON (Grek Ortodoks manastırı): Teleferik ücreti 55Ç. Çok pahalı. Ben 10 $ ödedim. Ama kestirme yollardan tırmanarak çıkabilirsiniz. Veya arabayla da çıkabilirsiniz. Ben tepeye çıkınca araba yolunu gördüm. Daha doğrusu bilet gişesindeki görevli bana araba yolu yok demişti. Manastır çok ilginç. Rahiple sohbet edebilirsiniz.

OLD CİTY: Teleferik istasyonunun tam karşısında giriş ücreti 10 Ç. Ama içinde görülecek bir şey yok. Ana yoldan devam ettiğinizde; HİŞAM SARAYI: Sarayın yol ayrımına kadar dolmuşla gidebilirsin. Saray giriş ücreti 10 Ç ÖLÜDENİZ: Deniz seviyesinden 400m aşağıda doğal, kükürtlü suyu ve çamuru olan ölü denizin, tuzluluk oranı o kadar fazla ki batmak mümkün değil. Hareketsiz durabilirsiniz. Ama asla gözünüze su değdirmemeye çalışın. Fena yakıyor. Ölüdeniz’e Amman ve Filistin’den geçebiliyorsunuz. Fakat Amman tarafındaki kıyısı daha güzel. Eğer Amman’a gidemeyecekseniz Sadece taksi var Jericoh ==============> Ölüdeniz Veya; Jericoh’dan Ramallah (11 Ç) a giden dolmuşla giderken kontrol noktasını geçtikten biraz ileride ölüdeniz yol ayrımında ininiz. Oradan Ölüdenize dolmuşla gidin. Burada Amman’da olduğu gibi plajlar yola yakın değil. Biraz yürümeniz gerekiyor.

Not: Eğer Jericoh’dan Kudüs yoluna dönersen Heroid Sarayını ve yakınındaki Nebo Musa’yı ziyaret edebilirsiniz. Ben Amman’da Nebo Musa’yı gördüğümden gitmedim Kudüs’e geri dönünüz. Kudüs’ten Ürdün – Amman’a geri dönerken; Önemli not: Kuzeyde Ürdün ile İsrail arası iki kara sınırı var. 1. Amman’a yakın olan King Hüseyin bridge (allenby) 2.daha da kuzeyde olan Ash - Syhayk Hüseyin Bridge Karıştırma ihtimali çok. İsrailden arabaya binerken Allanby sınır kapısında ineceğinizi söyleyiniz. Bu sınır Amman’a daha yakın olduğundan yol ücreti de daha az olacaktır. Zaten yoldan sınır görünüyor. Yürüyebilirsiniz. İsrail sınırından ürdün gümrüğüne taksi veya dolmuş (40Ç) ile 5 dakika sürüyor. Daha sonra Ürdün sınırına otobüs (2.75 Ç )ile 10 dakika sürüyor. Otobüs ( 42 Ç ) 1.yol: Kudüs ============>Beitsnean Aslında Kudüs – Beitsnean yolu 2 saat sürüyor. Ama Bietsneana’a giderken yarım saat sonra yol üzerinde ki sınırda ininiz. O nedenle bilet alırken bilet gişesinde Allanby sınırda ineceğini söyleyiniz. Ona göre de fiyatı az olacaktır. Otobüsten indiğin yerden zaten sınır kapısı görünüyor. Yürüyerek gidiyorsunuz. 2.yol: Telaviv ===========> Beitsnean Yine otobüsün Allanby sınırdan geçtiğine emin olunuz. 3.yol: Amman - İsrail sınırından geldiğin taksilerle yine sınıra geri dönmek. 4.yol: Yine sınıra Filistin daha yakın olduğundan otobüsle Filistin’e geçip oradan sınıra otobüsle geçmek. Not: 1 - İsrail sınırını çıkarken 46$=( 161.50 Ç ) çıkış parası alıyorlar. İnsafsızlık! 2 - Nedense İsrail’den tekrar Ürdün’e girerken Ürdün, vize istemedi. Eğer isteseydi de sadece Ürdün’ün kuzeyini gezip Mısır’a geçeceğim için transit vize alacaktım. Artık Filistin ve İsrail’i gezdiğimize göre Ürdün – Amman’ın kuzeyini gezmeye devam edebiliriz. Ürdün gezimizi tamamladıktan sonrada Mısır’a geçeceğiz.

Sevgiyle… Bezem