Kader nedir?

Kader Nedir?

Kader, Kâinatın Ulu Mimarı tarafından kişiye özel yapılmış  (yazılmış) plan ve projedir. Bir İnternet sitesinde okumuştum, kaderi şöyle tarif ediyor; “ Bir insanın, bir hayvanın, bir şehir veya ulusun yeryüzündeki var oluş sürecinde onun yaşamını yönlendiren etkilerin tümüdür.”

“ Yaratılışın Yedi tableti” olarak bilinen Enuma Eliş, antik destan şöyle bahseder;

Güneş sisteminin oluşumuyla ilgili olarak kendi Kozmoloji anlayışı doğrultusunda, Merkür, Venüs ve Mars’ın, Jüpiter ve Satürn’ün oluşup “Kader tabletlerini” elde etmelerinden söz eder. Oldukça ilginç olan nokta “Kader” kavramının antik kozmolojide bire bir “yörünge” anlamında kullanılmasıdır. “Kader”, engellenemeyecek, değiştirilemeyecek “ilahi bir yazgı” olarak adlandırılır bütün dillerde. Babil Kozmolojisine ve kozmogonisine göre, evren de değiştirilemeyen ( ancak “ilahi müdahale” tarafından belirlenen) tek ve en kesin olgu, göksel cisimlerin uzaydaki yörüngeleridir. Güneş sistemindeki kararsızlık belli bir dengeye doğru yöneldikçe, kesinleşmiş yörüngelerine kavuşan gezegenlerin “kader tabletlerini” ellerine aldıklarından söz edilir. Bu yörüngeler, “çizilmiş” yollardır ve ancak ilahi müdahaleyle değiştirilebilir.

Bir insan doğduğu andan itibaren kaderi bellidir, yolu çizilmiştir. Olmuşlar, olanlar ve olacaklar hepsi Tanrının defterinde yazılıdır. Kader ile birlikte Kaza ve irade etkenleri vardır ki; kaza kaderde yazılı olanın başa gelmesi yani hükmün gerçekleşmesidir. Örnek; Yolda kurallara uygun olarak kaldırımda yürüyorsun fakat o esnada üst katlardan bir çiçek saksısı düşüyor başına, gelip seni yaralıyor veya ölümüne neden oluyor. İşte bu kaderde yazılanın başa gelmesi kazadır. Bunda senin iradenle engellenecek bir şey yoktur. İradede ise hayatında yaşamını etkileyecek ve kendi aklınla karar verebileceğin yol ayrımları çıkar karşına, işte bu yol ayrımını tercih etmen senin iradenle olur. Bu iradenle seçmiş olduğun yolda başına bir şey gelmesi veya yaşamının şekillenmesi de kaderdir.

Bu nedenle bir değiştiremeyeceğimiz kaderimiz vardır ki buna “mutlak kader” deriz. Bir de irademizi kullanarak yaşamımıza yön verdiğimiz “muallak kaderimiz” vardır. Muallak kaderimiz kişinin kendi aklına ve becerisine göre değişkenlik gösterir. İkili ilişkiler, zevklerimiz, meraklarımız, olaylara gösterdiğimiz tepkiler, davranışlarımızı kontrol altında tutup tutamamamız hepsi muallak kaderimizi etkileyen unsurlardır. Sen birisini öldür, hapis cezası al ne yapayım kaderimde bu yazılıymış de, yok öyle bir dünya. Yaptığın şey kaderle hiç alakalı değil bu tamamen senin elinde olan bir şey, Tanrı sana akıl vermiş sen onu kullanmamışsın sonra da kader de… Bir işçi sağlığa zararlı bir yerde çalışıyor ve çalışma esnasında kendisine korunması için gerekli malzemeler veriliyor. Çalışan bunları kullanmayıp bana bir şey olmaz zaten kaderimizde böyle ölmek varsa elden ne gelir diyerek malzemeleri kullanmasın ve hasta olsun. Bu kader mi şimdi? Sen Muallak kaderini sona doğru kendin hazırlıyorsun, Tanrı ne yapsın.  

İrade nedir? “Allah’ın veya insanın ilgili seçeneklerden birini seçip belirlemesi, tayin ve tahsis etmesi” diye tanımlanır.

İradeyi de buna göre; Tanrının sonsuz iradesi ve insanın sonlu iradesi olarak tarif edebiliriz.  Kâinatta (Evrende) olan her hangi bir olay bizim irademiz dışında tanrının iradesi ile olan bir şeydir. Bizim irademiz yaşadığımız dünyada ve bize sunulmuş olan yaşam içinde aklımızla seçtiklerimizdir.

“Nefse ve ona birtakım kabiliyetler verip de iyilik ve kötülüklerini ilham edene yemin ederim”  (eş-şems 91/7-8)

“Şüphesiz biz ona doğru yolu gösterdik. İster şükredici olsun, ister nankör”

(el –İnsan 76/3)

“ Kim iyi bir iş yaparsa lehine, kim de kötülük yaparsa aleyhinedir. Rabbin kullara asla zulmedici değildir.”  (fussilet 41/46)

 “Her şeyi yaratıp ona bir nizam veren ve mukadderatını tayin eden Allah, Yüceler yücesidir. “ (el-furkan 25/2)

“ De ki: Allah’ın bizim için yazdığından başkası bize asla erişemez…”

(et-tevbe 9/51)

Erhan Sirekin

26.02.2016