İzmir'in İşgali ve KURTULUŞ

İzmir'in  İşgali ve Kurtuluş savaşı 

1-1915 Yılında İngilizler İzmir'i İtalyanlara vaat eder. Sonra fikir değiştirip Yunanlıları daha rahat kontrol edebilecekleri düşüncesiyle İzmir'ie Yunan'ın çıkması için ikna eder. Hazırlıklar bir yıl önce başlar ve Yunan Donanması Pire limanında 14 mayıs,1919 da yola çıkar

2-1848 Menteşe doğumlu Rum asıllı Basill Zaharoff¸ Yunan Başbakanı Venizelos'un gizli patronu ve destekçisi rolüne soyunarak¸ hesapsız ölçüdeki silah ve para yardımıyla Anadolu'daki Yunan işgalinin finansörlüğünü üstlenmiştir. Avrupa'da oluşturduğu basın tekeliyle¸ Batı kamuoyunda caydırıcı bir siyasî nüfuza sahip olan; üstelik İngiltere Başbakanı Loyd George'un "Başdanışmanı" hüviyetini de taşıyan bu esrarengiz Rum¸ İngiltere ve müttefiklerinin Ön Asya politikasının¸ Yunanistan'ın Helenizm rüyasına hizmet edecek istikamette şekillenmesinde fevkalâde etkili olmuştur.

3-Müdafa-i Hukuk cemiyeti bir takım duyumları teyit etmek  amacıyla Sadrazam Tevfik Paşay’la görüşmek üzere bir kurul gönderdi. Kurul üyeleri, İzmir'in yakında Yunanlılarca işgal edileceğini , kurul üyelerine sıcak davranan  İtalya Yüksek komiseri Kont Sforza’dan öğrendi.

Yunan işgalinin yaklaşması ve bu konudaki söylentilerin artık gizlenemez duruma gelmesi üzerine, İzmir Müdafaa-i Hukuk-ı Osmaniye Cemiyeti Mart 1919'da bir kongre düzenledi. Çevre kent ve kasabalardan delegelerin de katıldığı bu kongrede İzmir'in nüfusunun çoğunluğunu Türklerin oluşturduğunu hatırlatan ve işgal söylentilerini kınayan bir uyarı bildirisi hazırlandı ve bu bildiri Barış Konferansı'nın toplandığı Paris'e iletildi. Örgüt çalışmalarını Haziran 1919'a değin İzmir'de sürdürdü.

4-İzmir’de Rumların yanı sıra İspanya ve Selanik’ten göç etmiş hatırı sayılır bir Yahudi topluluğu Karataş ve çevresine iskan edilmişti. İşgalde Yunan Kralı 1. Konstantin Ağustos ayında İzmir ziyaretinde Yahudi Cemaati Başkanı’ Boaz Efendi Menaşe'yi yanına çağırıp destek istemiştir. Karşılığında, “Rumlardansa Türkleri tercih ederiz ." yanıtını almıştır.

5-'Anadolu'nun işgaline karşı tavır alan Yunan Kominist partisi (KKE) Mart,1921 de demiryolu işçilerini daha iyi bir ücret ve işgüvenliği sebebiyle grev kararı aldırır. Venelios hükümeti çok sert tedbirler alarak grevcileri toplar bir gemiye bindirir ve cepheye gönderir. ''Savaş İngiliz Emperyalizminin bir oyunudur. Savaşa hayır '' manifestosu hazırlayıp  işgale giden gemilerde dağıttıkları için tutuklanıp hapsedilen 200 Kominist Yunan askeri işkence gördükleri halde manifestodan imzalarını çekmemişlerdir.Liderleri  Selanikli Yomoganis, Manolis, Stelios, Haris, ve arkadaşları Yunan Krallığınca idama mahkum edilip  4, Ocak, 1921 tarihinde İnciraltı'nda infaz edilmişlerdir. Son sözleri ''Zito  i Epanastasis'', Yaşasın İsyan! olmuştur.

6-İzmir'in işgali ile Milli Mücadele başlamıştır. İşgalde Pasaport mevkiinde bulunan Kramer Palasın balkonundaki  Türk bayrağını indirip Yunan bayrağını asmak isteyen askerlere Bergamalı  yahudi genci Nesim Navaro engel olmuş ve bilahere Vali  Sakallı Nurettin Paşa tarafından tebrik edilmiştir.

7- Müttefikler Yunan Ordusuna  Mondros mütarekesi sonucu Sevr -i uygulamaya koyan işgalcilere ilk kurşun Hatay Dörtyol'da 18,Aralık, 1918 de Çavuş Kara  Mehmet tarafından işgalci Fransız askerlerine, 15 Mayıs 1919 da İzmir'de Yunan askerlerine Gazeteci Hasan Tahsin bey tarafından atılarak Türk'ün İstiklal mücadelesi başlamıştır.

8-Aydın ve Muğla, Demirci, İzmit , Bilecik yörelerinde de mahalli direniş örgütleri ortaya çıktı.Gerilla faaliyetleriyle düşmanı yer, yer taciz ettiler.Yürüyüşüne engel olmaya çalıştılar.bir taarruz ihtimaline karşılık Türk Ordusu'na üstünlük sağlayabilmek adına birçok kamyon  uçak ve otomobil tahsis etmiştir ki bu onlara Türk Ordusuna karşı fazlasıyla keşif ve lojistik açısından üstünlük sağlamıştır. Bu şekilde açık arazide karşı tarafa göre çok daha başarılı olabileceklerini, karşı tarafın oluşturabileceği herhangi bir sığınak ya da benzeri bir alanı kolaylıkla teşhis edebileceklerini düşünüyorlardı.

9-Milli mücadele boyunca İngilizlerle İstanbul karakol baskınlarından başka dikkata değer bir muharebe olmamış kan akıtılmamıştır. İngilizlerin işlevi , Yunanlıları teşvik edip silahlandırmak ve Anadolu'ya salıp M.Kemal'in başlattığı Bağımsızlık savaşını imha etmek olmuştur. Sakarya savaşından sonra Küçük Asya politikalarının ters tepebileceği ihtimali belirmesi üzerine Yunanlılara askeri malzeme yardımlarını durdurmuştur.

10-İtalyanlar İnönü savaşlarından sonra kendiliğnden çekildi. Türk direnişini el altından desteklediler. Silah satışı yaptılar.Gemileriyle  Milli mücadeleye lojistik hizmeti verdiler. Hatta Denizli yöresinde çete ve eşkiyadan kaçan köylüleri garnizonlarında korumaya aldılar.

11-Fransızlar Sakarya savaşından sonra Ekim 1921 yılında Ankara anlaşması yaparak işgal ettikleri yerleri boşalttılar. İstanbul'un ve Trakyanın boşaltılması için İngilizlere baskı yaptılar.

12-Sakarya savaşından sonra Afyon'da karargah kuran Yunan İşgal kuvvetleri Komutanlıuğı güney de müstahkem mevzi için berkitme yaptılar. İngiliz danışmanlar Türkler burayı 6 ayda geçerse 1 günde geçtik desinler sözüyle Afyon mevzilerine ne kadar güvendiklerini ifade ettiler. Türk süvarileri 26 ağustos gecesi Yunan mevzileirini 6 saatte geçtiler.

13-M.Kemal taarruz planını kurmaylarına izah ederken 15.gün İzmir'deyiz dedi. !4 .gün İzmir geri alındı.