Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

27 Temmuz '17

 
Kategori
Felsefe
 

İyilik - Kötülük

İyilik - Kötülük
 

İyilik nedir, kötülük nedir, kim iyidir, kim kötüdür, neden iyilik yaparız, neden kötülük yaparız.

Neden kötülük yaparız? Genellikle menfaatimiz için veya kıskançlık, rekabet, kin, nefret, düşmanlık gibi duygular yüzünden. Neden iyilik yaparız? Eğer dindarsak, dinimiz öyle öğütlediği için. Ya dindar değilsek. Eğer dindar değilsek iyilik yapma sebebimiz sadece iyi bir vicdana sahip olduğumuz için, iyi ahlaklı olduğumuz için, iyi bir insan olduğumuz için, bencil olmadığımız, diğerkam olduğumuz için olmayabilir. Bazen iyilik yapmamız yine menfaatimiz icabı olabilir, ileriye dönük yatırım, kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez gibi sebeplerle olabilir. Bazen de iyilik yapmamız toplumun, etrafımızın, iş veya özel çevremizin veya spesifik olarak herhangi birinin taktirini kazanmak için olabilir. Eski Türk filmlerinde, filmin jönü (esas oğlan), kıza askıntı olan delikanlıyı döver ve kızı kurtarırdı. Bu tür bir iyilik salt iyilik duygusuyla olabileceği gibi, kızın veya etraftakilerin takdirini, övgüsünü kazanmak ve belki ileride kızın gönlünü kazanırım gibi duygularla da yapılmış olabilir. Yetenekli ve gelecek vadeden bir elemana patronun fazladan verdiği bir ikramiye veya maaş zammı sadece o elemanı mükafatlandırmak için değil aynı zamanda şirkete bağlamak ve mesela diğer firmalara gitmesini önlemek için de verilmiş olabilir ve genellikle de öyledir.

Bir insan hem çok iyi hem çok kötü olabilir mi? Evet olabilir. Örneğin bir doktor düşünün. Bu doktorun ölümcül bir hastalığı olan bir hastası olsun. Hasta eğer ameliyat olmazsa kısa bir zaman sonra ölecek ve çocukları da perişan olacak. Ama ameliyat çok pahalı, diyelim ki 100,000 TL hastanın da hiç parası yok. Doktor hastasını karşılıksız ameliyat eder, iyileştirir ve böylece çok iyi bir insan olduğunu gösterir. Aynı doktorun başka fakat çok zengin bir hastası olsun. Bu hastanın aslında ameliyatsız da tedavi edilebilecek bir hastalığı olsun. Ama doktor bu hastasına ameliyatının gerekli olduğunu ve bedelinin de 100,000 TL olduğunu söyler ve hasta da bunu kabul eder. Doktor bu hastasını da ameliyat edip 100,000 TL sini aldığında aslında çok kötü bir insan olmuyor mu?

Velhasıl, insanoğlu çiğ süt emmiş derler. Bir insan hem çok iyi hem çok kötü olabilir, bazı durumlarda, bazı olaylarda çok iyi, bazı durumlarda, bazı olaylarda ve farklı zamanlarda çok kötü davranabilir, çok kötü olabilir.

Bunun ötesinde iyilik de kötülük de objektif olmaktan daha çok sübjektiftir. Bana göre iyilik olan başkasına göre kötülük olabilir veya bana göre kötülük olan bir başkasına göre kötülük olmayabilir. Buna çok ilginç örnekler verilebilir ama ben sadece bir örnekle yetineceğim. Çok yaşlı, kimsesi olmayan, dayanılmaz ağrıları olan ve iyileşme ihtimali olmayan bir hastasını bilerek öldüren bir doktor, bu hastasına iyilik yaptığını düşünebilir, bir başkası ise doktorun bu olayda hastasına büyük bir kötülük yaptığını düşünebilir. Sizce hangisi?

 
Toplam blog
: 326
: 941
Kayıt tarihi
: 10.03.11
 
 

Okullar: TED Ankara Koleji, ODTÜ, Bogaziçi Üniversitesi (Master) İş Hayatı: Philips, Anadolu Endü..