İstanbul Akciğerlerini koruyabilecek mi?

Belgrad Ormanları, İstanbul’un Akciğeri olarak da bilinen eşsiz bir doğa harikası. Çatalca yarımadasının en doğu ucunda, İstanbul’un Avrupa yakasında yer alan orman; doğusunda İstanbul Boğazı,  Kuzeyde ise Karadeniz ile çevrilidir. Zengin su kaynakları nedeniyle Bizans ve Osmanlı dönemlerinde İstanbul’un içme suyunu sağlayan en önemli kaynak durumundaydı. Bu nedenle, Kanuni Sultan Süleyman zamanında su kaynaklarının korunması için ilk kez resmi önlemler alınmış. Mimar Sinan tarafından günümüze kadar ulaşan su kemeri, bent ve havuzlar yapılmıştır. Cumhuriyet döneminde de hem bu özelliği nedeniyle ve aynı zamanda “Muhafaza Ormanı - 1929” olarak belirlenmiş ve koruma altına alınmıştır. Ne var ki, günümüzde kente sağladığı su miktarı çok yetersiz kaldığından bu önemini yitirerek daha çok bir mesire, dinlenme, spor alanı olarak işlev görmektedir.

İçinde çok sayıda canlı hayvan barındıran ve su varlığı bakımından da çok zengin olan bu değerli ormanlar bugün ciddi bir yıpranma ve bozulma tehlikesi ile karşı karşıyadır.1840 yılında 12.000 hektar bir alana yayılan ormanlık alan, 1870 yılında 7.000 hektara gerilemiş ve 1. Dünya savaşında gördüğü zarar ve tahribat nedeniyle, günümüzde 5442 hektara kadar düşmüştür. Bugün beliren endişe burada başlıyor, son yıllarda “Statüsünde” yapılan değişiklikle 300 hektar alanın “Tabiat Parkı”’na dönüşmesine izin veriliyor. Bu da içeriden, turistik tesis, lokanta, otopark vs. gibi yeni yapılaşmalara olanak sağlıyor. Buna bir de ve özellikle hafta sonları onbinlerce kişiye ulaşan ziyaretçiyi eklerseniz, orman alanının artık bu yükü kaldıramadığı hakikati ortaya çıkıyor. Acımasızca kullanılan ağaçlar, yakılan mangal ateşleri ve geride bırakılan tonlarca çöp, cam kırıkları vs. güzelim ormanın ciğerlerine birer hançer gibi saplanmakta, doğal hayat ve yaban hayat günden güne eriyerek can çekişmekte. Hayvanlar, adeta insanların istilasından kaçacak delik bulamıyor Belgrad Ormanlarında. Bu çok hüzün verici bir manzara!

3. Boğaz Köprüsünün yapımına başlanmasıyla biraz daha kuşatılmakta olan Belgrad Ormanları bu şartlarda yaşamaya devam edebilir mi? Ne kadar dayanabilir? Yine de bizlere düşen görevler olmalı diye düşünüyorum, yeteri kadar çevre bilincine sahip olduğumuzda ve bunu insanlarla paylaştığımızda bir adım atmış oluruz, bu hiç küçümsenmemeli. Dilerim, doğanın kendini savunma ve koruma refleksleri de gücünü gösterir, bu eşsiz güzellikteki bitki örtüsü, ağaçlar, hayvanlar, sular İstanbul’un soluk alıp vermesine izin verir, gelecek nesiller de onun varlığı ile “bir yudum nefes” alma şansına ve mutluluğuna sahip olur.